Πως διασφαλίζουμε τέτοια αποτελέσματα; Η απάντηση είναι να ενδυναμώσουμε και να επενδύσουμε στα συστήματα της πόλης μας.
Στο σώμα του Συμφώνου της Γλασκώβης για το κλίμα, οι 197 υπογράφοντες τη συμφωνία τονίζουν την επείγουσα ανάγκη κλιμάκωσης της δράσης, «συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης, της ανάπτυξης ικανοτήτων και της μεταφοράς τεχνολογίας, για την ενίσχυση της προσαρμοστικής ικανότητας, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη μείωση της ευπάθειας στην κλιματική αλλαγή σύμφωνα με την βέλτιστη διαθέσιμη επιστήμη, λαμβάνοντας υπόψη τις προτεραιότητες και τις ανάγκες των μερών των αναπτυσσόμενων χωρών».
Ως κέντρα πληθυσμού, πολιτισμού και οικονομικής δραστηριότητας, οι πόλεις είναι αυτές που πρέπει να προσφέρουν. Η σημασία τους θα αυξηθεί μόνο καθώς οι τάσεις μετανάστευσης και αστικοποίησης συνεχίζονται και περισσότεροι άνθρωποι μετακομίζουν στις πόλεις για να ζήσουν και να εργαστούν. Ο ΟΗΕ προβλέπει ότι μέχρι το 2050 σχεδόν το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε πόλεις, από 55% το 2018.
Αυτή η ανάπτυξη συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό στις αναδυόμενες αγορές, με πόλεις στην Ασία-Ειρηνικό και την Αφρική να προβλέπεται να αναπτυχθούν κατά 52% και 50% αντίστοιχα.
Ως εκ τούτου, πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειες στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και στην κινητοποίηση επενδύσεων σε πολλές πόλεις τόσο σε ανεπτυγμένες όσο και σε αναπτυσσόμενες πόλεις.
Ενώ οι ειδικοί τεχνολογίας αγωνίζονται να εφεύρουν νέες λύσεις μείωσης της ενέργειας και των εκπομπών, οφείλουμε στις ευάλωτες κοινότητές μας να επενδύσουν στην κλιμάκωση των υφιστάμενων πρακτικών που οι πόλεις έχουν αποδείξει ότι είναι αποτελεσματικές στη διατήρηση της ασφάλειας των ανθρώπων.
Η μείωση των εκπομπών δεν αρκεί
Η μείωση των εκπομπών δεν αρκεί για να μας κρατήσει ασφαλείς από την κλιματική κρίση. Αυτό που είναι επίσης σημαντικό είναι η οικοδόμηση της αστικής ανθεκτικότητας στις αλλαγές που έχουν ήδη ενσωματωθεί στο κλιματικό σύστημα της γης καθώς και σε άλλα ανατρεπτικά γεγονότα στις πόλεις – όπως οι πανδημίες, για παράδειγμα.
Η αστική ανθεκτικότητα υπερβαίνει τη δημιουργία υποδομών και έργων που μπορούν να αντέξουν σε ακραίες καιρικές συνθήκες και άλλους κοινωνικούς κραδασμούς και πιέσεις. Αντίθετα, αφορά πρωτίστως τη βελτίωση των θεσμών –που αποτελούνται από ανθρώπους– και των υπηρεσιών που υποστηρίζουν τους κατοίκους της πόλης καθημερινά.
Επομένως, τα έργα ανθεκτικής υποδομής πρέπει να σχεδιάζονται για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κοινοτήτων και των ανθρώπων, ενώ επιτυγχάνουν καθαρούς μηδενικούς στόχους.
Αυτό σημαίνει ενσωμάτωση μέτρων κοινωνικής ισότητας – συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη – και της φυλετικής ισότητας ως ουσιαστικό μέρος όλων όσων κάνουμε.
Χωρίς προτεραιότητα και αντιμετώπιση της κοινωνικής και φυλετικής ισότητας, οι πόλεις δεν θα είναι ποτέ ανθεκτικές. Αντίθετα, οι πόλεις θα βρίσκονται συνεχώς σε λειτουργία ανάκαμψης, παγιδευμένες σε έναν ατελείωτο κύκλο επιζήμιων, ενοχλητικών και δαπανηρών γεγονότων που προσπαθούν να ξεπεράσουν, για να ανατραπούν ξανά.
Στην παγκόσμια έρευνα του 2021, πολλές πόλεις προσδιόρισαν τη δικαιοσύνη ως τη βασική πρόκληση για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας. Σχεδόν οι μισοί (46%) απάντησαν ότι η ανθεκτικότητα στην πόλη τους αφορά την προώθηση της κοινωνικής ισότητας και ένταξης.
Ηγεσία για ανθεκτικές πόλεις και μια ανθεκτική κοινωνία
Οι πόλεις μπορούν να οδηγήσουν τις ενέργειες, τις συνεργασίες και τις επενδύσεις που απαιτούνται για να γίνουν ανθεκτικές. Οι πόλεις πρέπει να αναζητούν έναν νέο τρόπο αξιολόγησης των επενδύσεων σε υποδομές που να δίνει προτεραιότητα στην κοινωνική και φυλετική ισότητα και να καθιστά διαφανή τα άμεσα και μακροπρόθεσμα οφέλη για τους ανθρώπους.
Η ανθεκτικότητα είναι η ευκαιρία για τους ηγέτες των πόλεων να αναζωογονήσουν την οικονομία της πόλης σε γειτονικό, σε επίπεδο πόλης και σε εθνικό επίπεδο, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.
Αυτό δεν είναι απλώς θεωρία, αλλά μια αποτελεσματική πρακτική σε πολλές πόλεις σε όλο τον κόσμο που έχουν αναπτύξει τη δική τους στρατηγική ανθεκτικότητας. Υπάρχει ένας αριθμός επιτυχημένων έργων που επιδεικνύουν αποτελέσματα πέρα από τις προσδοκίες.
Ηλιακό πάρκο Houston Sunnyside – ένα ανθεκτικό, έτοιμο για το κλίμα έργο υποδομής
Το έργο Sunnyside στο Χιούστον του Τέξας που παρέχει τώρα αρκετή ανανεώσιμη ενέργεια για να τροφοδοτήσει έως και 5.000 σπίτια και επίσης θα αφαιρεί περίπου 120 εκατομμύρια λίβρες άνθρακα από τον αέρα κάθε χρόνο.
Το έργο έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας και πρόκειται να μεταμορφώσει μια κοινότητα χαμηλού εισοδήματος φέρνοντας 70 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (61,7 εκατομμύρια ευρώ) σε ιδιωτικές επενδύσεις.
Οι ηγέτες της πόλης του Χιούστον επανασχεδίασαν αυτόν τον χώρο σε μια κοινότητα χωρίς επενδύσεις με την κοινωνική και φυλετική ισότητα ως κεντρικό και κρίσιμο συστατικό της ανάπλασης της τοποθεσίας. Οι ηγέτες των πόλεων και οι εταίροι τους στον ιδιωτικό τομέα εμπλέκουν την τοπική κοινότητα στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη της τοποθεσίας του έργου.
Αυτό περιελάμβανε τη μοντελοποίηση των μακροχρόνιων επιπτώσεων της υγείας και της οικονομικής ανάπτυξης στην κοινότητα, τη σύνδεση προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης με τις θέσεις εργασίας που δημιουργούνται επιτόπου. Και διασφαλίζοντας ότι ο χώρος θα είναι προσβάσιμος σε εργαζόμενους που χρησιμοποιούν μια σειρά τρόπων ιδιωτικής και δημόσιας συγκοινωνίας.
Το Sunnyside Solar Farm είναι ένα παράδειγμα ενός ανθεκτικού, έτοιμου για το κλίμα έργου υποδομής που δημιούργησε πράσινες θέσεις εργασίας, ωφέλησε την γύρω κοινότητα και προάγει επίσης τη φυλετική και κοινωνική ισότητα. Παρέχει ένα σχέδιο για άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο που πρέπει να ακολουθήσουν για τα δικά τους έργα ανθεκτικής υποδομής.
Συμμετοχή της κοινότητας στο Κέιπ Τάουν στη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Στη Νότια Αφρική, το ταξίδι της πόλης του Κέιπ Τάουν προς τη μετάβαση προς ένα ενεργειακά ασφαλές και ουδέτερο για τον άνθρακα μέλλον περιλάμβανε σημαντική συμμετοχή της κοινότητας.
Η πόλη έχει επενδύσει σε μια σειρά από πρωτοβουλίες για να φέρει τους κατοίκους τόσο στην ιδέα όσο και στην οικοδόμηση του ενεργειακού μέλλοντος της πόλης, μεταξύ άλλων μέσω δραστηριοτήτων όπως κοινοτικά φεστιβάλ, μαθητικούς και επαγγελματικούς διαγωνισμούς, εγχειρίδια, διαδραστικές πλατφόρμες, πόρους βίντεο και δημόσιες ομιλίες.
Αυτή η επένδυση είναι μια προσπάθεια μετατόπισης της χρήσης ενέργειας σε αναδυόμενες ανανεώσιμες πηγές που λύνουν το πρόβλημα των διακοπών ρεύματος, μειώνουν το κόστος, προάγουν την τοπική οικονομική ανάπτυξη και αντιμετωπίζουν επίσης τις ανησυχίες σχετικά με τις αυξανόμενες εκπομπές. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι θετικά και δείχνουν μείωση της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την πόλη.
Οι πόλεις σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη σημαντικά κέρδη στη δημιουργία ασφαλών, βιώσιμων κοινοτήτων για τους πολίτες τους που μπορούν να αντέξουν τη διαταραχή και τους κινδύνους που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή και άλλες κρίσεις. Η πρόκληση τώρα είναι να παρασχεθεί η πρόσθετη οικοδόμηση ικανοτήτων και χρηματοδότηση για να μπορέσουν οι πόλεις να προχωρήσουν περαιτέρω.
Ενσωμάτωση μετοχικού κεφαλαίου σε έργα αστικής ανθεκτικότητας
Οι ηγέτες των πόλεων πρέπει να συνεχίσουν να προχωρούν από τη θεωρία στη δράση ενσωματώνοντας τη δικαιοσύνη στην ανάπτυξη υποδομών. Μετρώντας τον αντίκτυπο ενός προτεινόμενου έργου υποδομής στην κοινωνική συνοχή, τη συμμετοχή της κοινότητας και το όφελος στους περιθωριοποιημένους πληθυσμούς, μεταξύ άλλων παραγόντων βλέπουμε αποτελέσματα πραγματικά ανθεκτικών πόλεων.
Οι πόλεις χρειάζονται τον ιδιωτικό τομέα να συμμετάσχει σε αυτήν την προσπάθεια για την εξύψωση της ισότητας στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας με ουσιαστικό τρόπο συνεισφέροντας χρηματοδότηση και, κυρίως, τεχνογνωσία στην ανάπτυξη και την υλοποίηση εφικτών έργων.
Οι εθνικές κυβερνήσεις μπορούν επίσης να διαδραματίσουν ένα ρόλο, θέτοντας σε ισχύ εθνικά πλαίσια προτύπων κινδύνου και ανθεκτικότητας για την υποστήριξη των πόλεων τους.
Αυτός ο συνδυασμός συνεργασίας μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και μεταξύ δημοτικών και εθνικών κυβερνήσεων είναι ζωτικής σημασίας για τις πόλεις του κόσμου να επιτύχουν τους διπλούς στόχους τους για καθαρές μηδενικές εκπομπές και να διατηρήσουν τις κοινότητές τους ασφαλείς, δίκαιες και οικονομικά βιώσιμες μέσω της ανθεκτικότητας.
