Γράφει ο Χάρης Χεϊζάνογλου
Η δικαιοσύνη δεν είναι μηχάνημα, ούτε μηχανική. Δεν είναι το νομοτεχνούργημα και οι νομοτεχνουργοί, δεν είναι ένας δικανικός μηχανισμός όπου οι νόμοι έρχονται γραμμένοι στην πέτρα για να να τους επεξεργαστεί και να αποφασίσει αντικειμενικά μια δικαστική υπερμηχανή της οποίας τα γρανάζια δεν τζογάρουν και δεν λαθεύουν γιατί κατασκευάστηκαν για να είναι δίκαια, από κάποιο θεϊκό χέρι. Η δικαιοσύνη δεν είναι άβατο, δεν είναι κάτι που δεν κρίνεται ή δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από τους πολίτες, δεν είναι κάτι για το οποίο απαγορεύεται η κοινωνία να έχει άποψη, γνώμη και θέση. Όποιος το πιστεύει αυτό είναι ρινόκερος!
Η δικαιοσύνη είναι ανθρώπινη κατασκευή και κοινωνική πρακτική. Ναι είναι αυτόνομη και ανεξάρτητη και έτσι πρέπει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κρίνεται και δεν λογοδοτεί στην κοινωνία. Πολύ περισσότερο δεν σημαίνει ότι έχει δικαίωμα να υψώνει το δάχτυλο στην κοινωνία όταν η κοινωνία της λέει ότι λάθεψε, ειδικά όταν η κοινωνία της λέει ότι λαθεύει συστηματικά. Μπορεί να έχει βεβαίως λάθος και η κοινωνία, αλλά εδώ δεν μιλάμε για μια δίκη, ή για μια περίπτωση κακοδικίας, αλλά για ένα γενικευμένο αίσθημα αδικίας το οποίο εκφράζεται συστηματικά και βεβαίως ειρηνικά.
Σε αυτό δεν μπορεί να απαντά η δικαιοσύνη και οι λειτουργοί της με τεχνικότητες. Δεν δίνει δεκάρα η κοινωνία για το αν ο νόμος τάδε προβλέπει ή δεν προβλέπει και τί προβλέπει, αν προβλέπει καν ο νόμος και δεν πρόκειται απλά για ερμηνείες κατά το δοκούν, τη μία έτσι και την άλλη αλλιώς ανάλογα με το ποιος δικάζεται και καταδικάζεται. Δεν απαντάς στην κοινωνία προσποιούμενος ότι δεν βλέπεις αυτό που βλέπει.
Ακόμα χειρότερα, δεν απαντάς με θέσεις και ανακοινώσεις που είναι στη βάση τους πολιτικές. Δεν έχει καμία δουλειά η δικαιοσύνη, οι λειτουργοί και οι εκπρόσωποί της να απαντούν πολιτικά, πολύ περισσότερο να κάνουν πολιτική καταγγέλλοντας το αίσθημα της αδικίας και απορρίπτοντάς το ως υποκινούμενο. Εκτός από βλακώδες είναι και επικίνδυνο και τελικά μοιάζει να δικαιώνει και την άποψη της κοινωνίας, ότι η δικαιοσύνη είναι άδικη επειδή δεν είναι ανεξάρτητη, επειδή έχει συγκεκριμένη πολιτική θέση, επειδή δέχεται παρεμβάσεις και υπηρετεί ένα status quo, επειδή τελικά ερμηνεύει τους νόμους και αποφασίζει με βάση τη θέση και το status quo.
Και ξαναλέω, βεβαιώς δεν πρέπει να δικάζει η δικαιοσύνη με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα, δεν είναι καλός σύμβουλος πάντα, γιατί βεβαίως σε κάποιες περιπτώσεις είναι η κοινωνία αυτή που λαθεύει, με ένα μέρος της να ζητάει θανατικές ποινές και παραδειγματικές τιμωρίες. Αλλά δεν είμαστε σε αυτό το σημείο και κανείς δεν διεκδικεί κάτι τέτοιο, τουλάχιστον όχι σε αυτή την περίσταση. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι το πρόβλημα είναι αυτό, και ότι η κοινωνία από άγνοια ή κακή ενημέρωση αισθάνεται ότι έγινε ένα λάθος και εξεγείρεται. Δεν συμβαίνει αυτό!
Είμαστε στο σημείο που η κοινωνία, και πιο συγκεκριμένα η πλευρά της κοινωνίας που δεν διεκδικεί θανατικές ποινές, βλέπει να υπάρχει συστηματικά μιας σκανδαλώδης εύνοια προς μία πλευρά του πολιτικού φάσματος και ταυτόχρονα μια συστηματική αδικία προς μια άλλη, με καταδίκες χωρίς στοιχεία και φυλακίσεις ανθρώπων που μένουν στη φυλακή μέχρι το εφετείο και τελικά αθωώνονται.
Εύλογα αναρωτιέται η κοινωνία αν αυτή η συστηματικότητα ενέχει μια συστημικότητα, αν υποκρύπτει έναν πολιτικό και ιδεολογικό εναγκαλισμό μεταξύ της ανεξάρτητης δικαιοσύνης και πολιτικών και οικονομικών παραγόντων του τόπου. Το βλέπει και αναρωτιέται μόνη της η κοινωνία, και δεν χρειάζεται να την υποκινήσει κανείς. Άλλωστε δεν έχει και κανείς τη δύναμη να το κάνει! Και όποιος προσποιείται ότι δεν το καταλαβαίνει αυτό είναι ρινόκερος και δεν έχει καμία σημασία ούτε τί τίτλο κουβαλάει ούτε ποιο θεσμό εκπροσωπεί.