Την τιμητική θέση του εξεταστή στο Βασιλικό Κολλέγιο Οφθαλμολογίας Ηνωμένου Βασιλείου, κατέλαβε πρόσφατα ο Κύπριος οφθαλμίατρος, χειρουργός υαλοειδούς- αμφιβληστροειδούς, Δρ. Θεόδωρος Ποταμίτης, αποτελώντας έτσι τον πρώτο Κύπριο γιατρό – εξεταστή, σε μια από τις δυσκολότερες, παγκοσμίως, εξετάσεις για εξασφάλιση της ειδικότητας.
Σε συνέντευξη του στο ΚΥΠΕ, ο Δρ. Ποταμίτης, διευθυντής του Οφθαλμολογικού Κέντρου «Πάνθεο», μίλησε για την εξέλιξη αυτή, εξέφρασε τη θέση ότι στις επόμενες δεκαετίες η τεχνολογία θα επιτρέψει να υπάρχουν λιγότερα τυφλά άτομα, πως η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και, ναι, τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής.
Η επιλογή του ως του πρώτου Κύπριου εξεταστή στις απαιτητικές εξετάσεις ειδικότητας του φημισμένου Βασιλικού Κολλεγίου Οφθαλμολογίας δεν ήταν τυχαία, αφού όπως ανέφερε, με την επιστροφή του στην Κύπρο, διατήρησε τις σχέσεις του με το κολλέγιο και τους συναδέλφους του, αρκετοί από τους οποίους βρέθηκαν στο νησί μας, ως προσκεκλημένοι σε συνέδρια οφθαλμολογίας που οργάνωνε το «Πάνθεο», ενώ και ο ίδιος ήταν προσκεκλημένος ομιλητής σε συνέδρια στην Αγγλία.
Έχοντας ήδη συμμετάσχει, για πρώτη φορά, στις εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Οξφόρδη, στις 14 με 18 Νοεμβρίου, ο Δρ. Ποταμίδης αναφέρει ότι «η επιλογή μου φυσικά με τιμά σαν γιατρό αλλά θεωρώ ότι μας τιμά και σαν Κύπρο, αφού αποδεικνύει ότι θεωρούν το επίπεδο μας εφάμιλλο με το δικό τους».
Σημειώνει δε ότι η θέση του εξεταστή, για την οποία θα χρειάζεται να μεταβαίνει 2 με 3 φορές το χρόνο στην Μεγάλη Βρετανία, απαιτεί συνεχή ενημέρωση για τις όποιες εξελίξεις στην οφθαλμολογία και πως ο ίδιος βρίσκει τον εαυτό του να μελετά, λες και θα παρακαθίσει ο ίδιος στις εξετάσεις, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Εκφράζει, ακόμη, την άποψη πως το επίπεδο της ιατρικής κοινότητας στην Κύπρο είναι αρκετά ψηλό και ότι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα τα όποια αρνητικά σχόλια ακούγονται, ιδιαίτερα μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ.
«Το επίπεδο ιατρικής στην Κύπρο είναι αρκετά υψηλό», αναφέρει, υποδεικνύοντας ότι οι εκτός ΓεΣΥ κλινικές του ιδιωτικού τομέα δεν είναι καλύτερες από τις υπόλοιπες, «απλά η διαφορά έγκειται στο γεγονός πως, οι κλινικές που εντάχθηκαν το ΓεΣΥ αναγκάζονται να εργαστούν με διαφορετικό τρόπο, λόγω πίεσης χρόνου και φόρτου εργασίας».
Ερωτηθείς σχετικά, ο Δρ. Ποταμίτης σημειώνει πως «η τελευταία δεκαετία έχει δει τρομερές εξελίξεις στην οφθαλμολογία, για παθήσεις τις οποίες προηγουμένως δεν είχαμε επιλογή θεραπείας, όπως για παράδειγμα η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η οποία είναι ο κυριότερος λόγος τύφλωσης σε άτομα κάτω των 65 ετών».
Τα τελευταία χρόνια, συνέχισε, έχουμε την εφαρμογή ενδοφθάλμιων ενέσεων, οι οποίες σταματούν αυτή τη νόσο, με πολύ καλά αποτελέσματα, ενώ πλέον, η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των λογισμικών, ως μέρος του χειρουργείου, αποτελεί ρουτίνα.
Αναφέρθηκε, ακόμη, στην γονιδιακή θεραπεία, και στο γεγονός πως, πριν μερικά χρόνια, ο ασθενής παρέμενε τυφλός, ενώ σήμερα, μέσα από την ένθεση γονιδίων στα κύτταρα του ματιού, αλλάζει το γονιδιακό προφίλ του αμφιβληστροειδούς.
Η ηλεκτρονική – τεχνητή όραση, πρόσθεσε, αποτελεί επίσης μια υπό εξέλιξη θεραπεία, για παθήσεις όπου το νεύρο του ματιού έχει καταστραφεί. Ένα ηλεκτρονικό τσιπ στο μάτι, εξήγησε, αντικαθιστά τους νευρολογικούς ιστούς, ώστε ο ασθενής να μπορεί να βλέπει σχήματα.
«Όπως και με τον τρόπο που εξελίχθηκαν οι κάμερες των κινητών τηλεφώνων σε μια δεκαετία, έτσι και εδώ αναμένουμε ότι, στα επόμενα χρόνια, αυτή η θεραπεία θα προσφέρει καλή όραση σε ένα άτομο το οποίο προηγουμένως ήταν τυφλό», ανέφερε ο Δρ. Ποταμίτης.
Στην ερώτηση κατά πόσο κάποτε δεν θα υπάρχουν τυφλά άτομα, δήλωσε πως κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ αισιόδοξη πρόβλεψη, καθώς «πάντα θα υπάρχει κάτι που δεν θα μπορούμε να θεραπεύσουμε. Αλλά θα έχουμε παθήσεις που τώρα θεωρούμε ότι είναι ανίατες, και στο μέλλον θα μπορούμε να θεραπεύσουμε».
Αυτό δείχνει η ιστορία, υπογράμμισε, φέρνοντας ως παράδειγμα την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, που πριν 40 χρόνια ο ασθενής απλά τυφλωνόταν, ενώ σήμερα το 98% των ασθενών θεραπεύεται. Και πριν μόλις δέκα χρόνια, συνέχισε, «λέγαμε σε ασθενή με εκφυλιστική ωχροπάθεια, μια εκφυλιστική νόσο του ματιού, ότι θα τυφλωθεί,ενώ σήμερα βάζουμε ενέσεις και το 90% των ασθενών είτε θεραπεύονται, είτε η κατάσταση τους σταθεροποιείται».
Σε σχέση με τη χρήση της ρομποτικής στην οφθαλμολογία, εξήγησε ότι ακόμη βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο σε κέντρα του εξωτερικού και αναμένεται να εξελιχθεί σε μια περίπου δεκαετία, ώστε να συνδράμει το έργο των χειρουργείων.
Στην ερώτηση κατά πόσο θεωρεί ότι μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής, ο ίδιος χαμογελά σε ένα τέτοιο φιλοσοφικό ερώτημα, όπως το χαρακτήρισε, απαντώντας ωστόσο καταφατικά. Είναι η πρώτη επαφή που έχουμε μεταξύ μας σαν άνθρωποι, ανέφερε και σημείωσε πως «τα συναισθήματα μας πολύ δύσκολα τα κρύβουμε στα μάτια μας. Μπορεί να λόγια μας να είναι διαφορετικά, αλλά τα μάτια μας εκφράζουν την αλήθεια, όλες οι αγάπες και όλες οι λύπες πάντα εκφράζονται μέσα από τα μάτια μας».
Υπέδειξε δε τη σημασία που έχει η φυσική εμφάνιση του ματιού σε ασθενείς που χάνουν την όραση τους, είτε από ασθένεια, είτε από ατύχημα, καθώς αρκετοί ζητούν από τους γιατρούς να φροντίσουν ώστε το μάτι τους να φαίνεται φυσιολογικό. «Κάποτε προσφέρουμε θεραπεία απλά για να διατηρήσουμε τον βολβό υγιή και να έχει μια φυσιολογική εμφάνιση ένας άνθρωπος, γιατί αν αλλοιωθεί η εμφάνιση του ματιού, ο ίδιος ο ασθενής νιώθει άβολα», είπε.
Όπως και με όλες τις ασθένειες, ο Δρ. Ποταμίτης θεωρεί πως και στην οφθαλμολογία «η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία» και σημειώνει ότι υπάρχουν πολλές παθήσεις το ματιού που μπορούν να θεραπευθούν πολύ εύκολα και αποτελεσματικά στα αρχικά τους στάδια, ενώ είναι μη θεραπεύσιμες σε τελικά στάδια.
«Δυστυχώς, αυτό το ζούμε καθημερινά, το ότι δηλαδή άνθρωποι περιμένουν να τυφλωθούν και μετά να πάνε στον γιατρό», ανέφερε και υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει πλέον δικαιολογία για κάποιον να μην προσφύγει στο γιατρό, καθώς το ΓεΣΥ προσφέρει αυτή τη δωρεάν πρόληψη.
Ο μεγαλύτερος όγκος των ασθενών, πρόσθεσε, αφορά διαβητικά άτομα, τα οποία θα πρέπει να εξετάζονται ανά τακτά διαστήματα, όπως και άτομα με οικογενειακό ιστορικό πίεσης στο μάτι ή αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς.
«’Έστω κι αν είσαι καλά, έστω κι αν βλέπεις καλά, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο πρέπει να πηγαίνεις σε οφθαλμίατρο», συμβουλεύει τέλος ο Δρ.Ποταμίτης.
