ΕΤΕΚ: Με σωστή ενημέρωση και απάλειψη αντικινήτρων οι ΑΠΕ μπορούν να αγκαλιαστούν από όλους
Γράφει ο Δημήτρης Στρατής
Τις επόμενες ημέρες θα προκηρυχθούν τα νέα σχέδια χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και για θερμομόνωση οροφών από το Υπουργείο Ενέργειας και το Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Για το σκοπό αυτό, το Υπουργείο Ενέργειας προγραμματίζει ενημερωτική ημερίδα την προσεχή Τρίτη 24/5 στην οποία θα δοθούν πληροφορίες. Όπως ενημερωθήκαμε, συνολικά τα Σχέδια Χορηγιών για φωτοβολταϊκά, θερμομόνωση οροφής και ηλιακούς θερμοσίφωνες σε οικίες για το 2022 θα έχουν προϋπολογισμό που αγγίζει τα €8,3 εκατ. Ήδη έχει προκηρυχθεί το σχέδιο για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες ύψους €600 χιλ.
Τα σχέδια για φωτοβολταϊκά και θερμομόνωση οροφής ή συνδυασμό και των δύο, έχουν τύχει αναθεώρησης και αναμένεται ότι θα περιλαμβάνουν διαφοροποιήσεις στις επιχορηγήσεις. Πιο συγκεκριμένα, για τους κατοίκους ορεινών κοινοτήτων θα υπάρχουν επιπλέον κίνητρα με υψηλότερες επιχορηγήσεις για φωτοβολταϊκά. Επιπλέον, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών θα υπάρξει αναθεώρηση του καταλόγου με τις ευάλωτες ομάδες ώστε να καλυφθούν περισσότερα ευάλωτα νοικοκυριά.
Σύμφωνα με ενημέρωση από το Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για τις αντίστοιχες χορηγίες που είχαν προκηρυχθεί κατά το 2021 με προϋπολογισμό €7,7 εκατ., λήφθηκαν 4,864 αιτήσεις συνολικά. Από αυτές, 1022 αιτήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος net metering προήλθαν από ευάλωτα νοικοκυριά.
Οι προκλήσεις για την Κύπρο σε ό,τι αφορά την κάλυψη των στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένουν. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η Κομισιόν ανακοίνωσε πρόσφατα μέτρα με στόχο όλες οι οικίες να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά. Παράλληλα, αναθεώρησε το στόχο για το 2030 σε ό,τι αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το 40% στο 45%, ενώ καλεί τις κυβερνήσεις να μειώσουν το χρόνο αδειοδότησης σε τρεις μήνες όσον αφορά εγκαταστάσεις ηλιακών πλακών σε στέγες.
Το Limassol Today συνομίλησε για το θέμα με το μέλος του Γενικού Συμβουλίου του ΕΤΕΚ και συντονιστή της Επιτροπής Ενέργειας του Επιμελητήριου Ντίνο Νικολαΐδη, ο οποίος τονίζει ότι πρώτιστος στόχος του κράτους πρέπει να είναι η εγκατάσταση φωτοβολταικών σε όλα τα σπίτια, κάτι που μπορεί να καταστεί εφικτό μέσα από την σωστή ενημέρωση και βελτίωση των κινήτρων για τους καταναλωτές.
Φωτοβολταϊκά για όλους
Οι οδηγίες της ΕΕ για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας χρονολογούνται δηλώνει στην ιστοσελίδα μας ο κ. Νικολαΐδης και προσθέτει ότι στις στέγες των περισσότερων σπιτιών θα έπρεπε ήδη να είχαν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά. Προσθέτει ότι λόγω μιας διαχρονικής ασυνέπειας και έλλειψης ενημέρωσης, αρκετός κόσμος δεν έχει αντιληφθεί τα οφέλη που θα είχε από την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας, με αποτέλεσμα η νέα κρίση στα συμβατικά καύσιμα, να δημιουργεί μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα.
Σύμφωνα με το μέλος του Γενικού Συμβουλίου του ΕΤΕΚ, μετά το 2020 «τρέχαμε να προλάβουμε ως κράτος την κάλυψη του στόχου για 13% παραγωγή ενέργειας από τις ΑΠΕ με αποτέλεσμα την προώθηση κυρίως των μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων, με την ΑΗΚ να αποζημιώνει τους ιδιοκτήτες των πάρκων με το ίδιο κόστος παραγωγής ενέργειας με συμβατικά καύσιμα.
Το ΕΤΕΚ, σύμφωνα με τον κ. Νικολαΐδη, έχει εκπονήσει ειδική επιστημονική μελέτη τα αποτελέσματα της οποίας ανέδειξαν ότι ο βραδύς ρυθμός υλοποίησης των έργων ΑΠΕ οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στα θεσμικά, τεχνικά και διοικητικά προβλήματα που συνεχίζουν να παρεμβάλλουν σοβαρά εμπόδια στην ταχύρρυθμη ανάπτυξη των ΑΠΕ, και ειδικότερα στις πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης.
Αποτρεπτικός όρος του 90%
Θέση του ΕΤΕΚ, αναφέρει ο κ. Ντίνος Νικολαΐδης, είναι ότι το όφελος από την ηλιακή ενέργεια πρέπει να καταλήγει στους πολίτες. Δυστυχώς εξηγεί, υπάρχει ένας αποτρεπτικός όρος στην εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών, τον οποίο η κυβέρνηση εισήγαγε από το 2021.
«Παλαιότερα γινόταν ένας σωστός ισολογισμός ώστε ανάλογα με την κατανάλωση ενέργειας μιας οικείας, γινόταν και η εγκατάσταση πλακών στην οροφή», εξηγεί. Προσθέτει ότι η οδηγία για την ελεύθερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (η οποία αναμένεται να εφαρμοστεί τον Οκτώβριο) σημαίνει ότι ο καταναλωτής θα μπορεί να επιλέγει την εταιρεία από την οποία θα αγοράζει ενέργεια, μια εξέλιξη που συνέτεινε στην αύξηση της αγοράς ενέργειας.
Το κράτος, αναφέρει το μέλος του Γ.Σ. του ΕΤΕΚ, για να αποφύγει το φαινόμενο όλοι οι πολίτες να μπορούν να γίνουν παραγωγοί και να πωλούν πίσω στην ΑΗΚ τα περισσεύματα ηλιακής ενέργειας που αποθηκεύουν, έθεσε όρο να μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνο το 90% της κατανάλωσης των τελευταίων τριών χρόνων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι καταναλωτές ενδέχεται να πληρώνουν ένα ποσό για την ενέργεια που θα αγοράζουν από παραγωγούς. Συνεπώς αυτός ο όρος λειτουργεί ως αντικίνητρο, ιδιαίτερα για τις παλιές οικίες που έχουν περιορισμούς στον αριθμό των πάνελς που μπορούν να εγκαταστήσουν, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο.
Κόστος 200 εκατ. για αγορά ρύπων
Τα οφέλη από τη χρήση των φωτοβολταϊκών είναι πολλαπλά τονίζει ο συντονιστής της Επιτροπής Ενέργειας του ΕΤΕΚ. Μεταξύ άλλων, όπως αναφέρει, θα μειωθούν τα καύσιμα παραγωγής ενέργειας και η παραγωγή ρύπων. Η Κύπρος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπ. Εμπορίου βρίσκεται στο 17% παραγωγής ενέργειας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο την απεξάρτηση από τα συμβατικά καύσιμα, μηδενικούς ρύπους και την πλήρη διείσδυση των ΑΠΕ μέχρι το 2050.
Η αγορά της εκπομπής ρύπων κοστίζει στις τσέπες των φορολογουμένων, εξηγεί ο κ. Νικολαΐδης, καθώς το κράτος πλήρωσε 80 εκατ. ευρώ το 2020 για αγορά ρύπων, το 2021 πλήρωσε 180 εκατ., ενώ το 2022 αναμένεται να πληρώσει πάνω από 200 εκατ. ευρώ.
Μια σημαντική πρόκληση για την Κύπρο είναι η διαχείριση των κονδυλίων που αναμένεται να λάβει το κράτος στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης. Σε αυτό το σχέδιο περιλαμβάνονται 500 εκατ. ευρώ για την πράσινη ανάπτυξη, δηλαδή τα σχέδια για προώθηση των ΑΠΕ, βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (εξοικονόμηση ενέργειας στα νοικοκυριά και μεταφορές) και μείωση των ρύπων για την περίοδο 2021 – 2027. Πρέπει να γίνουν αλλαγές σε νομοθεσίες για να αρχίσει να εκταμιεύεται το ποσό, καταλήγει ο κ. Νικολαΐδης.
