του Κωνσταντίνου Ζαού *
Ο καταιγισμός εξελίξεων αναδιαμορφώνει καθημερινά το περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται ένας οργανισμός. Για να επιβιώσει και να επιτύχει τους στόχους του σε ένα τόσο δυναμικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον, επιβάλεται να έχει τις απαραίτητες δυνατότητες για να αποτρέψει, να ανταποκριθεί και να ανακάμψει από μια κρίση. Στην εποχή μας οι κρίσεις εμφανίζονται συχνά στους οργανισμούς θέτοντας τους πολύπλοκες προκλήσεις οι οποίες μπορεί να επιφέρουν ανεπιθύμητες συνέπειες.
Τι είναι όμως μια κρίση και πώς ένας οργανισμός μπορεί να τη διαχειριστεί αποτελεσματικά; Με το επίκαιρο θέμα της διαχείρισης κρίσεων δραστηριοποιείται η διεθνής τεχνική επιτροπή τυποποίησης Security and resilience η οποία έχει ως σκοπό της την εκπόνηση προτύπων στον εν λόγω τομέα.
Η Επιτροπή θέλοντας να συμβάλει στον κατάλληλο σχεδιασμό και τη συνεχή ανάπτυξη της ικανότητας διαχείρισης κρίσεων των οργανισμών έχει αναπτύξει το νέο πρότυπο με τίτλο «Ασφάλεια και ανθεκτικότητα – Διαχείριση κρίσεων – Κατευθυντήριες γραμμές» όπου παρατίθενται βέλτιστες πρακτικές και δίδονται κατευθυντήριες οδηγίες. Σκοπός της εκπόνησης του προτύπου αυτού είναι να κατευθύνει τα άτομα τα οποία είναι υπεύθυνα για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων εντός του οργανισμού ώστε να σχεδιάσουν, να εφαρμόσουν, να δημιουργήσουν, να υλοποιήσουν, να παρακολουθήσουν, να αναθεωρήσουν, να διατηρήσουν και να βελτιώνουν συνεχώς τις ικανότητες και δεξιότητες τους για αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων.
«Κρίση» ορίζεται το μη φυσιολογικό ή έκτακτο γεγονός ή κατάσταση που απειλεί έναν οργανισμό ή κοινότητα και απαιτεί στρατηγική, προσαρμοστική και έγκαιρη ανταπόκριση προκειμένου να διατηρηθεί η βιωσιμότητα και η ακεραιότητα του Οργανισμού.
Οι βασικοί παράγοντες για να κριθεί μια κατάσταση ή ένα περιστατικό ως σοβαρή απειλή που να χρίζει άμεσης παρέμβασης, είναι η ικανότητα του οργανισμού να αντιλαμβάνεται σωστά και έγκαιρα και στη συνέχεια να διαχειρίζεται με τα κατάλληλα μέτρα και αποφάσεις μια κατάσταση κρίσεως. Μόνο εάν υπάρχει το τρίπτυχο της προετοιμασίας, στρατηγικής σκέψης και συνεχούς ανάπτυξης ικανοτήτων, ένας οργανισμός δύναται να διασφαλίσει την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα του μέσα σε μια κρίση.
Παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για ορθές πρακτικές διαχείρισης κρίσεων οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν από οποιονδήποτε οργανισμό ανεξαρτήτως τοποθεσίας, μεγέθους, τύπου, βιομηχανίας, δομής ή τομέα. Συγκεκριμένα, το ISO 22361 παρέχει καθοδήγηση για:
α. την κατανόηση του πλαισίου και των προκλήσεων της διαχείρισης κρίσεων
β. την ανάπτυξη της ικανότητας διαχείρισης κρίσεων ενός οργανισμού
γ. την αναγνώριση της πολυπλοκότητας των θεμάτων που αντιμετωπίζει μια ομάδα διαχείρισης κρίσης
δ. την επιτυχή επικοινωνία κατά τη διάρκεια μιας κρίσης
ε.την ανάληψη διορθωτικών ενεργειών, αναθεώρηση και συνεχή κατάρτιση
Με βάση τα πιο πάνω, το νέο πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πλαίσιο για τον προσδιορισμό της φύσης, των χαρακτηριστικών και της προέλευσης μιας πιθανής κρίσης με σκοπό να προετοιμάσει τους οργανισμούς να καθιερώσουν στάδια αντίδρασης και ανάκαμψης από μια δύσκολη περίοδο. Οργανισμοί υψηλού κινδύνου, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις συστάσεις του προτύπου για να εντοπίσουν τις πιθανές προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν από μια κρίση και να λάβουν την κατάλληλη λήψη αποφάσεων που θα μετριάσει ή θα εξαλείψει τέτοια ζητήματα. Παράλληλα, το ISO 22361 μπορεί να βοηθήσει τους οργανισμούς να συμμορφωθούν με νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις.
