Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Εγγραφή στο Newsletter

Limassol Today - Asset 10
ΑΡΧΙΚΗCULTUREΓΡΑΜΜΑΤΑThe Human Library: Κάτι μαγικό συμβαίνει στην Δανία!

The Human Library: Κάτι μαγικό συμβαίνει στην Δανία!

Ο οργανισμός «The Human Library» δανείζει ανθρώπινη επαφή και όχι βιβλία, ώστε να εξαλειφθούν οι προκαταλήψεις.

Στη Δανία, υπάρχουν βιβλιοθήκες στις οποίες μπορεί κάποιος να «δανειστεί» έναν άνθρωπο αντί για ένα βιβλίο και να ακούσει την ιστορία της ζωής του για 30 λεπτά.
Γράφει η Μαρία Κελεπούρη, Αρχισυντάκτρια Πολιτισμού στο offline post

Συνήθως το πρώτο πράγμα που αντικρύζουμε, όταν μπαίνουμε σε μία βιβλιοθήκη, είναι αμέτρητα βιβλία που περιμένουν να τα ξεφυλλίσουμε για να ανακαλύψουμε το μυστικό περιεχόμενό τους. Σε μια ζωντανή βιβλιοθήκη, όμως, καλούμαστε να διαβάσουμε ανθρώπινα μάτια, που κρύβουν πιθανόν πολλές περισσότερες ιστορίες από όσες χωράνε στις σελίδες ενός έντυπου βιβλίου. Μπορούμε να διαλέξουμε το βλέμμα που θα μας γοητεύσει, προσφέροντάς του την ευκαιρία να μας συγκινήσει με την αφήγηση της δικής του ιστορίας ζωής.

Η ιδέα γεννήθηκε από μία ομάδα εφήβων, εκ της οποίας ένα μέλος είχε γίνει αποδέκτης μιας απρεπούς συμπεριφοράς, επειδή θεωρήθηκε εσφαλμένα ότι είναι μουσουλμάνος. Αυτή η ρατσιστική αντιμετώπιση τον ώθησε να μετουσιώσει τη σκέψη του σε πράξη, δίνοντας στους ίδιους τους ανθρώπους τον κυρίαρχο ρόλο. Έτσι, η πρωτοβουλία ξεκίνησε στη Δανία το 2000 με την πραγματοποίηση του φεστιβάλ Roskilde, όπου άνθρωποι από διαφορετικές εθνικότητες, θρησκείες ή ιδεολογίες είχαν την ευκαιρία να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με εκείνους που ήθελαν να τις ακούσουν.

Πηγή Εικόνας: Athinorama.gr

Με πάνω από 300 ζωντανές βιβλιοθήκες στον κόσμο, που κάποιες από αυτές είναι μόνιμες, ενώ άλλες προσωρινές, στην Ελλάδα αυτή η επιθυμία εκπληρώθηκε για πρώτη φορά το 2009. Ο σκοπός έγκειται στην προσπάθεια όλων των ανθρώπων, είτε βρίσκονται από την πλευρά του αφηγητή είτε έχουν τον ρόλο του αναγνώστη-ακροατή, να μάθουν να σέβονται και να κατανοούν τον συνομιλητή τους αλλά και να μετατρέπουν την οποιαδήποτε εμπειρία σε μάθημα ζωής, με απώτερο στόχο την υπέρβαση των προκαταλήψεων.

Limassol Today - Organizers Bookshelf

Όπως ένας αναγνώστης θα συμβουλευτεί το οπισθόφυλλο ενός βιβλίου ώστε να σχηματίσει μια εντύπωση για το θέμα του, αντίστοιχα σε μια ανθρώπινη βιβλιοθήκη έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει και να επιλέξει στον κατάλογο με τις περιγραφές των προσφερόμενων εμπειριών εκείνη που θα δανειστεί. Η «ανάγνωση» διαρκεί περίπου 20-30 λεπτά, ενώ μπορούν να συμμετέχουν έως τρεις αναγνώστες ταυτόχρονα.

Η ζωντανή βιβλιοθήκη στην κοντινή Ελλάδα προσφέρει τη δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα καθώς και το σύστημα γραφής και ανάγνωσης των τυφλών, Braille, αποδεικνύοντας πως η γνώση οφείλει να είναι διαθέσιμη σε κάθε μέλος της κοινωνίας, ακόμα κι αν η ίδια δεν προσφέρει ίσες ευκαιρίες σε όλους. Επιπλέον, πρόκειται για μία κινητή βιβλιοθήκη που μεταφέρεται από πόλη σε πόλη μετά την πρόσκληση σε διάφορα φεστιβάλ και έτσι δίνει τη δυνατότητα σε όλο και περισσότερους ανθρώπους να συμμετέχουν σε αυτό το εγχείρημα. Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι εθελοντές βιβλιοθηκονόμοι καθοδηγούν τους αναγνώστες, ενώ οι αφηγητές προέρχονται από περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες, που έχουν υποστεί ρατσισμό, βία ή έχουν αντιμετωπίσει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας και ένιωσαν την ανάγκη να μοιραστούν αυτή την εμπειρία τους, με την ελπίδα να αποφορτιστούν ή να συνδράμουν, καταθέτοντας την ψυχή τους, στην προσπάθεια απομάκρυνσης από κάθε είδους στερεότυπα.

Πηγή Εικόνας: Thetoc.gr

Η βιβλιοθήκη των ανθρώπων αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για να σκεφτούμε πως, όπως η πλοκή ενός βιβλίου μπορεί να διαψεύσει την εικόνα που είχαμε σχηματίσει για εκείνο από την όψη του εξωφύλλου του, έτσι και η ιστορία ενός ανθρώπου δεν μπορεί να οριστεί από την εξωτερική του εμφάνιση. Πρόκειται για έναν τρόπο άμεσης κατανόησης των αιτιών που διαμόρφωσαν τη συμπεριφορά ενός ανθρώπου ή ακόμα και τη στάση ζωής του, χωρίς πολλές φορές ο ίδιος να φέρει κάποια ευθύνη. Ας γίνουμε, λοιπόν, πιο ανοιχτοί στην προσέγγιση νέων εμπειριών, γιατί άνθρωποι με διαφορετικό χρώμα ή χαρακτήρα μας περιμένουν να τους διαβάσουμε.

Σε αυτήν τη βιβλιοθήκη δεν έχει βιβλία, αλλά ανθρώπους και τις ιστορίες τους
Σημειώνει η Έλενα Κρητικού

Η βιβλιοθήκη στην Κοπεγχάγη είναι ένας χώρος που ερωτεύεσαι. Σε μεταφέρει σε εποχές που δεν έζησες, σε κάνει τον βασικό πρωταγωνιστή δίπλα από ήρωες που λάτρεψες και δημιουργεί εικόνες από περιγραφικές σελίδες των πιο αγαπημένων σου βιβλίων.  

Ωστόσο, στη Δανία και σε μερικές ακόμη χώρες, υπάρχουν βιβλιοθήκες, στις οποίες κάποιος μπορεί να δανειστεί ένα άτομο αντί για βιβλίο, και να ακούσει την ιστορία της ζωής του σε 30 λεπτά. Κάθε άτομο έχει και από έναν τίτλο: «άνεργος», «πρόσφυγας», «με διπολική διαταραχή», και πολλούς ακόμη. Ακούγοντας την ιστορία του όμως, συνειδητοποιείς πως τελικά δεν πρέπει «να κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του». Αυτό το καινοτόμο και ταυτόχρονα, εξαιρετικό project υλοποιείται με δράσεις σε περισσότερες από πενήντα χώρες και ονομάζεται The Human Library

Η βιβλιοθήκη που δανείζει ανθρώπινες εμπειρίες

Ο στόχος αυτού του εγχειρήματος, είναι να εξαλειφθεί η προκατάληψη. Κάθε άνθρωπος από αυτούς, έχει έναν τίτλο: Άνεργος, Πρόσφυγας, Άτομο με διπολική διαταραχή κτλ. Ακούγοντας την ιστορία τους, συνειδητοποιεί κανείς ότι δεν πρέπει να κρίνουμε ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του. Αυτό είναι ένα καινοτόμο έργο που πραγματοποιείται σε πενήντα χώρες και είναι μια πρωτοβουλία της «The Human Library».

Where the books are people: PwC Malaysia hosts Human Library™ event: PwC

To «The Human Library» δεν γνωρίζει από σύνορα και εμπόδια. Είναι είναι ένας διεθνής οργανισμός όπου οι άνθρωποι μοιάζουν με «ανοιχτό βιβλίο» και αφηγούνται με αυθορμητισμό και χωρίς κανένα ταμπού, τις ιστορίες τους. Είναι ένας χώρος όπου μοιάζει με ευκαιρία να μην κρίνει κανείς κανέναν αλλά είναι ταυτόχρονα και ένα κίνημα που επνέει καθημερινά και ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2000 στην Κοπεγχάγη της Δανίας.

Στόχος, σύμφωνα με το Forbes, πέρα από τη συμπερίληψη και την καταπολέμηση των στερεοτύπων, είναι το κοινό να μιλήσει με ανθρώπους που δεν θα συναντούσε υπό κανονικές συνθήκες, μαθαίνοντας την ιστορία που κουβαλούν πριν προλάβει να κρίνει.

O ιδρυτής της «πιο ανθρώπινης» βιβλιοθήκης, Ronni Abergel, εξηγεί την ιδέα πίσω από τη δημιουργία του εγχειρήματος: «Δημιουργήθηκε για να δώσει χώρο στους επισκέπτες να περιηγηθούν και να “δανειστούν” έναν άνθρωπο, ο οποίος θα τους μιλήσει ανοιχτά για ένα θέμα που πολλοί αποφεύγουν. Ιδανικά, χρειαζόμαστε άτομα, τα οποία θα μιλούν για θέματα που κανονικά δεν θα επέλεγαν να θίξουν αλλά όλοι ξέρουμε πως πρέπει να ακουστούν».

Πίσω από αυτά τα «ανθρώπινα» βιβλία, βρίσκονται εθελοντές από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα με ξεχωριστές εμπειρίες που προθυμοποιούνται να τις μοιραστούν με τους «αναγνώστες», οι οποίοι βρίσκονται ακριβώς απέναντί τους. Όπως κάθε βιβλίο, έτσι και κάθε «ανθρώπινο» έχει και από έναν τίτλο με βάση τις εκάστοτε εμπειρίες των ανθρώπων, όπως «Χρόνια Κατάθλιψη», «Επιζήσασα του Trafficking», «Η ιστορία ενός μαύρου ακτιβιστή» κλπ. 

Οι ερωτήσεις του κοινού είναι αμέτρητες καθώς για πρώτη φορά τους δίνεται η ευκαιρία να προσεγγίσουν κόσμους άγνωστους μέσα από τις πιο δυνατές ανθρώπινες ιστορίες. Ακόμη κι εν μέσω πανδημίας, η βιβλιοθήκη συνεχίζει το έργο της, δίνοντας τη δυνατότητα σε εθελοντές από όλο τον κόσμο να συνδεθούν ψηφιακά με τους «αναγνώστες» τους. 

Όπως περιγράφει ένας από τους εθελοντές της πρωτοποριακής βιβλιοθήκης: «Είναι εύκολο να μισείς μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων αλλά είναι πραγματικά δύσκολο να μισείς ένα άτομο ξεχωριστά, ειδικά εάν αυτό το άτομο προσπαθεί να είναι φιλικό μαζί σου και ανοιχτό χωρίς να αποτελεί απειλή για σένα». Ο δικός του τίτλος είναι εκείνος του «μαύρου ακτιβιστή» και όπως οι ιστορίες όλων, έχει πολλά να πει για όλα όσα δεν γνωρίζουμε αλλά πάντοτε κρίνουμε. 

«The Human Library»

To «The Human Library» είναι ένας διεθνής οργανισμός αλλά και ένα κίνημα που ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2000 στην Κοπεγχάγη της Δανίας. Στόχος του είναι να αντιμετωπίσει τις προκαταλήψεις των ανθρώπων βοηθώντας τους να μιλήσουν με εκείνους που δεν θα συναντούσαν υπό κανονικές συνθήκες. Ο οργανισμός χρησιμοποιεί μια αναλογία βιβλιοθηκών «δανεισμού» ανθρώπων και όχι βιβλίων.

Από τον Οκτώβριο του 2009 στην Ελλάδα μια ομάδα από εθελοντές ξεκίνησε την πρωτοβουλία «Ζωντανή Βιβλιοθήκη» σε συνεργασία με το αντίστοιχο παγκόσμιο δίκτυο Ζωντανών Βιβλιοθηκών με έδρα τη Δανία, από όπου ξεκίνησε, διοργανώνοντας συναντήσεις σε τοποθεσίες προσβάσιμες από όλους, ενώ υπήρχε η δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (Ε.Ν.Γ.) και κατάλογος βιβλίων σε Braille και μεγαλογράμματη γραμματοσειρά καθώς και διαθέσιμα Ζωντανά Λεξικά (διερμηνεία) στα Φαρσί, τα Νταρί και τα Αγγλικά. Δυστηχώς όμως δεν υπήρχε στην Ελληνική γλώσσα.

Αλλά καθώς διαβάζουμε τους λόγους δημιουργίας της θεωρούμε πως είναι μια εποχή που χρειαζόμαστε τέτοιες πρωτοβουλίες:

Γιατί όταν προκαλείς τα πιο συνήθη στερεότυπα με ένα θετικό και χιουμοριστικό τρόπο, δίνεις την ευκαιρία στους ανθρώπους να τα σπάσουν.

Γιατί τι νόημα έχει να κουνήσεις δασκαλίστικα το δάχτυλο σε όσους έχουν και αναπαράγουν στερεότυπα, φοβίες και ρατσισμό, αν δεν τους δώσεις τη δυνατότητα να γνωρίσουν εκείνο που φοβούνται;

Γιατί είναι ένας συμπαγής, αλλά και εύκολος (και εύκολα μεταβιβάσιμος) τρόπος προώθησης της ανοχής και της κατανόησης.

Πηγήculture now

Μην το χάσεις

Journal

Δείτε επίσης