Γράφει ο Χρήστος Χαραλάμπους
Το πρώτο πάρκο γλυπτικής σε όλη την Κύπρο με αποκλειστικό θέμα των εκθεμάτων του τα ανθρώπινα δικαιώματα, δημιουργείται στην περιοχή Κολοσσίου και συγκεκριμένα στην αυλή του «Λυκείου Αποστόλου Λουκά» δίπλα ακριβώς από το νέο γήπεδο της Λεμεσού.
Το υπαίθριο αυτό μουσείο σύγχρονης τέχνης, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία και αξία από το γεγονός ότι όλα τα γλυπτά δεν φιλοτεχνήθηκαν από καταξιωμένους ή έστω επώνυμους καλλιτέχνες αλλά αποτελούν δημιουργίες μαθητών τόσο του συγκεκριμένου Λυκείου όσο και άλλων σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, με υπεύθυνη καθηγήτρια τέχνης την Πόπη Νικολάου στην οποία ανήκει και η πρωτοβουλία για την προώθηση της δημιουργίας αυτού του ιδιαίτερου πάρκου γλυπτικής.
Κάθε γλυπτό είναι ένα μάθημα ιστορίας, κοινωνιολογίας, ήθους και ομαδικότητας αφού οι μαθητές, όπως επισημαίνει η κ. Νικολάου, στο άκουσμα μιας είδησης από την παγκόσμια επικαιρότητα, δεν μένουν στην εικόνα που έχουν μπροστά τους αλλά επιδίδονται σε μελέτη και ανάλυση του γεγονότος μέσα από συζήτηση για να καταλήξουν στην καλλιτεχνική απόδοση του θέματος.
Παράλληλα με το κάθε έργο δημιουργείται κάθε φορά και ένα φιλμάκι μέσα από το οποίο δίνεται το μήνυμα που θέλουν να δώσουν οι δημιουργοί προς την κοινωνία. Μια πορεία που ξεκίνησε με τους «Μετανάστες» που στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν από τη δύνη των πολέμων που ανελέητα σπέρνουν τον θάνατο και την καταστροφή στις πατρίδες τους, πνίγονται στις βυθισμένες βάρκες που τους μεταφέρουν. Η συνέχεια δόθηκε με το «Περιστέρι της ειρήνης», την «Μάνα του αγνοούμενου παιδιού» κι ύστερα με τους «Έκπτωτους αγγέλους», έργο που αναφέρεται σε ένα από τα πλέον σοβαρά προβλήματα που καταγράφονται σήμερα στον κόσμο, την εμπορία και την εκμετάλλευση ανθρώπινων ψυχών και σωμάτων.
Ακολούθησαν οι άνθρωποι «Υπό διωγμό»… οι χιλιάδες εκείνοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που οι πολιτικές των κυβερνήσεων τους εξανάγκασαν να ξεσπιτωθούν και να αναζητούν μια στέγη κάτω από τον ήλιο και τη βροχή, ένα πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια υπάρχει και στο τόπο μας και συνεχώς διαιωνίζεται. Και μια σειρά άλλων έργων που βραβεύτηκαν και διακρίθηκαν εντός και εκτός Κύπρου.
Πιο πρόσφατο, οι «Αόρατες» με το μήνυμα να αφορά την ελευθερία της γυναίκας να μπορεί να αποφασίζει για τον εαυτό της. Στην προκειμένη περίπτωση το έργο αφορά τις καταπιεσμένες γυναίκες του Ιράν. Όπως αναφέρουν οι μαθητές που εργάστηκαν γι’ αυτό το έργο, δεν θα τους ενοχλούσε να φορούν μαντήλα αυτές οι γυναίκες αν ήταν δική τους απόφαση και επιλογή. Εκείνο που δημιουργεί οργή και προκαλεί διαμαρτυρίες, είναι να τιμωρούνται και μάλιστα με τον τρόπο που τιμωρούνται, όταν εκδηλώσουν την αντίθεση τους σε αυτό που τους επιβάλλεται, είτε αφορά τον ντύσιμο τους, είτε τον τρόπο ανατροφής των παιδιών τους, είτε άλλες δραστηριότητες και συμπεριφορές στην καθημερινότητα τους.
«Κάντε ησυχία όταν τα παιδιά…»
Πριν τις «Αόρατες», όμως μας λέει η Πόπη Νικολάου, ξεκίνησε μαζί με τους μαθητές της ένα άλλο έργο το οποίο δουλεύουν τώρα για την ολοκλήρωση του.
«Κάντε ησυχία όταν τα παιδιά…», είναι ο πολύ χαρακτηριστικός τίτλος κι όπως μας εξηγεί, το έργο αναφέρεται στα παιδιά όταν κακοποιούνται σεξουαλικά ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, όταν δεν έχουν δικαιώματα στην μόρφωση, όταν, όταν, όταν…
Έντονη είναι η ανησυχία των μαθητών από την διαπίστωση ότι καθημερινά έρχονται στο φως υποθέσεις κακοποίησης και διαδικτυακής ή άλλης εκμετάλλευσης παιδιών τα οποία δεν έχουν την δύναμη να αμυνθούν ή δεν έχουν κάποιον δίπλα τους να τα προστατέψει. Και ο φόβος, η αγανάκτηση και ο θυμός τους γίνονται ακόμα πιο έντονα με εκείνες τις περιπτώσεις που τα παιδιά γίνονται θύματα πίσω από τι κλειστές πόρτες των σπιτιών τους, με θύτες άτομα από το οικογενειακό τους περιβάλλον.
«Αυτό επιβάλλει σε όλους μας να αγωνιστούμε για να το καταπολεμήσουμε και τα παιδιά στο σχολείο το κάνουν μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία τους στέλνοντας προς κάθε κατεύθυνση τα ανάλογα μηνύματα, τόσο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων όσο και για το μέγεθος της τιμωρίας που πρέπει να υπάρχει..», τονίζει η καθηγήτρια τους, υποδεικνύοντας ότι «τέτοιες καταστάσεις όταν συμβαίνουν δεν τραυματίζουν σωματικά και ψυχικά μόνο τα παιδιά-θύματα αλλά ολόκληρη την κοινωνία γιατί όταν βγαίνουν στην ζωή άνθρωποι πληγωμένοι με απωθημένα καθορίζεται και η διαμόρφωση της κοινωνίας».
Το συγκεκριμένο γλυπτό παρουσιάζει έναν τοίχο πίσω από τον οποίο συνήθως κακοποιούνται τα παιδιά… Έξω από τον τοίχο προβάλλει ένα παιδί που κατάφερε να ελευθερωθεί και απλώνοντας το χέρι του μάχεται να τραβήξει ένα άλλο παιδί που βιώνει ακόμα το μαρτύριο του.
«Θα ετοιμάζουμε και ένα φιλμάκι-γροθιά» λέει χαρακτηριστικά η Πόπη Νικολάου και υποδεικνύοντας ότι «όλοι έχουμε ευθύνη γι’ αυτή την απαράδεκτη εγκληματική κατάσταση που υπάρχει» σημειώνει ότι «ο ρόλος μου ως εκπαιδευτικός δεν είναι απλά να μαθαίνω στα παιδιά να ζωγραφίζουν ή να φτιάχνουν ωραία γλυπτά αλλά να τους εμπεδώσω ότι μέσω της τέχνης μπορούν να κάνουν πόλεμο χωρίς να πουν ούτε μία λέξη, ότι η εικόνα που δημιουργούν μπορεί να καθηλώνει αυτόν που την έχει απέναντι του και να παίρνει την απόφαση ότι θα πρέπει να δράσει».
Ελπίζουν με την συμμετοχή τους στο Διαγωνισμό Love Cyprus
Στον χώρο όπου στήνεται το πάρκο γλυπτικής, έχουν ήδη πάρει την θέση τους 5 από τα 15 συνολικά έργα που έχουν δημιουργηθεί στο διάστημα των τελευταίων χρόνων. Οι «Μετανάστες» είναι στο Βυζαντινό Μουσείο και κάποια άλλα βρίσκονται σε άλλους χώρους τα οποία καθηγήτρια και μαθητές θέλουν να μεταφέρουμε στο πάρκο γλυπτικής.
Η δημιουργία αυτού του υπαίθριου μουσείου, απαιτεί αναμφίβολα μεγάλο κόπο αλλά και προϋποθέτει και κάποιους οικονομικούς πόρους για την εξασφάλιση των οποίων καταβάλλονται αρκετές προσπάθειες.
«Λαμβάνουμε μέρος και στο Διαγωνισμό Love Cyprus του Gianni’s Foundation και αν καταφέρουμε να κερδίσουμε ένα ποσόν θα διαθέσουμε ένα ποσόν για να δημιουργηθούν κατάλληλες ράμπες για ΑμεΑ και ένα μέρος για την ολοκλήρωση του πάρκου το οποίο θα χρησιμοποιείται από όλα τα σχολεία της Κύπρου σαν χώρος για μάθημα» μας λέει η κ. Νικολάου σημειώνοντας ότι το κάθε γλυπτό πλαισιώνεται από επεξηγηματικό κείμενο το οποίο μπορεί να αποτελέσει πηγή για ένα φιλόλογο ή ένα ιστορικό για να διδάξει.
Να σημειωθεί ότι για σκοπούς δημιουργίας του πάρκου γλυπτικής, έχει δοθεί μια επιχορήγηση από τον Δήμο Ύψωνα, κάποιες άλλες μικρές χορηγίες και υλική βοήθεια από φορείς και γονείς των ίδιων των μαθητών και άλλων ανώνυμων πολιτών, ενώ εκκρεμεί και η υπόσχεση του Υπουργείου Παιδείας για οικονομική στήριξη της όλης προσπάθειας.
