Τι ήταν αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε με την έμφυλη πολιτική;
Αυτό που με έκανε να ασχοληθώ στην έμφυλη πολιτική ήταν η ανάγκη μου να ασχοληθώ με τα κοινά. Να ανήκω σε ένα οργανωμένο σύνολο ώστε να έχω φωνή. Ως μεμονωμένο άτομο δεν μπορείς ούτε να ακουστείς ούτε να έχεις βήμα.
Πιστεύετε πως η ισότητα φύλων υπάρχει στην πολιτική την δεδομένη στιγμή;
Δυστυχώς την δεδομένη στιγμή δεν υπάρχει ισότητα των φύλων στην σημερινή πολιτική. Ένα βήμα που έγινε πρόσφατα στην Κύπρο ήταν η ανάδειξη γυναίκας στην Προεδρία της Bουλής και ο διορισμός Γυναικών Υπουργών. Δυστυχώς στην Βουλή η εκπροσώπησή των γυναικών είναι μηδαμινή. Αυτό μάλιστα ενεργεί και ώς τροχοπέδη για τη διεκδίκηση βουλευτικής έδρας εκ μέρους των γυναικών. Όταν επιτρέψει το κατεστημένο να αναλάβουν γυναίκες, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και παγκοσμίως, αποδεικνύονται ικανότατες και επιτυχημένες. Οι γυναίκες είναι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού αρά θα έπρεπε να έχει και τη ανάλογη εκπροσώπηση.
Θεωρείτε σωστή την ταύτιση της γυναίκας με το «σπίτι»; Ως κόμματα και ως φορείς άσκησης πολιτικής τι κάνετε;
Η ταύτιση της γυναίκας με το σπίτι είναι δεδομένη αλλά αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο για να ασχοληθεί και με την πολιτική. Η γυναίκα κρύβει μεγάλη δύναμη είναι πολυπράγμων, μπορεί να κάνει πολλά πράγματα συγχρόνως. Τα στερεότυπα περί αδύναμου φύλου είναι και ψευδή και αναχρονιστικά.
Ως κόμματα και φορείς άσκησης πολιτικής δεν μπορώ να πω ότι γίνονται και πολλά πράγματα. Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση όλοι οι υποψήφιοι έχουν προγραμματικές δηλώσεις για την ισότητα των φύλων αλλά στην πράξη δεν υλοποιούνται. Η Κυπριακή Δημοκρατία κατατάσσεται ανάμεσα στις χειρότερες χώρες της Ευρώπης όσον αφορά την αντιμετώπιση της προκατάληψης εναντίον των γυναικών. Ως γυναικείο κίνημα διοργανώνουμε κάποιες Ημερίδες κυρίως σε παγκύπριο επίπεδο και διάφορες εκδηλώσεις για την Ημέρα της Γυναίκας. Πολλά θα πρέπει να γίνουν ακόμη. Πιστεύω ότι ο Φορέας Ισότητας των Φύλων θα πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό δράση και να συνεργαστεί με όλες τις γυναικείες οργανώσεις παγκύπρια και από κοινού να διοργανώνονται διάφορες επιδοτημένες εκδηλώσεις και σεμινάρια ενδυνάμωσης των Γυναικών.
Τα πρόσφατα εγκλήματα με θύματα γυναίκες δείχνουν ότι υπάρχει εκμετάλλευση γυναικών εκ μέρους των αντρών. Oι προσωπικές ιστορίες των γυναικών μιλούν από μόνες τους, οι πρόσφατες δολοφονίες γυναικών, διακρίσεις, βία, παρενοχλήσεις, κάθε είδους κακοποιήσεις, σεξιστικές συμπεριφορές, καταπατήσεις δικαιωμάτων.
Όταν στα ίδια τα κόμματα βλέπουμε ανεπαρκή εκπροσώπηση, είτε στα ψηφοδέλτια είτε στις συμμετοχές στα media είτε στις ψηλές θέσεις στις ιεραρχίες του κόμματος, δεν θεωρείτε πως δουλεύετε ως αντιπαράδειγμα;
Για αυτό μίλησα πιο πάνω για σεμινάρια ενδυνάμωσης των γυναικών. Οι πλείστες γυναίκες ακόμη δεν πιστεύουν στον εαυτό τους ούτε έχουν ανακαλύψει την δύναμη που κρύβουν. Δυστυχώς στις προηγούμενες βουλευτικές τα κόμματα δυσκολευτήκαν πολύ να βρουν γυναίκες να επανδρώσουν τα ψηφοδέλτια. Ένας λόγος είναι η έλλειψη χρόνου λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων γιατί θέλει πολλή τρέξιμο σε πόλεις σε χωριά και σε καφενεία και καφετέριες. Ένας άλλος λόγος είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες υποψήφιες συνήθως δεν προωθούνται και αυτό προκαλεί απογοήτευση και ενεργεί ως τροχοπέδη σε άλλες γυναίκες ώστε να τολμήσουν να εκτεθούν σε ένα ανδροκρατούμενο χώρο. Πιστεύουν ότι θα είναι χάσιμο χρόνου και χρημάτων.
Την δεδομένη στιγμή βλέπουμε να άνοιξε το θέμα ονομάτων γονέων στις ταυτότητες, ποια η θέση σας ως γυναίκεια οργάνωση;
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της τέως Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, «τα προσωπικά στοιχεία μαθητών και γονέων (είτε του ενός είτε και των δύο) στα απολυτήρια Μέσης και Δημοτικής Εκπαίδευσης ή της ταυτότητας δεν εξυπηρετούν οποιαδήποτε πρακτική χρησιμότητα νοουμένου ότι η αναγραφή, πέραν του ονοματεπωνύμου του μαθητή/τριας, της ημερομηνίας γέννησης, του αριθμού δελτίου ταυτότητας και αριθμού μητρώου, εξυπηρετεί την ανάγκη για αναγνώριση της ταυτότητας του παιδιού». Ως γυναικεία οργάνωση συμφωνούμε με την Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Τα ονόματα των γονέων δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό.
Ποσόστωση: Είναι μια μέθοδος που κάποιοι υποστηρίζουν πως ενέχει διάκριση, κάποιοι ως καλή ενδιάμεση πρακτική μέχρι η ίση εκπροσώπηση των φύλων να μας γίνει κουλτούρα κα συνείδηση, και κάποιοι ως καλή μόνιμη πολιτική που πρέπει να εφαρμόζεται. Τοποθετηθείτε:
Η ποσόστωση υπό τις περιστάσεις είναι μία μέθοδος για να μπορέσουν γυναίκες να εισέλθουν στην πολιτική.Όμως όση ποσόστωση και να μας παραχωρήσουν τα κόμματα, οι γυναίκες δεν προωθούνται. Ο λόγος είναι γιατί ακόμη δεν έχουν ωριμάσει οι Γυναίκες ώστε να ψηφίζουν γυναίκες. Παρόλο που το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είναι γυναίκες και θα έπρεπε να έχουν και την ανάλογη εκπροσώπηση. Από μας εξαρτάται, αν θα αλλάξει η πορεία του γυναικείου φίλου. Καιρός να δείξουμε τη δύναμή μας. Η παρουσία των γυναικών στην πολιτική θα μπορούσε να προσδώσει στην πολιτική κάποιο στοιχείο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαφορετικό τρόπο λήψης αποφάσεων.
Η άδεια της μητρότητας κυμαίνεται στους 4 μήνες, θεωρείται επαρκή αυτή την άδεια;
Η άδεια μητρότητας έστω και εάν έχουν γίνει κάποια βήματα προς το καλύτερο και από 40 ημέρες έχουν γίνει 4 μήνες ακόμη δεν είναι επαρκή . Εγώ θυμάμαι όταν γέννησα την κόρη μου πήγα δουλειά στις 2 βδομάδες λόγω έλλειψης προσωπικού. Θα πρέπει να επεκταθεί η άδεια μητρότητας και να γίνει 6 μήνες ή αν είναι κατορθωτό ένας χρόνος. Φυσικά με τη ανάλογη θέσπιση νόμου από την πολιτεία και την παραχώρηση ανάλογου επιδόματος.
Άδεια πατρότητας: Οι 2 εβδομάδες δεν μειώνουν τον ρόλο του άνδρα στην οικογένεια και να δημιουργεί αυτό κοινωνική συνείδηση για τους ρόλους του κάθε φύλου;
Οι δύο εβδομάδες είναι μηδαμινές. Όσο η μητέρα τόσο και ο πατέρας θα πρέπει να διευκολυνθεί και να υπάρχει η εξισορρόπηση στον επιμερισμό των ευθυνών φροντίδας του παιδιού μεταξύ γυναικών και ανδρών κατά τους πρώτους δύσκολους μήνες του νεογέννητου. Τουλάχιστον θα πρέπει να επεκταθεί στους δύο μήνες .
Συμφιλίωση οικογενειακής ζωής: Η γυναίκα καλείται να εξαντλεί εαυτόν στις τρεις βάρδιες (μάνας/συντρόφου, οικιακής ευθύνης/ καριέρας). Ποιες πολιτικές μπορούν να δουλέψουν πραγματικά για την συμφιλίωση οικογενειακής ζωής και εργασίας όταν κράτος και τοπικές αρχές δεν έχουν δομές φύλαξης παιδιών και όταν φτάσει η στιγμή κάποιος από τους δύο γονείς να πρέπει να υποχωρήσει στην καριέρα του και αυτή να είναι συνήθως η γυναίκα
Δυστυχώς η κοινωνική πολιτική είναι ανύπαρκτη. Για να μπορούν οι γυναίκες να διαχειριστούν τις απαιτήσεις τόσο της εργασίας όσο και της οικογενειακής ζωής θα πρέπει να γίνουν διευκολύνσεις εκ μέρους της πολιτείας. Εκτός από την γονική άδεια. Ευέλικτες συνθήκες εργασίας για γονείς που έχουν την ευθύνη φροντίδας. Την προστασία από την απόλυση των εγκύων καθώς και των ατόμων που κάνουν χρήση γονικής άδειας, τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών φροντίδας κρατικών χαμηλού κόστους νηπιοκομικών σταθμών όσο και κέντρα απασχόλησης και μελέτης για παιδιά που πηγαίνουν σχολείο κατά τις απογευματινές ώρες.
Έμφυλη βία: Η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης έχει τελικά εφαρμοστεί μόνο για τους τύπους; Γιατί κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τις επιφυλάξεις μερικών από των άρθρων της που δεν υιοθετήσαμε σαν κράτος.
Η Σύμβαση της Κων/πολης είναι: Το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο που θέτει κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας. Υιοθετήθηκεε με 500 ψήφους υπέρ 91 κατά και 50 αποχές. Επτά κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουνν υπογράψει τη Σύμβαση αλλά δεν την έχουν επικυρώσει ακόμη (Βουλγαρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λετονία, Σλοβακία και Ηνωμένο Βασίλειο). Γίνονται επιθέσεις και εκστρατείες εναντίον της Σύμβασης σε κάποιες χώρες, οι οποίες στηρίζονται στην εσκεμμένη παρερμηνεία και την παραπληροφόρηση σχετικά με το περιεχόμενό της. Το Κοινοβούλιο θέλει να συμπεριληφθεί η βία κατά των γυναικών στη λίστα των αναγνωρισμένων εγκλημάτων της ΕΕ. Μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, σεξουαλική βία, ή και τις δύο μορφές βίας. Η Σύμβαση της Κων/Πολης αναγνωρίζει τη δομική φύση της βίας κατά των γυναικών ως βίας βασιζόμενης στο φύλο, και ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί έναν από τους ζωτικής σημασίας κοινωνικούς μηχανισμούς μέσω των οποίων οι γυναίκες εξαναγκάζονται σε υποδεέστερη θέση σε σύγκριση με τους άνδρες. Αναγνωρίζει ότι οι γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια συχνά εκτίθενται σε σοβαρές μορφές βίας, όπως η ενδοοικογενειακή βία, η σεξουαλική παρενόχληση, ο βιασμός, ο εξαναγκασμός σε σύναψη γάμου, τα εγκλήματα που διαπράττονται στο όνομα της ούτως-αποκαλουμένης «τιμής» και ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων, τα οποία συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και των νεαρών κοριτσιών, καθώς και μείζον εμπόδιο στην επίτευξη ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Ο λόγος που ασκείται δημόσια και η χρήση των λέξεων είτε αυτό ονομάζεται ανακοινώσεις κομμάτων είτε πολιτείας είτε ΜΜΕ, που σας βρίσκει;
Εκείνο που, γενικά, χαρακτηρίζει την πολιτική ζωή, τον ίδιο τον πολιτικό λόγο, στον τόπο μας είναι, δυστυχώς, ο λαϊκισμός και η έλλειψη επιχειρημάτων. Η λασπολογία σε βάρος προσώπων και οι αλληλοκατηγορίες βρίσκονται στην ημερήσια πολιτική καθημερινότητα. Ο λαός θέλει τους πολιτικούς μας, πιο νηφάλιους, πιο προσεκτικούς, πιο μετριοπαθείς, διαλλακτικούς, πιο συγκαταβατικούς στις μεταξύ τους πολιτικές συζητήσεις. Το θέμα είναι ότι όλα αυτά τα φαινόμενα, που χαρακτηρίζουν την ποιότητα του σημερινού πολιτικού λόγου στον τόπο μας, από τη μια μεριά διχάζουν τον λαό και από την άλλη και μάλιστα σε μέρες κρίσιμες για την πορεία του εθνικού μας προβλήματος- λειτουργούν αρνητικά στην αποτελεσματική προώθηση των θέσεων μας για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση. Φυσικό επακόλουθο τούτων είναι η απογοήτευση και η αποστροφή του λαού και ιδιαίτερα των νέων- προς την πολιτική, τα κόμματα και τον πολιτικό λόγο.
Γυναίκες μονογονείς: Το δικαστικό σύστημα αφήνει τις γυναίκες σε χρονοβόρες και πανάκριβες διαδικασίες που πολλές εγκαταλείπουν με αποτέλεσμα να μένουν απροστάτευτες, ακόμα και νομικά και επιδοματικά ανοχύρωτες. Πρέπει να ξηλώσουμε το οικογενειακό δίκαιο και να το κάνουμε από την αρχή; Γιατί φαίνεται πως η πρόσφατη αναθεώρηση του εξακολουθεί να μην έχει λύσει κανένα από τα πιο πάνω προβλήματα.
Υπάρχει ανάγκη χάραξης πολιτικής, διότι οι οικογένειες των μόνων μητέρων αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτός είναι και ένας λόγος που παραμένουν σε ένα γάμο με μία τοξική σχέση και στον οποίο υφίστανται βία γιατί φοβούνται να μείνουν μόνες ιδίως εάν υπάρχουν παιδιά. Οι άντρες δημιουργούν νέα οικογένεια αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις διατροφής και πολλές γυναίκες αναλαμβάνουν και τους δύο ρόλους για την ανατροφή των παιδιών χωρίς καμία διατροφή στις πλείστες περιπτώσεις. Θα πρέπει να υιοθετηθούν πολιτικές και μέτρα στήριξης των μονογονεϊκών οικογενειών όπως η πληρωμή διατροφών από το Κράτος εκεί όπου ο πατέρας δεν εκπληρώνει την υποχρέωση του, Υπηρεσία Είσπραξης Διατροφών, μειωμένα τέλη σε όλες τα ζωτικές υπηρεσίες, πρόσβαση σε ευέλικτη φροντίδα παιδιών, ειδική νομοθεσία για βελτίωση της θέσης των μονογονιών στην αγορά εργασίας, επίδομα και μισθός μονογονιού μέσω σχεδίων Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος
Γυναίκες μετανάστριες: Σεβόμαστε κουλτούρες; Έχουμε καθεστώτα εργασιακά που να τις προστατεύουν;
Αναφορικά με τις μετανάστριες θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη γυναίκα που αγωνίζεται, σε κάθε μητέρα πρόσφυγα, σε κάθε οικιακή εργαζόμενη, σε κάθε γυναίκα θύμα βασανιστηρίων ή απάνθρωπης μεταχείρισης οποιουδήποτε είδους, οι οποίες, πέραν του παραδοσιακού ρόλου που τους έχει εναποθέσει η κοινωνία λόγω του φύλου τους, είναι συγχρόνως επιφορτισμένες με τον αγώνα για την κοινωνική ένταξη των ιδίων και των οικογενειών τους στη χώρα που τους φιλοξενεί. Χρειάζεται καλλιέργεια κουλτούρας σεβασμού και αλληλεγγύης προς τα άτομα τρίτων χωρών, για ομαλή ένταξη στην κυπριακή κοινωνία και η άρση των προβλημάτων που καθημερινά αντιμετωπίζουν.
Όμως από την άλλη οι μεταναστευτικές ροές όλων και μεγαλώνουν με αποτέλεσμα λόγω του μικρού μεγέθους του νησιού μας να μην είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στους μετανάστες υποφερτές συνθήκες ζωής στα κέντρα Φιλοξενίας. Θα πρέπει να βρεθεί κάποιος τρόπος να σταματήσουν οι ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές διότι αν συνεχιστούν χωρίς κάποιο φραγμό θα δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα επιβίωσης τόσο στους ιδίους τους μετανάστες όσο και τους ντόπιους κατοίκους του νησιού.
Σε εκδηλώσεις των γυναικείων εκδηλώσεων του κόμματος όπου το κόμμα βλέπουμε να διαλαλεί ότι αναδεικνύει κι εμπιστεύεται τις γυναίκες μέλη του, γιατί χρειάζεται να μιλούν οι άνδρες αρχηγοί του κόμματος; Δεν μπορεί να μιλήσει μία γυναίκα;
Σε εκδηλώσεις γυναικείων οργανώσεων συνήθως οι αρχηγοί κομμάτων απλά απευθύνουν χαιρετισμό και την κύρια ομιλία την κάνει φιλοξενούμενη γυναίκα ομιλήτρια, η Πρόεδρος της Γυναικείας Οργάνωσης ή η Επίτροπος Ισότητας των φύλων.
Εσείς, θεωρείτε πως αλλάζετε τα στερεότυπα και προωθείτε τις γυναίκες στην πολιτική;
Ως γυναικείο κίνημα προβάλλουμε με διάφορες εκδηλώσεις κυρίως σε παγκύπριο επίπεδο το αίτημα για ισότιμη συμμετοχή των δύο φύλων στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και την εξάλειψη των διακρίσεων και της βίας σε βάρος της γυναίκας. Η ισότητα αντρών και γυναικών είναι ένα διαχρονικό αίτημά των γυναικείων οργανώσεων από το 19ο αιώνα και παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα αυτό, η πλήρης ισότητα των δυο φύλων σε όλους τους τομείς μιας κοινωνίας θα χρειαστούν πολλά χρόνια ακόμα για να επιτευχθεί.
Ποια ενέργεια έχετε κάνει και πιστεύετε έχετε επηρεάσει τις γυναίκες να γίνουν η φωνή της πολιτικής;
Έχουν γίνει την Ημέρα της Γυναίκας κάνει κάποια ενημερωτικά σεμινάρια. Ως επί το πλείστων γίνεται ευαισθητοποίηση των γυναικών για θέματα ισότητας κατά την ημέρα της Γυναίκας από όλες τις γυναικείες οργανώσεις. Ως ΓΟΔΗΚ προ Κορωνιού την ημέρα της γυναίκας είχαμε επισκεφθεί Παγκύπρια διάφορα Κυβερνητικά γραφεία και είχαμε προσφέρει λουλούδια σε όλες τις γυναίκες . Κατά την διάρκεια του εγκλεισμού έγινε τηλεδιάσκεψη από κοινού με την Πρόεδρο της ΓΟΔΗΚ Παγκύπρια κα Μαρία Συκοπετρίτου , εμένα ως Πρόεδρος της Επαρχιακής Επιτροπής ΓΟΔΗΚ Λεμεσού, την Υποψήφια Βουλευτήρια κα Βανέσσα Κυπριανού με συντονίστρια την Ψυχολόγο και υποψήφια βουλευτήρια κα Ανθια Χριστοδούλου με θέμα «Η Γυναίκα στην πολιτική και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει». Φέτος 2022 την Ημέρα της Γυναίκας πάλι σε Παγκύπριο επίπεδο έγινε εκδήλωση από κοινού με όλα τα κόμματα με «Θέμα ο Δρόμος προς την Ισότητα» και δόθηκε ψήφισμα σε όλους τους αρχηγούς κομμάτων και στην πρόεδρο της Βουλής κα Αννίτα Δημητρίου. Στην Λεμεσό έγινε συγκέντρωση μελών όλων των Γυναικείων οργανώσεων στο Δικοιτήριο όπου δόθηκε ψήφισμα στον Πρόεδρο της ΕΔΕΚ κον Σιζόπουλο και ακολούθησε πορεία προς το Δημαρχείο Λεμεσού όπου σε μία σύντομη εκδήλωση δόθηκε ψήφισμα στον Δήμαρχο Λεμεσού κον Νίκο Νικολαΐδη.
Εάν υπήρχε μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών στην πολιτική της Κύπρου θεωρείται πως θα ήταν διαφορετική η διαχείριση της χώρας;
Οι γυναίκες διαθέτουν το µισό του αποθέματος ταλέντων και ικανοτήτων της ανθρωπότητας. Όσο δε συμμετέχουν εξίσου µε τους άντρες στα κοινά, η πολιτική και η κοινωνία γίνονται φτωχότερες. Φαίνεται ότι μόνον όταν ψηφίσουν οι γυναίκες τις γυναίκες, τότε γίνονται θαύματα. Ασφαλώς, όχι οποιεσδήποτε γυναίκες. Γυναίκες Άξιες. Χαρισματικές. Αξιοπρεπείς. Εύστροφες. Προκομμένες. Πεπαιδευμένες. Γιατί, αν παρ’ ελπίδα, αποτύχουν κάποιες, λόγω ανεπάρκειας, χάθηκε το παιχνίδι.
Έμφυλοι προϋπολογισμοί(gender budgeting): Πότε θα το εφαρμόσει η Κύπρος επιτέλους;
Το gender budgeting,(Εμφυλοι Προυπολογισμοί) επαναπροσδιορίζει τις προτεραιότητες και την κατανομή των πόρων, ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα τις διαφορετικές ανάγκες και τα διαφορετικά συμφέροντα των ανδρών και των γυναικών, λαμβάνοντας υπόψη τη μειονεκτική θέση των γυναικών ευρύτερα στην κοινωνία. Αφορά επίσης την κοινωνική ισότητα και δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις περιθωριοποιημένες ομάδες. Το Gender Budgeting εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες. Δεν έχει ψηφιστεί ακόμη ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Κύπρο. Ελπίζουμε να ψηφιστεί το συντομότερο.