Η χορογράφος Φιλίππα Στυλιανούδη είναι γνωστή για την αισθησιακή και γεμάτη νόημα και ουσία παρουσία της στην σκηνή. Υπηρετώντας χρόνια την τέχνη του φλαμένκο, φέρνει στην Κύπρο την αίσθηση της ισπανικής κουλτούρας και κάθε φορά είναι καθηλωτική. Μας μίλησε για το πώς μια μελέτη τριών χρόινων εξελίχτηκε στην παράσταση: «Ένας Μεταλλωρύχος Θυμάται» σε μια εποχή όπου οι αδικημένοι απανταχού γης αναδύονται στο Φως από το βαθος των σκοταδιών που βρίσκεται ο καθένας.
Aγαπητή Φιλίππα, ένα τραγούδι,ένας ρυθμός γίνεται το μέσο για να ξεπροβάλει στο Φως από το ερμητικά κλειστοφοβικό μέρος που κοιμάται μια ιστορία ανθρώπων που δουλεύουν χωρίς να γνωρίζουν αν θα ξαναδούν την επόμενη μέρα. Τι θα δούμε επι σκηνής;
Η Compania Flamenca Filippa έρχεται με ένα χοροθέατρο έργο να ζωντανέψει όλες εκείνες τις διηγήσεις των μεταλλωρύχων και της οικογένειας του Παντελή Βαρνάβα, που είχα την τιμή να γνωρίσω. Κατά τη διάρκεια της μελέτης μου, η οποία κράτησε 3 χρόνια, αισθάνθηκα ότι στο έργο χρειαζόταν να υπάρχει κείμενο. Ήθελα να δώσω ζωή σε αυτό και όλη η αλήθεια να λάμψει μέσα από τα κείμενα τα οποία γράφτηκαν ειδικά για την παράσταση. Οι δύο ηθοποιοί, Χρήστος και Εύη, υποδύονται ρόλους όπως αυτός του μεταλλωρύχου και της γυναίκας μάνας, αγγίζοντας τους θεατές και δημιουργώντας έντονα συναισθήματα όπως μια πολύχρωμη βεντάλια που ξεδιπλώνεται ανάλογα με τη ψυχική διάθεση και ευαισθησία του θεατή, ο οποίος ακούει έναν λυγμό και αισθάνεται να τον διαπερνά η φλόγα του φλαμένκο.
Όλοι είμαστε συνοδοιπόροι που διανύουμε το μονοπάτι της γαλάριας -το μονοπάτι της ίδιας της ζωής- με την ελπίδα να ξεπροβάλουμε ξανά στο φως.
Πώς ο χορός καλείται να αφηγηθεί την ιστορία των μεταλλωρύχων και πως γίνεται η σύνδεση με την Ανδαλουσία;
Μέσα από το χορό αναδύονται στην επιφάνεια -από τον πάτο της γαλαρίας- τα βαγόνια που μεταφέρουν τα συναισθήματα του φόβου, του πόνου, της λύπης, της αθλιότητας, της ταραχής και της απόγνωσης, προτού έρθει η κορύφωση που οδηγεί τελικά στη λύτρωση. Οι Ανδαλουσιανοί εργάτες, που πάλεψαν για τα δικά τους δικαιώματα, είναι συνοδοιπόροι στο μονοπάτι της γαλαρίας με τους κύπριους μεταλλωρύχους και τραγουδούν μαζί τη μελαγχολική μελωδία tarantos, δίνοντας από κοινού αγώνα για να ξεπροβάλουν ξανά στο φως.
Προτού αφεθεί κανείς στο χοροθεατρικό δρώμενο δεν μπορεί να μην σκεφτεί ότι κοινά βιώματα εκμηδενίζουν τις αποστάσεις ενώ ο πόνος, η αγωνία αλλα και η φτώχεια γίνονται μια νέα παγκόσμια γλώσσα. Αυτά ένιωσες κι εσύ δημιουργώντας αυτη την παράσταση;
Νομίζω πως η ερώτηση έχει απαντηθεί ένα περίπου μέσα από τα δικά σου λόγια. Εκείνο που προσωπικά αισθάνθηκα τη στιγμή της δικής μου δημιουργίας ήταν πως τα κοινά βιώματα όχι μόνο των μεταλλωρύχων της Κύπρου και της Ανδαλουσίας, αλλά όλων των αδικημένων του κόσμου σμίγουν και γίνονται μια φωνή. Αυτές τις φωνές δεν έπαψα στιγμή να τις ακούω και ένιωθα πως βρισκόμουν σε μια αποστολή. Στόχος μου ήταν να φέρω εις πέρας αυτή την αποστολή μέσα από την τέχνη που αγαπώ και που υπηρετώ με σεβασμό όλα αυτά τα χρόνια: την ιερή τέχνη του φλαμένκο.
Eίναι πολύ ωραίο να βλέπει κανείς καλλιτεχνικές συνέργειες με σκοπό να γίνει επίκληση στο συναίσθημα εμας των θεατών. Tελικά εαν συγκινούμαστε ακόμη νιώθουμε ότι υπάρχουμε;
Είναι στη φύση του ανθρώπου να αγωνίζεται, να κερδίζει μάχες και να εμπνέει με αυτές τους συνανθρώπους του. Το ίδιο μπορεί να πετύχει κανείς με έναν δυνατό χορό όπως το φλαμένκο, να συγκινήσει και να κάνει τον θεατή να νιώσει ολοζώντανος. Από τη στιγμή που ο θεατής μπορεί να βιώσει όλα αυτά τα συναισθήματα, του πόνου, της θλίψης, της οργής, της απελευθέρωσης, τότε μπορεί να αισθανθεί ότι υπάρχει.
Σε μια εποχή με συνταρακτικά γεγονότα που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία των ανθρώπων στους χώρους εργασίας και όχι μόνο, σε μια περίοδο όπου η επιβίωση γίνεται ξανά προτεραιότητα oι Τέχνες μας υπενθυμίζουν συνέχεια να μην χαθούμε μέσα στα προβλήματα και να γίνουμε ξανά ανέπαφοι και ανεπηρέαστοι συναισθηματικά;
Δεν μπορούμε να μένουμε ανεπηρέαστοι με όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αν κρίνω από μένα, προσπαθώ μέσα από την τέχνη και τη δημιουργία να απομονώσω τα προβλήματα και να απεγκλωβιστώ απ’ αυτά με το χορό. Οι τέχνες δίνουν ελπίδα και διέξοδο και είναι ο δρόμος που οδηγεί στην απελευθέρωση.
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση:
Μια χοροθεατρική παράσταση εμπνευσμένη από το βιβλίο του Παντελή Βαρνάβα, η οποία ανασύρει από τα έγκατα της γης τα βιώματα των Κύπριων μεταλλωρύχων, καθώς ξεπροβάλλουν με τα κατάμαυρα, αγνώριστα πρόσωπά τους ξανά στο φως, έχοντας ποτίσει με τον ιδρώτα και το αίμα τους το χώμα. Η κραυγή τους σμίγει με εκείνη των ανδαλουσιανών εργατών της Ισπανίας, που τραγουδούν μαζί τους «τον αγώνα της επιβίωσης».
