Χιλιάδες μεγάλα φράγματα σε ολόκληρο τον κόσμο είναι τόσο φραγμένα με ιζήματα που κινδυνεύουν να χάσουν περισσότερο από το ένα τέταρτο της αποθηκευτικής τους ικανότητας μέχρι το 2050, δήλωσαν ερευνητές του ΟΗΕ, προειδοποιώντας για την απειλή για την ασφάλεια του νερού.
Μια νέα μελέτη από το Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του ΟΗΕ για το νερό, το περιβάλλον και την υγεία διαπίστωσε ότι, μέχρι τα μέσα του αιώνα, τα φράγματα και οι δεξαμενές θα χάσουν περίπου 1,65 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα χωρητικότητας λόγω ιζημάτων.
Ο αριθμός είναι κοντά στη συνδυασμένη ετήσια χρήση νερού της Ινδίας, της Κίνας, της Ινδονησίας, της Γαλλίας και του Καναδά.
Οι ερευνητές εξηγούν ότι αυτά τα μεγάλα φράγματα αποτελούν βασική πηγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, ελέγχου πλημμυρών, άρδευσης και πόσιμου νερού σε όλο τον κόσμο.
“Η παγκόσμια αποθήκευση νερού πρόκειται να μειωθεί και αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη”, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο διευθυντής του Ινστιτούτου Βλαντιμίρ Σμάχτιν.
Οι ερευνητές εξέτασαν σχεδόν 50.000 μεγάλα φράγματα σε 150 χώρες και διαπίστωσαν ότι έχουν ήδη χάσει περίπου το 16 τοις εκατό της χωρητικότητας αποθήκευσης νερού.
Εκτίμησαν ότι εάν τα ποσοστά συσσώρευσης συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό, θα αυξηθούν σε περίπου 26 τοις εκατό μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Τα ποτάμια ξεπλένουν φυσικά τα ιζήματα προς τους υγροτόπους και τις ακτές, αλλά τα φράγματα διαταράσσουν αυτή τη ροή και με την πάροδο του χρόνου η συσσώρευση αυτών των λασπωδών αποθεμάτων μειώνει σταδιακά τον χώρο για νερό.
Αυτό, εξηγούν οι ειδικοί, θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των μελλοντικών αποθεμάτων νερού για πολλούς και συνιστά κίνδυνο για την άρδευση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η συσσώρευση ιζημάτων μπορεί επίσης να προκαλέσει πλημμύρες και να επηρεάσει τους οικοτόπους της άγριας ζωής και τους παράκτιους πληθυσμούς.
Τα περισσότερα από τα 60.000 μεγάλα φράγματα του κόσμου, που κατασκευάστηκαν μεταξύ 1930 και 1970, σχεδιάστηκαν για να διαρκέσουν 50 έως 100 χρόνια.
Για να αντιμετωπιστούν οι διαφαινόμενες προκλήσεις της γήρανσης των φραγμάτων και της καθίζησης ταμιευτήρων, οι συγγραφείς της μελέτης απαριθμούν διάφορα μέτρα.
Η παράκαμψη, ή η εκτροπή ιζημάτων, μπορεί να εκτρέψει τη ροή του νερού προς τα κάτω μέσω ενός ξεχωριστού καναλιού. Μια άλλη στρατηγική είναι η αφαίρεση ή «παροπλισμός» ενός φράγματος για την αποκατάσταση της φυσικής ροής των ιζημάτων σε ένα ποτάμι.
Ο ΟΗΕ θα φιλοξενήσει στη Νέα Υόρκη διάσκεψη για το νερό τον ερχόμενο Μάρτιο.
