Σε μια συνεχή μεταμόρφωση προς το χειρότερο, υποβάλλεται ο υδροβιότοπος της Χερσονήσου Ακρωτηρίου, λόγω των αλόγιστων οικιστικών και άλλων αναπτύξεων, ιδιαίτερα γύρω από την Λίμνη Ζακακίου, με την ανοχή των αρμόδιων κυβερνητικών και άλλων Αρχών. Φαίνεται όμως ότι οι μόνοι που ανησυχούν για την ραγδαία καταστροφή που συντελείται στην περιοχή, είναι κάποιοι οργανισμοί που έχον ως αποκλειστικό αντικείμενο ενδιαφέροντος και δράσης τους, την προστασία τουλάχιστον των σημαντικών βιότοπων της Κύπρου.
Σε πρόσφατη επίσκεψη του στην Κύπρο, ο Περιφερειακός Διευθυντής του BirdLife Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας, Μάρτιν Χάρπερ, κατέγραψε τα περιβαλλοντικά θέματα τα οποία προκύπτουν σε περιοχές που ελέγχονται από τις Βρετανικές Βάσεις και τις επείγουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ιδιαιτέρα η περιοχή του, διεθνούς σημασίας υδροβιότοπου Ακρωτηρίου. Μέσα από τις άκρως ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις και επισημάνσεις του, κρούει τον κώδωνα του κίνδυνου και θέτει προ των ευθυνών της κάθε αρμόδια Αρχή.
«Γνώριζα εδώ και καιρό για αυτή τη διαβόητη ανάπτυξη δίπλα από τη Λίμνη Ζακακίου, αλλά ήταν συγκλονιστικό όταν επισκέφτηκα την περιοχή και είδα το καζίνο και, ίσως πιο σημαντικό, τη γύρω οικιστική ανάπτυξη, να μεταμορφώνουν το τοπίο της Χερσονήσου του Ακρωτηρίου με την απώλεια ζωτικών βιοτόπων για είδη όπως το Μαυροφάλκονο, την αυξημένη ζήτηση νερού σε μια ήδη πιεσμένη περιοχή από άποψης νερού, και την αναπόφευκτη αύξηση της ενόχλησης στην άγρια ζωή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μάρτιν Χάρπερ.
Καθώς τελειώνει το πρώτο έτος της δεκαετίας του ΟΗΕ για την Οικολογική Αποκατάσταση, η επίσκεψή του στην Κύπρο ήταν, όπως αναφέρει, μια έγκαιρη υπενθύμιση για τις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλοί εταίροι του BirdLife σε όλη τη Μεσόγειο όσον αφορά την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, καθώς παλεύουν ενάντια στη μη βιώσιμη ανάπτυξη και την παράνομη θανάτωση πουλιών. Πρέπει, όπως τονίζει «να βρούμε τρόπους να σταματήσουμε την καταστροφή, να προστατεύσουμε τα καλύτερα και να αποκαταστήσουμε τα υπόλοιπα».
Αναφερόμενος στην κατάσταση που επικρατεί γενικότερα στην περιοχή της Μεσογείου σε ότι αφορά την ανθρώπινη συμπεριφορά, ο Περιφερειακός Διευθυντής του BirdLife, επισημαίνει ότι «κάθε χρόνο θηρεύονται, παγιδεύονται ή δηλητηριάζονται παράνομα σχεδόν 25 εκατομμύρια πουλιά», χαρακτηρίζοντας την Κύπρο, ένα από τα μελανά σημεία.
Όταν επισκέφθηκε την Κύπρο το 2017, όπως σημειώνει, τα επίπεδα παράνομης παγίδευσης είχαν φτάσει στο υψηλότερο σημείο όλων των εποχών. Ωστόσο, μια συντονισμένη προσπάθεια που έγινε από τις Βρετανικές Βάσεις και οργανώσεις όπως το BirdLife Cyprus, οι CABS και η RSPB για να αυξηθούν οι περιπολίες, η επιβολή του νόμου και η αφαίρεση υποδομών παγίδευσης οδήγησε στη μείωση κατά 90% του αριθμού πουλιών που θανατώθηκαν το 2020.
«Αυτό είναι ένα σημαντικό επίτευγμα και δείχνει τι μπορεί να επιτευχθεί, ειδικά όταν συνδυάζεται με εκστρατείες ευαισθητοποίησης ωστόσο, όπως με τα περισσότερα προβλήματα παράνομης θανάτωσης πουλιών, δεν μπορούμε να επαναπαυόμαστε ούτε στιγμή».
Το χάδι του νόμου στην παράνομη θανάτωση πουλιών
Στιγματίζοντας τα γεγονός ότι τον προηγούμενο χρόνο, η Βουλή αποδυνάμωσε τη νομοθεσία που αφορά στην καταπολέμηση της παράνομης θανάτωσης πουλιών, μειώνοντας μεταξύ άλλων τις ποινές για 14 προστατευόμενα μη θηρεύσιμα είδη (τα οποία τυχαίνει να είναι αυτά που θέλουν περισσότερο οι παγιδευτές) στο ένα δέκατο αυτού που ήταν (από €2000 σε €200), ο Μάρτιν Χάρπερ υποδεικνύει ότι αυτό δικαίως προκάλεσε δημόσια κατακραυγή η οποία, εκτός των άλλων εκφράστηκε και σε υπόμνημα που παρέδωσε πριν από λίγες μέρες το BirdLife Cyprus, στην Πρόεδρο της Βουλής, το οποίο υπογράφουν 14.000 περίπου πολίτες οι οποίοι ζητούν την ακύρωση αυτής της τροποποίησης.
Από την άλλη, επισημαίνει το γεγονός ότι η Διοίκηση των Βρετανικών Βάσεων (η οποία είναι η αρμόδια Αρχή για την επιβολή του νόμου σε μία από τις χειρότερες περιοχές για παγίδευση πουλιών, το Κάβο Πύλα), δεν ακολούθησε το παράδειγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχει διατηρήσει αυστηρές ποινές για τους παρανομούντες.
Ταυτόχρονα όμως εκφράζει και την ανησυχία του για το ότι ακόμα υπάρχει ζήτηση στην κατανάλωση αμπελοπουλιών και «επομένως πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, να διατηρήσουμε τα επίπεδα επιβολής του νόμου για να αποτρέψουμε την αύξηση της παράνομης θανάτωσης, προσπαθώντας παράλληλα να βρούμε νέους τρόπους να αλλάξουμε τις στάσεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων».
Είναι απογοητευτικό, όπως τονίζει, το πόση προσπάθεια πρέπει να καταβληθεί για την αντιμετώπιση της παράνομης θανάτωσης πουλιών, ειδικά όταν υπάρχουν τόσες άλλες πιεστικές ανησυχίες, όπως η ανεξέλεγκτη και σαφώς μη βιώσιμη ανάπτυξη.
Αναπτυξιακό σχέδιο προστασίας του Lady’s Mile
Έντονα υποδεικνύεται η ανάγκη για ένα αξιοπρεπές στρατηγικό σχέδιο προστασίας του πλούτου των πουλιών που διαβιούν και αναπαράγονται στη περιοχή του Ακρωτηρίου και ιδιαίτερα στη παράκτια λωρίδα του αναπτυξιακού σχεδίου για την περιοχή που αναμένεται να γίνει στις αρχές του τρέχοντος έτους, τονίζει ότι αυτό θα πρέπει «να είναι άρτιο, ώστε να υποστηρίζει τους περιβαλλοντικούς στόχους της προστατευόμενης περιοχήςπου πλαισιώνει την μεγαλύτερη αλυκή του Κύπρου η οποία φιλοξενεί εμβληματικά είδη πουλιών, όπως τα Φλαμίνγκο
Όλο και περισσότεροι ντόπιοι και ξένοι τουρίστες, όπως διαπίστωσε κατά την επιτόπια επίσκεψη του και ο Μάρτιν Χάρπερ, επισκέπτονται το Lady’s Mile ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, επισημαίνοντας ωστόσο ότι ο χωματόδρομος και οι χώροι στάθμευσης κοντά στα εστιατόρια που επεκτείνονται χωρίς καθόλου σχεδόν περιορισμούς. «καταστρέφουν τον παράκτιο βιότοπο με σοβαρές συνέπειες για ορισμένα από τα πιο απειλούμενα είδη πουλιών και χελωνών που φωλιάζουν στην περιοχή».
Αναφερόμενος στη δημοσίευση του νέου αναπτυξιακού σχεδίου για την περιοχή που αναμένεται να γίνει στις αρχές του τρέχοντος έτους, τονίζει ότι αυτό θα πρέπει «να είναι άρτιο, ώστε να υποστηρίζει τους περιβαλλοντικούς στόχους της προστατευόμενης περιοχής, ξεκινώντας με ένα πραγματικά περιβαλλοντικά βιώσιμο σχέδιο για τη διαχείριση των επισκεπτών στο Lady’s Mile».
Εκφράζει όμως ο Περιφερειακός Διευθυντής του BirdLife, την ικανοποίηση του για την πρόοδο που σημειώθηκε για την αποκατάσταση του Λιβαδιού Ακρωτηρίου, μια τοποθεσία που έχει επωφεληθεί από δύο χρηματοδοτήσεις από το Darwin Initiative.
Με την αύξηση της βόσκησης (από 30 σε 150 αγελάδες), το λιβάδι έχει επεκταθεί, ωφελώντας είδη όπως η «Πελλοκατερίνα» που επέστρεψε στην περιοχή. «Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν για να μην χάσουμε όλα όσα πετύχαμε, κτίζοντας εξαιρετικές σχέσεις με την αγροτική κοινότητα», σημειώνει, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «η σύναψη μιας συνεχιζόμενης συμφωνίας για τη διαχείρισης της περιοχής που θα υποστηρίζεται από ένα νέο αγρο-περιβαλλοντικό μέτρο θα είναι ένας τρόπος για να εκπληρωθούν οι δυνατότητες της περιοχής».
Καταλήγοντας ο Μάρτιν Χάρπερ, υποδεικνύει ότι όπως πολλά μέρη της Ευρώπης έτσι και η Κύπρος χρειάζεται απεγνωσμένα ένα εναλλακτικό οικονομικό μέλλον το οποίο κινείται μακριά από το παλιό, καταστροφικό μοντέλο που εξαρτάται από την ταχύτατη επέκταση «γκρίζων» υποδομών. Ένα μοντέλο που αγκαλιάζει τις αναδυόμενες παγκόσμιες και περιφερειακές δεσμεύσεις για αποκατάσταση της φύσης και την απαλλαγή της οικονομίας από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που στηρίζει επιχειρήσεις που νοιάζονται για το περιβάλλον και επενδύουν στη φύση, γιατί «η ευημερία μας και η επιβίωσή μας εξαρτάται εν τέλει από την υγεία του φυσικού κόσμου».
Χρήστος Χαραλάμπους
