Γράφει ο Γιώργος Γεωργίου*
Αν τα λογιστικά και δικηγορικά γραφεία ήταν εισηγμένα στο χρηματιστήριο, η ομιλία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ στη Λευκωσία, θα είχε προκαλέσει μαζικές πωλήσεις των μετοχών τους. Το χρηματιστήριο Κύπρου, θα είχε θυμηθεί τις μέρες του 2002 και η οικονομία θα έμπαινε σε εσωστρέφεια. Ωστόσο, το γεγονός πως δεν είναι εισηγμένες στο ΧΑΚ, δεν πρέπει να μας αποτρέπει από το να βλέπουμε τη σκληρή αλήθεια και να αφεθούμε να πιστέψουμε πως οι επισημάνσεις της Λαγκάρντ, είναι λόγια του αέρα.
Αντίθετα, ήταν ένα τεστ επαφής με την πραγματικότητα, μπροστά σε ένα ακροατήριο που δεν είναι συνηθισμένο να του μιλούν με καθαρές κουβέντες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι περισσότεροι από τους παρευρισκόμενους έφυγαν βιαστικά από την αίθουσα αμέσως μετά τo τέλος της ομιλίας και πολύ προβληματισμένοι. Αν ήταν σκηνή σε ταινία, θα ήταν σίγουρα από το «The Big Short».
Αλλά τι ήταν αυτό που μας είπε η κ. Λαγκάρντ που έριξε τη ψυχολογία στο πάτωμα; Ήταν το «game over» που μας είπε! Η βιομηχανία υπηρεσιών που στήσαμε για να εξυπηρετεί τη ρωσική αγορά, δεν υπάρχει πια. Ξεκαθαρίζοντας ότι δεν κάνει προβλέψεις αλλά διαπιστώσεις, μας εξήγησε ότι: «Η κατάσταση με τη Ρωσία δεν πρόκειται να επανέλθει σύντομα εκεί που ήταν προηγουμένως». Δεν πρόκειται απλά για μια εκτίμηση, αλλά για γεγονός. Τα δύσκολα, τα άφησε για τη συνέχεια.
«Οι κυρώσεις θα πρέπει να εφαρμοστούν», δηλαδή δεν πρόκειται να συνεχίσετε να κάνετε δουλειές όπως σε άλλες περιπτώσεις, που «μαυροσάκουλα» έφταναν στο αεροδρόμιο. Το ρίσκο να συνεχίσει κάποιος να εξυπηρετεί τους πελάτες του εκτοξεύθηκε και η Κύπρος μπήκε και αυτή στο μικροσκόπιο. Με άλλα λόγια, κανείς δεν θα κάνει τα «στραβά μάτια» ή θα δείξει ανοχή. Καθώς τα έλεγε αυτά, αναφέρθηκε και στη συνάντηση της με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που είχε προηγηθεί και εξήγησε πως αυτά συζήτησαν. Έθεσε δηλαδή το κράτος υπόλογο για τις κυρώσεις στο ανώτατο του επίπεδο. Δηλαδή δεν φτάνει να ψηφίζουμε τις απαγορεύσεις, θα πρέπει και να τις εφαρμόσουμε…
Το καλύτερο ωστόσο το φύλαξε για το τέλος. Αυτό το «βρείτε νέους πελάτες» και το «ξέρω τι ευέλικτοι μπορείτε να είστε όταν το θέλετε» και πως «θα αυξήσετε τα κέρδη σας σε νέες αγορές», ήταν το «Μπουμ» για τον τομέα των υπηρεσιών. Χρόνια τώρα ψάχνουν στον κλάδο να βρουν νέες αγορές και σε καμιά δεν κατάφεραν να διεισδύσουν στο βαθμό που το έκαναν με τη Ρωσία. Σε καμιά δεν βρήκαν τα κέρδη, την εμπιστοσύνη και το σεβασμό, που βρήκαν στη ρωσική αγορά. Χρόνια τώρα χτυπάνε τις πόρτες σε Αμερική, Αφρική και Ασία, αλλά πουθενά δεν ήταν τα πράγματα εύκολα. Όταν έφτασαν στη Μόσχα τη δεκαετία του 90, η «γη ήταν παρθένα», την «αποίκισαν» πρώτοι και έχτισαν τα δικά τους «μονοπώλια».
Σε άλλους προορισμούς, οι επιχειρήσεις μας έφτασαν με καθυστέρηση. Πως με εξαίρεση τα διαβατήρια, το μόνο που τους περιμένει είναι πολύς κόπος και ελάχιστες αποδόσεις. Είναι για αυτό που στο τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και πέρα, οι ιδέες τις κ. Λαγκάρντ ήταν να δούμε τι κάνουμε με την ενέργεια και να γίνουμε κέντρο για δεδομένα. Με άλλα λόγια, ξεχάστε το χρηματοοικονομικό μοντέλο.
Το ερώτημα τώρα είναι τι θα κάνει ο κόσμος που ζει από τον κλάδο και όσοι ζούνε από τις δαπάνες αυτών των ανθρώπων. Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε σε αυτή την παγκόσμια κρίση, είναι να χαθούν και αυτά τα εισοδήματα. Οι εργαζόμενοι στον κλάδο και οι τοπικές οικονομίες, τα δημόσια οικονομικά, αλλά και οι επιχειρήσεις που στηρίζουν την κατανάλωση αυτών των ανθρώπων, θα περάσουν δύσκολα. Ωστόσο, όσο πιο γρήγορα ακούσουμε την προτροπή της κ. Λαγκάρντ για να ψάξουμε αυτό το «καινούριο», τόσο πιο γρήγορα θα ανακάμψουμε. Ας την ακούσουμε τουλάχιστον σε αυτό.
Θυμηθείτε εδώ τη σκηνή στο «The Big Short» που σας έλεγα-.