Γράφει ο Χρήστος Χαραλάμπους
Θύελλα αντιδράσεων και διαμαρτυριών έχουν ξεσηκώσει οι αυθαίρετες και διαπιστωμένα καταστροφικές διαδικασίες που εφαρμόζονται στον Δημοτικό Κήπο της Λεμεσού στα πλαίσια των εργασιών που ξεκίνησαν για κατασκευή παιδότοπου. Ήδη το Τμήμα Δασών ετοιμάζει κατηγορητήριο εναντίον του Δήμου ενώ πολίτες και οργανωμένοι περιβαλλοντικοί και άλλοι φορείς της πόλης, θα πραγματοποιήσουν το ερχόμενο Σάββατο στις 5.30 το απόγευμα εκδήλωση διαμαρτυρίας στον χώρο του Κήπου.
Για το έργο που γίνεται με δαπάνη 1,7εκ ευρώ προερχόμενη από ιδιωτική εταιρεία, μετά από σχετική συμφωνία με τον Δήμο Λεμεσού, δεν υπήρξε καμιά προηγούμενη δημόσια διαβούλευση ή ενημέρωση και απλώς ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες από τον ίδιο τον Δήμαρχο Νίκο Νικολαΐδη. Με την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών την περασμένη εβδομάδα, διαπιστώθηκε ότι εκτός από κάποια φυτά που αφαιρέθηκαν, έγιναν βαθιές σκαπτικές εργασίες και τσιμεντώματα που επηρέασαν σημαντικό αριθμό δέντρων πολλών ετών.
Για το γεγονός ενημερώθηκε την περασμένη Τρίτη το Τμήμα Δασών, λειτουργοί του οποίου πήγαν επί τόπου κι αφού κατέγραψαν την όλη κατάσταση, ετοιμάζεται σχετικό κατηγορητήριο εναντίον του Δήμου.
«Διαπιστώθηκε παρανομία και θα προβούμε σε καταγγελία», ανέφερε στο Limassol today ο Περιφερειακός Προϊστάμενος του Τμήματος Δασών, Λοϊζος Λοϊζου, εξηγώντας ότι με βάση την νομοθεσία, όταν διανοίγεται αυλάκι σε απόσταση μικρότερη του ενάμιση μέτρου από το δέντρο, απαιτείται προηγουμένως η εξασφάλιση άδειας από το Τμήμα Δασών.
Κάτι που δεν τηρήθηκε στην περίπτωση των έργων που γίνονται στον Κήπο αφού τα αυλάκια ανοίχθηκαν σε απόσταση λίγων εκατοστών από τους κορμούς των δέντρων και μάλιστα σε βάθος μισού μέτρου όπου και κατασκευάστηκε τσιμεντένιος τοίχος.
Πέραν όμως από την ζημιά που είναι οφθαλμοφανές ότι προκλήθηκε στα δέντρα, τίθεται για μια ακόμα φορά σοβαρό ζήτημα με τις διαδικασίες με εφαρμόζει ο Δήμος Λεμεσού σε θέματα που αφορούν τον σχεδιασμό έργων και τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις για την υλοποίηση τους.
Αποφάσεις και ενέργειες με αδιαφάνεια
«Δεν έκαναν καμιά διαβούλευση, δεν ενημέρωσαν κανένα και απλώς ανακοίνωσαν ότι θα γίνει το συγκεκριμένο έργο και ξεκίνησαν… κι αυτό από μόνο του δημιουργεί πολλά ερωτηματικά…» αναφέρει ο Επαρχιακός Γραμματέας Λεμεσού του Κινήματος Οικολόγων, Έτμοντ Χαγουϊλα.
«Έρχεται δηλαδή μια εταιρεία ρίχνει κάμποσα λεφτά, τα παίρνουμε και κάνει ότι θέλει… και απλώς ανακοινώνουμε χωρίς να διαβουλευόμαστε ενώ, γνώριζε ο Δήμος ότι υπήρχαν ήδη αντιδράσεις από διάφορες οργανώσεις για έργα μέσα στον Κήπο…», επισημαίνει, υποδεικνύοντας ότι «αν ήθελαν να ξεκινήσουν από κάπου το πρώτο που έπρεπε να γίνει ήταν το κλείσιμο του Ζωολογικού».
Αναφέροντας επίσης ότι υπάρχει μια συστηματική άρνηση του Δήμου να συζητήσει με το Κίνημα καίρια θέματα που απασχολούν την Λεμεσό, ο Έτμοντ Χαγουϊλα, επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι «ένα χρόνο ζητούμε συνάντηση με τον Δήμαρχο για να συζητήσουμε θέμα που αφορούν τόσο τον Κήπο όσο και άλλα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ζητήματα που έχουν δημιουργηθεί, αλλά δεν υπάρχει καμιά ανταπόκριση».
Το θέμα που αναδείχθηκε τώρα με τα έργα που γίνονται για την κατασκευή του παιδότοπου στον Δημοτικό Κήπο, θα απασχολήσει συνεδρίαση του Κινήματος Οικολόγων την ερχόμενη Τρίτη, κατά την οποία αναμένεται ότι θα αποφασιστούν και κάποια μέτρα αντίδρασης.
Εκφράζοντας έντονες ανησυχίες για τις ζημιές που προκαλούνται σε μεγάλα δέντρα από τις εργασίες που γίνονται στον Κήπο, η Προέδρος της οργάνωσης «Φίλοι της γης», Αναστασία Κοραή, αναφέρεται και στην προκλητική περιφρόνηση των πολιτών και των οργανωμένων συνόλων της Λεμεσού αλλά και την αδιαφάνεια που χαρακτηρίζει κάποιες ενέργειες του Δήμου.
Τονίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι χωρίς να γίνει προηγουμένως δημόσια διαβούλευση με τα οργανωμένα σύνολα και τους πολίτες, χωρίς να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο master plan για τον Κήπο και χωρίς να γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός προχώρησαν οι διαδικασίες και ξεκίνησαν τα κατασκευαστικά έργα.
«Πήγε δηλαδή μια εταιρεία είπε ότι θέλει να κάνει ένα παιδότοπο και είναι βέβαια καλοδεχούμενες οι δωρεές, αλλά το θέμα που τίθεται είναι ότι δεν υπάρχει διαφάνεια ως προς το πλαίσιο που γίνονται οι δωρεές στις τοπικές Αρχές… αν υπάρχει κάποιο όριο και κάποιοι κανόνες… τα ποσά που προσφέρονται ξεφεύγουν και δεν είμαστε σίγουροι ότι τηρούνται κάποιες διαδικασίες…».
Από την πλευρά του ο Επιστημονικός και Διοικητικός Λειτουργός της Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Κλείτος Παπαστυλιανού εκφράζει την έντονη πεποίθηση ότι «η όλη διαδικασία που ακολουθείται από τον Δήμο Λεμεσού γίνεται χωρίς καμιά απολύτως διαφάνεια και κατόπιν μιας συμφωνίας με έναν ιδιώτη».
Δεν υπήρξε, όπως τονίζει «καμιά δημόσια διαβούλευση, όλα έγιναν χωρίς καμιά ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών, χωρίς καμία εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πρωτίστως το συγκεκριμένο έργο γίνεται με τον χειρότερο τρόπο καθότι από την εικόνα που υπάρχει στον χώρο διεξαγωγής των εργασιών, καταδεικνύεται ο άμεσος επηρεασμός του ριζικού συστήματος των δέντρων». Επισημαίνει ακόμα ότι «δεν φαίνεται να τηρούνται κάποιες στοιχειώδεις τεχνικές προδιαγραφές για την εκτέλεση τέτοιων έργων σε χώρους πρασίνου».
Προσπάθεια του Δήμου να δικαιολογηθεί και να ωραιοποιήσει αυτό που γίνεται
Η σπουδή, ο ζήλος και το κατεπείγον υλοποίησης του έργου χωρίς διαβούλευση και ποιοτικό σχεδιασμό χωρίς την κατανόηση της σημασίας του δημόσιου κήπου στον πυκνό αστικό ιστό, μεταφράζεται σε ανάγκη επίδειξης υλοποίησης έργων τα οποία ωστόσο γίνονται βεβιασμένα.
Στριμωγμένος από τις διαστάσεις που πήρε το θέμα, το οποίο έφερε χθες στην επιφάνεια το Limassol Τoday, ο Δήμος Λεμεσού με σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα το απόγευμα , επιχειρεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και να ωραιοποιήσει αυτό που συντελείται.
Το έργο, όπως αναφέρεται «έχει σχεδιαστεί με απολυτό σεβασμό στην ιστορία του Δημόσιου Κήπου, το περιβάλλον και τον υφιστάμενο χώρο όπως για παράδειγμα η υπάρχουσα κυκλική κατασκευή η οποία διατηρείται και ενισχύεται περεταίρω για να αντέξει στον χρόνο… Όλες οι εργασίες διεκπεραιώνονται υπό τη συνεχή επίβλεψη του αρμόδιου τεχνικού τμήματος του Δήμου, το οποίο απαρτίζουν Μηχανικοί και Γεωπόνος, προκειμένου να μην επηρεαστεί κανένα δέντρο».
Υποστηρίζεται, δε, ότι το υφιστάμενο πράσινο, σύμφωνα και με τους σχεδιασμούς που έγιναν «εμπλουτίζεται περαιτέρω με τη φύτευση περισσότερων από 3,650 νέων προτεινόμενων θάμνων και πολύχρωμων φυτών, με στόχο ένα φυσικό πράσινο καλλωπισμό περιμετρικά αλλά και εντός του χώρου…».
Η ανακοίνωση του δήμου γεννά ακόμα περισσότερους προβληματισμούς
Ενώ ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του έργου αφορά ειλημμένη πολιτική απόφαση από τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιου με την ανακοίνωση του ο δήμος προτάσσει τη δημοτική μηχανή και το προσωπικό του δήμου φανερώνοντας αδυναμία ανάληψης ευθύνης.
Επιπρόσθετα ο Δήμος κάνει αναφορά και στις κατασκευές-παιχνίδια, στα δάπεδα (EPDM και granostone), στο νέο φωτισμό, τους νέους θάμνους και τα φυτά, το νέο σύστημα άρδευσης αλλά και «τις αναγκαίες θεμελιώσεις (από μπετόν), για την στήριξη των παιχνιδιών με πρώτιστο μέλημα την ασφάλεια των παιδιών μας και τον όσο το δυνατόν λιγότερο επηρεασμό του υφιστάμενου χώρου αλλά ταυτοχρόνως τον εμπλουτισμό και την ανάδειξη του συνδυάζοντας νέες τεχνολογίες και απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής». Βέβαια, το πόση ασφάλεια μπορεί να εξασφαλίζει στα παιδιά η ύπαρξη κατασκευών από μπετόν σε ένα παιδότοπο αλλά και πόσο λιγότερο επηρεάζει ένα χώρο πρασίνου, αυτό είναι άλλο θέμα.
Αναφορά κάνει επίσης ο δήμος στην ανακοίνωση του, στον προβληματισμό που έθεσαν οι ομάδες ενεργών πολιτών κι επιστημόνων, οι οποίοι αναρωτιούνται κατά πόσον υπάρχει ολοκληρωμένο μαστερ-πλαν για τον κήπο αλλά και της διασύνδεσης του στο συνολικό μάστερ-πλαν της πόλης, απαντώντας πως “βεβαίως και συνδέεται, καθώς τα παιχνίδια θα έχουν ονόματα θαλάσσιων θεών της ελληνικής μυθολογίας, αφού ο κήπος είναι κοντά στη θάλασσα”…
Δεν απάντησε για τις κομμένες ρίζες των αιωνόβιων δέντρων, ούτε για το τσιμέντωμα γύρω τους, κατά τα οποία το Κίνημα Οικολόγων κι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ανέφεραν πως είναι μια μέθοδος που προεξοφλεί την εν τέλει αποξήρανση και αργό θάνατο των δέντρων. Απάντησε ωστόσο πως θα φυτευτούν χρωματικά φυτά και θάμνοι, ενδεχομένως εννοώντας βότανα, τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν αντικαθιστούν τα πολυετή δέντρα…
Αναφέρεται πως τα έργα θα έχουν όσο το δυνατόν λιγότερο επηρεασμό του υφιστάμενου χώρου αλλά δεν είναι μετρήσιμη η καταστροφή στις αναφορές ούτε τι θεωρείται το όσο το δυνατόν λιγότερο…
Επιπρόσθετα η δημιουργία ενός τεράστιου παιδότοπου με ένα βεβιασμένο σχεδιασμό χωρίς εις βάθος μελέτη, και επαρκή προβληματισμό από τις δημοτικές αρχές, από τη σύλληψη της ιδέας και μέχρι την βιαστική υλοποίηση της, παρά την καλοπροαίρετη δωρεά της εταιρείας, της οποίας η δωρεά δεν έτυχε της καλά σκεπτόμενης διαχείρισης από τον δήμο, αφενός αποτρέπει άλλες εταιρείες να συνδράμουν με συνέργειες και δωρεές, και αφετέρου, μετατρέπει τον δημόσιο κήπο πρασίνου σε λούνα-παρκ και παραπέμπει σε τουριστικά θεματικά πάρκα, αποσπώντας το από τη φιλοσοφία του.
Διαφωνούμε κάθετα με την αντίληψη του δήμου να μετατρέψει ένα δημόσιο χώρο πρασίνου με γκροτέσκ κατασκευές που αφαιρούν τη φυσιογνωμία του δημόσιου κήπου.
Για όλους τους πιο πάνω σοβαρούς προβληματισμούς, ο δήμος όφειλε να είχε θέσει ολοκληρωμένο το μαστερ-πλαν ενώπιον των δημοτών ώστε να γίνουν όλα με τις πιο αποδεκτές, διαφανείς, ορθές διαδικασίες που δεν θα λειτουργήσουν εις βάρος του μέλλοντος.
Υπενθυμίζουμε ότι ο δημόσιος κήπος σχεδιάστηκε πριν 100 χρόνια και για 100 χρόνια αποτελεί πνεύμονα πρασίνου. Αντί ο δήμος να προσθέτει και να αυξάνει το πράσινο, με τις πράξεις και τις ενέργειες αυτές το πράσινο μειώνεται. Για αυτό τον λόγω η Λεμεσός είναι καθηλωμένη στο 1.8 τ.μ. ανά άτομο, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος αναλογίας πρασίνου ανά άτομο είναι 8 με 10 τ.μ.
