Λιγοστές οι ελπίδες εντοπισμού 17 ασυνόδευτων παιδιών που εξαφανίστηκαν από το 2015 μέχρι σήμερα
Γράφει Δημήτρης Στρατής
Δεν στερούνται μόνο «ένα ρόφημα» τελικά τα παιδιά του Πουρνάρα. Σοβαρές παραβιάσεις στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ανήλικων που διαβιούν στο Κέντρο υποδοχής προσφύγων και μεταναστών Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά, εντοπίζει η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, μέσα από γραπτό υπόμνημα που κατέθεσε στη Βουλή.
Παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία όπως καταγγέλλει η Επίτροπος, παραμένουν εκτεθειμένα σε κινδύνους όπως η εμπορία προσώπων, εγκληματική δράση και βία. Σε συζήτηση που έγινε χθες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής κατατέθηκαν επίσης στοιχεία που σοκάρουν, για περίεργες εξαφανίσεις 17 ασυνόδευτων παιδιών από το 2015 μέχρι σήμερα.
Εξαφανισμένες ψυχές
Σύμφωνα με το υπόμνημα της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Δέσπως Μιχαηλίδου το οποίο εξασφαλίσαμε 14 ασυνόδευτοι ανήλικοι εξαφανίστηκαν την περίοδο 2019 – 2022. Εννέα παιδιά εξαφανίστηκαν από τον περασμένο Οκτώβριο μέχρι τον περασμένο Απρίλιο από το Πουρνάρα. Πέντε παιδιά εξαφανίστηκαν το 2019 από τις δομές στις οποίες φιλοξενούνταν. Άλλοι δύο ασυνόδευτοι εξαφανίστηκαν το 2015 και ένας το 2016.
Μέσα από σειρά εκθέσεων της Επιτρόπου, πληροφόρηση από τα ίδια τα παιδιά και προσωπικό της Υπηρεσίας Ασύλου και των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας διαπιστώνονται «σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των ασυνόδευτών ανήλικων αιτητών ασύλου ειδικότερα στο πρωταρχικό στάδιο της μεταχείρισης τους στο Πουρνάρα». Σύμφωνα με την Επίτροπο, παρουσιάζονται τεράστιες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών, ενώ εντοπίζονται άθλιες συνθήκες διαβίωσης και ανεπαρκής προστασία και φροντίδα.
Με βάση τα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή στο Κέντρο Φιλοξενίας “Πουρνάρα” διαμένουν 196 ασυνόδευτα παιδιά, 149 είναι αγόρια και 47 κορίτσια. Τα παιδιά διαμένουν σε προκατασκευασμένα σπιτάκια, ενώ πολλά απ’ αυτά κοιμούνται στο έδαφος αφού δεν υπάρχουν κρεβάτια για όλα. Υπεύθυνοι για την φροντίδα των παιδιών είναι μόλις δύο λειτουργοί των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, οι οποίοι νομικά έχουν το καθεστώς του κηδεμόνα. Σύμφωνα με καταγγελίες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ παιδιά που εξαφανίστηκαν από στέγες κατέληξαν στα κατεχόμενα, με τρόπο που παραπέμπει σε κυκλώματα Trafficking. Βουλευτές κατήγγειλαν χθες φαινόμενα σεξουαλικής εκμετάλλευσης προσώπων, από άγνωστους που προσεγγίζουν το Πουρνάρα.
Αναζητείται ανθρωπιά
Η Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αναγνωρίζει μέσα από τις έκθεση της ότι ο μεγάλος αριθμός ροών ασυνόδευτων ανήλικων έχει ως αποτέλεσμα να ασκείται πίεση στις αρμόδιες υπηρεσίες σε ό,τι αφορά την εξεύρεση λύσεων. Τα προβλήματα ωστόσο συνεχίζουν να υφίστανται, σημειώνεται στην έκθεση. Σύμφωνα με την Επίτροπο:
- Διαφαίνεται απουσία συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.
- Εντοπίζονται παραβιάσεις των υλικών συνθηκών υποδομής και μεταχείρισης που θα έπρεπε να λαμβάνουν ευάλωτα πρόσωπα λόγω άθλιων συνθηκών διαβίωσης και ελλείψεων σε στοιχειώδη για αξιοπρεπή διαβίωση.
- Παραβιάσεις που αφορούν τη γρήγορη έγκαιρη διεκπεραίωση των αρχικών διαδικασιών μεταχείρισης των ασυνόδευτων: καθυστερήσεις στην προώθηση συντάξεων ευαλωτότητας, διαδικασιών εκτίμησης της ηλικίας τους.
- Παραβιάσεις εντοπίζονται και στην κράτηση τους τόσο στο Πουρνάρα όσο και σε δύο νέες δομές στην Πάφο και στη Λάρνακα καθώς απαγορεύεται η έξοδος των παιδιών από τα Κέντρα.
- Παραβιάσεις δικαιωμάτων των παιδιών αφορούν και στην άσκηση κηδεμονίας και στην φροντίδα λόγω του ανεπαρκούς αριθμού των λειτουργών Κοινωνικής Ευημερίας. Λόγω υπερπληθυσμού προκύπτουν επίσης περιστατικά βίας στα οποία συμμετέχουν ανήλικοι, είτε εκτίθενται σε αυτά.
- Παραβιάσεις του δικαιώματος στην υγεία, σωματική και ψυχική, για όλα τα παιδιά που διαμένουν στο Πουρνάρα, που σχετίζεται με τον περιορισμένο αριθμό ιατρικών λειτουργών.
- Προβληματικά σημεία που αφορούν την διαδικασία εκτίμησης της ηλικίας και παραλήψεις σε σχέση με την διεπιστημονική προσέγγιση στη διαδικασία και την ανεξαρτησία όσων συμμετέχουν σ’ αυτή.
- Παραβιάσεις εντοπίζονται και στη νομική εκπροσώπηση των ασυνόδευτων ανήλικων από τους λειτουργούς που αναλαμβάνουν τον ρόλο του κηδεμόνα. Η νομοθεσία ως έχει ενέχει το στοιχείο της σύγκρουσης συμφέροντος σε σχέση με τα συμφέροντα του ανήλικου, σύμφωνα με την Επίτροπο.
- Παραβιάσεις στο δικαίωμα για εκπαίδευση και ψυχαγωγική απασχόληση καθότι δεν παρέχεται κανένα πρόγραμμα εκπαίδευσης ή απασχόλησης των παιδιών που διαμένουν στο Πουρνάρα, ενώ εγγραφές σε σχολεία γίνονται όταν οι ανήλιοι μετακινηθούν στις δομές που θα φιλοξενηθούν.
- Παραβιάσεις στη διαδικασία μετάβασης στην ενηλικίωση των ασυνόδευτών.
Φτιάχνουν πρωτόκολλο
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίας της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής παρατηρήθηκε για άλλη μια φορά το φαινόμενο της αλληλοεπίρρηψης ευθυνών μεταξύ της Υπηρεσίας Ασύλου και των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας σε σχέση το καθεστώς προστασίας και φροντίδας των παιδιών. Όπως αναφέρεται στο υπόμνημα της Επιτρόπου για τα Παιδιά οι συναρμόδιες υπηρεσίες προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα θεσμοθετημένο πρωτόκολλο για διαχείριση των φυγών και των ελλειπόντων προσώπων που αφορούν τα παιδιά υπό τη νομική φροντίδα του κράτους.
Τι απέγιναν τα ασυνόδευτα;
Δεν διαφαίνεται φως στο τούνελ σε ό,τι αφορά τις έρευνες της Αστυνομίας για εντοπισμό των εξαφανισθέντων παιδιών. Σύμφωνα με τον Αρχηγό της Αστυνομίας Στέλιο Παπαθεοδώρου για κάθε ένα από τα παιδιά έχει σχηματιστεί φάκελος με στοιχεία. Αρκετά παιδιά, όπως είπε, δεν έχουν ταξιδιωτικά έγγραφα, ενώ αρκετές φορές αναζητούνται μόνο μέσω φωτογραφιών. Εξαφανίσεις παιδιών διερευνώνται σε Λεμεσό, Λάρνακα και Λευκωσία, ωστόσο το γεγονός ότι δεν διαθέτουν κινητά τηλέφωνα δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τον εντοπισμό τους.