Περιβαλλοντική και οικονομική κρίση
Όταν ο ανταγωνισμός μεγαλώνει, όταν επιδεινώνεται η περιβαλλοντική κρίση, η ανεργία, το κόστος ζωής, το κυκλοφοριακό, η γραφειοκρατία, πρέπει να αρχίσεις να κοιτάζεις κατά πόσο σε έχει προσπεράσει η εποχή και οι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να τα καταστείλουν.
Δεδομένων όλων των πιο πάνω, αλλά και του γεγονότος ότι η πανδημία αποκάλυψε τις ελλείψεις τόσο στην τεχνολογική απόδοση μας, όσο και στην ενεργειακή, όπως και στις προσβάσεις μας στην ύπαιθρο, καταλαβαίνεις πως οι πόλεις έπρεπε να είχαν πολύ πιο τεχνολογικές υποδομές και πολύ πιο προηγμένα μέσα μαζικής μετακίνησης. Καθώς και πολλά άλλα.
Στον κορωνοϊό φανήκαμε τεχνολογικά ανέτοιμοι
Ο κορωνοϊός ανέδειξε ότι η τεχνολογική μας καθυστέρηση, σε ένα κρίσιμο οικονομικά και κοινωνικά σημείο. Από την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ως την εκπαίδευση, φανήκαμε ανέτοιμοι και αμήχανοι να ανταποκριθούμε.
Καθώς η πανδημία υποχωρεί, θα πρέπει να ξανασκεφτούμε χώρους εργασίας, εκπαίδευσης και διοίκησης, υψηλής τεχνολογίας. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φάνηκε πόσο σημαντική στάθηκε η ύπαρξη της τεχνολογίας για αγορές, για τα σχολεία, για την τηλεργασία, για την ενημέρωση, για τη μείωση των χώρων που χρειαζόμαστε, για την πολυεπίπεδη εκμίσθωση, για το ευέλικτο ωράριο, για την μείωση του καυσαερίου, για την κοινωνική μοναξιά.
Όμως αυτό έγινε από επιτακτική ανάγκη και όχι από επιλογή. Και ούτε που ξέρουμε πόσο θα κρατήσει αυτή η νέα κανονικότητα.
Ήρθε η ώρα για τεχνολογική αναθεώρηση με γνώμονα την κοινωνική ευημερία
Για φανταστείτε τώρα μια πόλη από επιλογή σε ψηλότερα ψηφιακά επιχειρήματα. Τεχνολογία επενδυμένη σωστά και μόνο εκεί που τη χρειαζόμαστε. Αξιοποιημένη προσεκτικά ώστε να μην αποκλείει ανειδίκευτους, ούτε θα δημιουργεί κοινωνικό χάσμα, αγνοώντας ότι είμαστε φυσικά όντα. Έξυπνη, βιώσιμη και προσιτή σε όλους έστω με κάποιον τρόπο για τον καθένα.
Η εμφάνιση του 5G έχει οδηγήσει στο νέο επίπεδο διαλόγου μεταξύ των Τοπικών Αρχών και του κλάδου των τηλεπικοινωνιών, ώστε να εξασφαλιστεί η συνδεσιμότητα που έχουν ανάγκη οι τόποι και οι κοινότητες.
Αν μάλιστα βασιστείς σε ένα σύμπλεγμα προηγμένων τεχνολογικά πανεπιστημίων, επιχειρηματικού υπόβαθρου στηριγμένου στην τεχνολογία και σε μια πόλη με εγκαταστάσεις πια διαμορφωμένες καινοτόμα, τότε έχεις κερδίσει το στοίχημα μιας απόλυτα ζωντανής πόλης με ευημερία. Και στα σίγουρα βγαίνεις από τη γεωγραφική απομόνωση.
Ενθαρρύνοντας την τεχνολογία, μειώνεις το κόστος των ψηλών ενοικίων (λόγω των εναλλακτικών και πολυεπίπεδων τρόπων εργασίας), έχεις καλύτερη ποιότητα αέρα, μειώνεις το κυκλοφοριακό που προκαλείται, (βλέπε πόλεις των 15 λεπτών με την χρήση προηγμένης πολεοδομικής αναμόρφωσης) μειώνεις τις περιβαλλοντικές επιδράσεις μιας πόλης σε ρυθμούς υπερανάγκης, μειώνεις τα απόβλητα, το κόστος των τηλεπικοινωνιών, την ταλαιπωρία, την έλλειψη διαφάνειας. Βελτιώνεις την αποδοτικότητα των αποφάσεων, την εξειδικευμένη τεχνική υποστήριξη, τις μελέτες, την επίβλεψη και τον έλεγχο υλοποίησης έργων ή αποφάσεων. Βελτιώνεις την υγεία, την πρόσβαση σε ανέσεις, την καλύτερη ισορροπία σε εργασία και προσωπική ζωή. Γίνεσαι hotspot επενδύσεων, όπως επίσης ελκυστικός και ποιοτικός τουριστικός προορισμός.
Αλλά το πιο σημαντικό, ως πόλη, γίνεσαι επαγγελματικός παραλήπτης ταλέντων αλλά και του λαμπρότερου και πιο σύγχρονα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού. Γεγονός το οποίο μόνο εξελικτικά μπορεί να λειτουργήσει για έναν τόπο. Ειδικά όταν με αυτό τον τρόπο εμποδίζεις το brain drain το οποίο θα βρει πια τα περιβάλλοντα και τις συνθήκες για να επενδύσει, να δημιουργήσει, να εργαστεί και να ζήσει.
Μια πόλη με υψηλή και προηγμένη τεχνολογική δυνατότητα, με δικτυακές υποδομές, με εξοπλισμούς, μια πόλη χωρίς εγγενείς περιορισμούς, η οποία επιτρέπει ανάπτυξη υπαρχόντων και ταυτόχρονα ικανοποιεί τις ανάγκες εφαρμογών και υπηρεσιών του μέλλοντος, μια πόλη ικανή να αναβαθμίζεται και να μετεξελίσσεται στους ρυθμούς της προόδου, των επικοινωνιών και της πληροφορικής, μπορεί να εξυπηρετήσει, από τον νεοσύστατο και μονομερή επιχειρηματία, μέχρι μια ευρυζωνική εταιρεία ή μία τεχνολογική πολυεθνική – κολοσσό (βλέπε Google, Amazon κλπ).
Tech-cities και ποιότητα ζωής
Μια τέτοια πόλη μπορεί να προσθέσει νέους όρους ποιότητας. Στη ψυχαγωγία, την τέχνη, το τεχνητό πράσινο, την περιποίηση και συντήρηση τους, την παρέμβαση, την ενδυνάμωση, τις εναλλακτικές ευκαιρίες απασχόλησης. Θα προσθέσει γόνιμη ποιότητα στον υγιή και θεμιτό ανταγωνισμό, τη σοβαρή και ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη, τη συμμετοχή στην πολιτότητα, την αξιοκρατία, την ταχύτητα στις υπηρεσίες. Θα προσθέσει στο εμπόριο, τη βιοεπιστήμη, την προσβασιμότητα, τη συμπερίληψη, τον εντοπισμό προβλημάτων. Θα λειτουργήσει υπέρ του ανοίγματος της αγοράς εργασίας, της ασφάλειας, της ηλεκτρονικής αρχειοθέτησης, της ενημέρωσης μας, της επικαιροποίησης. Θα είναι επικουρική στην αναβάθμιση πανεπιστημίων, στα υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης των πολιτών, στην ενσωμάτωση, στην πρόσβαση στο βιβλίο, τον κινηματογράφο και άρα στην καλλιέργεια.
Δημιουργείς με τέτοιες δομές, ζωντανότερη αστική ζωή, αναπτύσσεις τη γεωργία, τη κτηνοτροφία, την ημιαστική περιφέρεια, συμβάλλεις στην απομακρυσμένη υγειονομική περίθαλψη, τη δημόσια διοίκηση με κάθε τρόπο.
Ταυτόχρονα συνδέεσαι με τη παγκόσμια πραγματικότητα, δημιουργείς συμπληρωματικές βιομηχανίες, και εκμαιεύεις δημιουργικούς τομείς. Δημιουργείς δηλαδή ώριμα οικονομικά οικοσυστήματα.
Μια tech city, δεν τρέχει να προλάβει την εποχή, αντίθετα η ίδια διαμορφώνει τάσεις. Διαμορφώνει περιβάλλονται που όλοι θα ήθελαν να ζουν.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Savills World Research, εκείνο απλά που χρειάζεται είναι να δημιουργήσεις το επιχειρηματικό περιβάλλον, το τεχνολογικό περιβάλλον, ελκυστικότητα και φιλικότητα της πόλης, συνθήκες προσέλκυσης ταλέντων και να διαμορφώσεις ελκυστικά το κόστος αγοράς ακινήτων.
Παραδείγματα διεθνών tech-cities
Αξίζει να σημειωθεί πως οι μεγαλύτερες tech-cities στον κόσμο, έχουν μεγαλύτερα κατά κεφαλή τ.μ. πρασίνου και πιο εύκολη πρόσβαση στην ύπαιθρο ή την άθληση/άσκηση στο ανοικτό περιβάλλον. Έτσι προσφέρουν τόσο πλεονεκτήματα στο κόστος ζωής, όσο και ποιότητα του τρόπου ζωής (πολλές από αυτές τις πόλεις μάλιστα, έθεσαν σαν φιλόδοξο στρατηγικό στόχο, μέχρι το 2038 τη διοχέτευση μηδενικού άνθρακα).
Υποδειγματικό tech-campus έχει δημιουργηθεί στο Λονδίνο. Οι προηγούμενες δραστηριότητες του Tech City Investment Organisation και η χρηματοδότησή του από τον τότε δήμαρχο του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον, έδειξαν και τη σημασία της βιομηχανίας αυτής, η οποία διέθετε εμπειρογνωμοσύνη, και ζήτηση προσωπικού για τις νέες αυτές υπηρεσίες. Επενδύθηκαν για αυτό 2.28 δισεκατομμύρια το 2015 και μέχρι το 2010 συγκέντρωσαν 5,2 δισεκατομμύρια χρηματοδότησης επιχειρηματικών κεφαλαίων.
Επιπρόσθετα, οι εταιρείες που είχαν έδρα τη Λονδρέζικη tech-city, συνεργάστηκαν με τα Πανεπιστήμια της πόλης απορροφώντας πτυχιούχους της πόλης. Δημιούργησαν επίσης πεδίο ακαδημαϊκής έρευνας ωθώντας τα πανεπιστήμια της πόλης μπροστά.
Επιπρόσθετα μπούσταραν τις λογιστικές εταιρείες της πόλης οι οποίες παρείχαν υπηρεσίες σε νεοσύστατους επιχειρηματίες. Δημιουργήθηκαν νέες εξειδικευμένες τραπεζικές υπηρεσίες, ιδρύθηκαν νέες τράπεζες οι οποίες χρηματοδοτούσαν εταιρείες βιοεπιστημών και καινοτομίας. Ωθήθηκε ο οικοδομικός τομέας ο οποίος δημιούργησε, ή αναβάθμισε εγκαταστάσεις για γραφεία (δημιουργώντας ένα art deco στην αρχιτεκτονική εικόνα της πόλης). Άνοιξαν επίσης θέσεις στα νομικά τμήματα για νέους δικηγόρους, έγιναν επιχειρηματικές συμμαχίες.
Επίσης διοργανώνονταν τεχνολογικά, πολυεθνικά φεστιβάλ τα οποία πέραν των άλλων πρόσφεραν έσοδα και επισκεψιμότητα στην πόλη. Στους σταθμούς όπου μετέφεραν το δυναμικό στην Αγγλική τεχνόπολη, δημιουργήθηκαν σταθμοί λιανικού εμπορίου προσφέροντας έσοδα στην τοπική αγορά. Η οποία έτσι κι αλλιώς τονώθηκε από την ανάπτυξη και εισροή του νέου δυναμικού.
Καθόλου συμπτωματικό δεν είναι επίσης το γεγονός ότι όσες πόλεις υιοθέτησαν τον τεχνολογικό πολιτισμό, έχουν δημιουργήσει υποδομές, εγκαταστάσεις, και χωροθέτησαν τη δημιουργία περιοχής επιστημονικών και τεχνολογικών «πάρκων» για οικοδόμηση κτηρίων εγκατάστασης εταιρειών αυτής της φύσης, σε αυτόχθονες τοποθεσίες με πρόσβαση σε υπαίθριες δραστηριότητες, διαδρομές με προσβάσεις στα κατώφλια της πόλης, συνδεδεμένες με υπηρεσίες. Κι αυτή η αυτάρκεια δεν ήταν καθόλου αδιάφορη για προσέλκυση παραπάνω εταιρειών για να έρθουν εκεί.
Η Λεμεσός πρέπει να γίνει techno-polis
Οι τεχνολογικές πόλεις ευδοκιμούν σε επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων. Και αυτό ακριβώς, θα έπρεπε η Λεμεσός να είναι σήμερα, ή έστω, να στοχεύει να γίνει στα επόμενα δέκα χρόνια.
Μια τεχνολογική πόλη αποτελεί βασικό δείκτη προορισμών. Γίνεται κόμβος για την επένδυση του επιχειρηματικού κεφαλαίου και κυριαρχεί στην χρηματοδότηση. Οικονομική ευημερία μιας πόλης, σημαίνει κοινωνική ευημερία ανθρώπων.
Για φανταστείτε να γίνουμε ένα γερό και υγιές χρηματοοικονομικό κέντρο όπου οι κορυφαίες εταιρείες τεχνολογίας να εδρεύουν εδώ; Να γίνει η Λεμεσός ένας διεθνής παίκτης στην εγκατάσταση και την κλιμάκωση start up εταιρειών; Να αποκτήσει κινητικότητα νέων τεχνολογιών; Λιμάνια και ναυτιλία σύγχρονων επιπέδων; Εκσυγχρονισμένη διοίκηση (e-government), ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες και περιήγηση στην πόλη; Δεν είναι τόσο ουτοπικό όσο ακούγεται. Αντίθετα είναι, αν δομήσεις τις συνθήκες σωστά, εύκολα υλοποιήσιμο.
Ο ρόλος που μπορεί να παίξει το ΤΕΠΑΚ
Πρέπει να βρεις το όραμα και την προθυμία ώστε πια να εκμεταλλευτείς μια ισχυρή οικονομία της γνώσης καταταγμένη στα εξής τρία: Πανεπιστήμια, παρέχοντας εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης και μια βιομηχανία τεχνολογίας, αλλά και προτροπές ώστε τα εξής δύο, ακαδημαϊκοί και επιχειρήσεις, να συνεργαστούν σε έργα.
Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα (και πιο συγκεκριμένα το ΤΕΠΑΚ) μπορούν να συνεργαστούν άψογα προς κάτι τέτοιο, διαμορφώνοντας εκεί που θα στεγάσει η Λεμεσός την τεχνόπολη της, τα πιο «έξυπνα» χιλιόμετρα της Μεσογείου.
Σε αυτό το νέο χρονόσημο και αφού βρισκόμαστε σε μια μεταβιομηχανική επανάσταση, η Λεμεσός πρέπει να φερθεί κοσμογονικά. Να δημιουργήσει την περιοχή που θα επιτρέψει την οικοδόμηση ενός τέτοιου «συγκρότηματος» και θα προσδιοριστεί ως tech-city. Να δημιουργήσει ένα μικρόκοσμο, μια «πόλη» στην πόλη που θα γίνει τροχαλία ανάπτυξης της. Για να εξελιχθεί σε πραγματικό κέντρο καινοτομίας και τεχνολογίας
Αντί να βασίσεις το μοντέλο επενδύσεων σου σε προγράμματα-πυροτεχνήματα που μακροπρόθεσμα δεν δημιουργούν, ούτε υποχρεώνουν εγκατάσταση πολιτών και επαγγελματικού δυναμικού, αλλά δημιουργούν μόνο ακατοίκητα γραφεία και άδεια διαμερίσματα, ίσως το μοντέλο και η θεώρηση μιας ελκυστικής τεχνόπολης να είναι ένας πραγματικός κι ολοκληρωμένος επενδυτικός προγραμματισμός που θα πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά για τη Λεμεσό.
Ανθή Ερμογένους
