Η πιθανότητα για ένα τσουνάμι στη Μεσόγειο τα επόμενα 30 χρόνια, με κύμα άνω του ενός μέτρο, αγγίζει το 100%. Αυτό δείχνουν τα στατιστικά, σύμφωνα με την Unesco.
Για αυτό τον λόγο, επεκτείνεται σε πέντε πόλεις που βρίσκονται στη Μεσόγειο ή κοντά σε αυτή το πρόγραμμα ετοιμότητας για τσουνάμι της Unesco, που ήδη εφαρμόζεται πιλοτικά σε 40 κοινότητες, 21 χωρών. Το 78% των τσουνάμι προκαλούνται από σεισμική δραστηριότητα, το 10% από ηφαίστεια και κατολισθήσεις και το 2% από καιρικά φαινόμενα, σύμφωνα με την Unesco.
Η Μασσαλία, η Αλεξάνδρεια, η Κωνσταντινούπολη, οι Κάννες και η Τσιπιόνα, πόλη στην Ισπανία κοντά στο Κάντιθ, εντάσσονται στο πρόγραμμα ετοιμότητας για τσουνάμι.
Οι αρχές αυτών των πόλεων ήδη εργάζονται σε αυτή την προετοιμασία, μεταξύ άλλων με πινακίδες και σχέδια για την προειδοποίηση των τουριστών. «Θέλουμε οι κοινότητες για τις οποίες υπάρχει αποδεδειγμένος κίνδυνος να είναι 100% έτοιμες να αντιδράσουν έως το 2030. Θα έχουν χάρτες εκκένωσης, θα κάνουν ασκήσεις ετοιμότητας και θα έχουν σε ισχύ ειδοποιήσεις 24 ώρες το 24ωρο», δήλωσε ο Μπερνάρντο Αλιάγκα, ειδικός για τα τσουνάμι στην Unesco.
Οι ειδοποιήσεις ενεργοποιούνται περίπου 10 λεπτά έπειτα από έναν σεισμό- ανέφερε ο Αλιάγκα- και θα έχουν οποιαδήποτε μορφή: από ανακοινώσεις μέσω μεγάφωνων μέχρι μηνύματα στο WhatsApp. «Αν είναι τοπικό τσουνάμι, έχεις 20 λεπτά το πολύ μέχρι να χτυπήσει το πρώτο κύμα. Το δεύτερο είναι μεγαλύτερο και έρχεται 40 λεπτά μετά το πρώτο. Έχεις ακόμη την πιθανότητα να ξεφύγεις», εξήγησε.
«Ο κίνδυνος για τσουνάμι υποτιμάται στις περισσότερες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου», τόνισε ο Αλιάγκα. «Τα γεγονότα δεν είναι πολύ συχνά και ο κίνδυνος δεν μεταφέρεται από τη μία γενιά στην άλλη. Πρέπει να στείλουμε αυτό το μήνυμα. Στη Mεσόγειο, δεν υπάρχει αμφιβολία. Το ερώτημα δεν είναι αν, αλλά πότε»
Τα τσουνάμι μόλις 1,5- 2 μέτρα ύψους μπορούν να σηκώσουν αυτοκίνητα από το έδαφος, ενώ μικρότερα κύματα μπορεί να δημιουργήσουν όγκους νερού που κινούνται με ταχύτητα 65 χιλιομέτρων την ώρα.
Το ζήτημα, υπογράμμισε ο Αλιάγκα, δεν είναι μόνο οι προειδοποιήσεις. «Το δεύτερο κομμάτι είναι η ετοιμότητα της κοινότητας, πώς οι άνθρωποι συμπεριφέρονται και ενεργούν», συμπλήρωσε και τόνισε ότι σε αυτό θα πρέπει να γίνει μεγάλη πρόοδος.
Ο ειδικός θύμισε την περίπτωση της Τίλι Σμιθ, μιας 10χρονης Βρετανίδας μαθήτριας, που οδήγησε σε ασφαλές σημείο 100 ανθρώπους, ανάμεσά τους την οικογένειά της, στο τσουνάμι του 2004. Στο σχολείο, ο δάσκαλος της γεωγραφίας τους είχε πει ότι πρέπει να φύγουν αμέσως από μία περιοχή, αν δουν το νερό να υποχωρούν.
Ο κίνδυνος για τσουνάμι στις μεσογειακές παράκτιες κοινότητες προβλέπεται να αυξηθεί, καθώς ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας. Ενώ κοινότητες στον Ειρηνικό και τον Ινδικό Ωκεανό- όπου συμβαίνουν τα περισσότερα τσουνάμι- έχουν συχνά επίγνωση των κινδύνων, αυτός υποτιμάται σε άλλες παραλιακές περιοχές, όπως στη Μεσόγειο, σύμφωνα με την Unesco.
Το πρόγραμμα ετοιμότητας είναι στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας της Unesco να διασφαλιστεί ότι όλες οι κοινότητες που διατρέχουν κίνδυνο θα γνωρίζουν έως το 2030 τι να κάνουν σε περίπτωση τσουνάμι.
«Τα τσουνάμι του 2004 και του 2011 ήταν ένα καμπανάκι», δήλωσε ο Αλιάγκα. «Έχουμε κάνει πρόοδο από το 2004. Είμαστε πιο ασφαλείς σήμερα. Αλλά υπάρχουν κενά στην ετοιμότητα και πρέπει να βελτιωθούμε. Πρέπει να σιγουρευτούμε ότι οι επισκέπτες και οι κάτοικοι καταλαβαίνουν τις προειδοποιήσεις».
Το τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό το 2004, το πιο φονικό στην ιστορία, εκτιμάται ότι σκότωσε 230.000 ανθρώπους σε 14 χώρες. Το τσουνάμι του 2011 στην Ιαπωνία κόστισε τη ζωή σε 18.000 ανθρώπους.
Από την τραγωδία του 2004, το κέντρο προειδοποίησης για τσουνάμι της Unesco στον Ειρηνικό, έχει ανταποκριθεί σε 125 περιστατικά.
«Έχει γίνει δουλειά με τη δημιουργία 12 κέντρων προειδοποίησης που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των ωκεανών, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου»
εξήγησε ο Αλιάγκα.
Τα κέντρα προειδοποίησης περιλαμβάνουν πέντε στη Μεσόγειο και στον βορειοατλαντικό ωκεανό, μεταξύ άλλων στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιταλία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία.
