Συνέντευξη στη Ζωή Τηλεγράφου
Photo copyrights Yvonne Zachariou
Σε λίγες βδομάδες η Λεμεσός θα φιλοξενήσει το 5ο Reflect Festival. Ένα τεχνολογικό φεστιβάλ που συγκεντρώνει χιλιάδες συνέδρους από την Κύπρο και το εξωτερικό, υπό το σλόγκαν “Doers United”.
Επιλέξαμε αυτό το σλόγκαν διότι έχουμε την πεποίθηση ότι η τεχνολογία ενώνει τους ανθρώπους. Με το Reflect Festival θέλουμε να φέρνουμε μαζί ανθρώπους της τεχνολογίας, ανεξάρτητα από καταγωγή, ταυτότητα, θρησκεία. Παράλληλα, πιστεύουμε στους Doers, και με τον όρο αυτό δεν εννοούμε κατ’ ανάγκη επιχειρηματίες, αλλά οποιονδήποτε άνθρωπο δρα και παράγει έργο. Ειδικά στη χώρα μας χρειαζόμαστε περισσότερους doers, ανθρώπους δραστήριους, εργαζόμενους, επαγγελματίες, επιχειρηματίες αλλά και ενεργούς πολίτες.
Νιώθεις ότι δεν έχουμε αρκετούς doers στην Κύπρο;
Έχω την ελπίδα ότι θα έχουμε πάρα πολλούς και μάλιστα στο κοντινό μέλλον γιατί είναι πολλές πρωτοβουλίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Την ίδια στιγμή ωστόσο θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν είναι αρκετό να στηριζόμαστε μόνο στην ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά οι διοικούντες τη χώρα πρέπει να οδηγούν με το παράδειγμα τους και να επιβραβεύουν τις πρωτοβουλίες.
Πώς ξεκίνησε το Reflect Festival?
Ήταν μια αυθόρμητη απόφαση που πήραμε από κοινού με τον στενό μου συνεργάτη Dusan Dufek και την αδερφή μου, Άντρια Λάμπρου, πριν από 4 χρόνια. Μία απόφαση που πήγαζε από την επιθυμία μας να φέρουμε κοντά ανθρώπους από τον κόσμο της τεχνολογίας με στόχο να ανταλλάξουν ιδέες και προτάσεις, να καταθέσουν τη δική τους εμπειρία, και να αναπτύξουν συνέργειες. Έτσι, διοργανώσαμε το 2018 ένα πρώτο μικρό συνέδριο, της τάξης των 300 περίπου συμμετοχών. Αυτή η πρώτη προσπάθεια πήγε πολύ καλά, είδαμε τη δυναμική που δημιουργείται όταν φέρνεις κοντά ομοϊδεάτες. Την επόμενη χρονιά, διοργανώσαμε ένα αρκετά πιο μεγάλο συνέδριο, με συμμετοχές που έφτασαν τα 2000 άτομα, εκ των οποίων αρκετά από το εξωτερικό. Το 2020 ο κορονοϊός ανέτρεψε τα σχέδια μας για διοργάνωση του μεγαλύτερου τεχνολογικού φεστιβάλ που θα είχε πραγματοποιηθεί ποτέ στην Κύπρο, ωστόσο το συνέδριο διαδικτυακά. Παρόλα αυτά, ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε την περσινή χρονιά, με τη συμμετοχή περισσότερων από 3,500 ατόμων, από την Κύπρο και το εξωτερικό.
Ποια είναι η ταυτότητα του κόσμου που συμμετέχει;
Στο Reflect Festival συμμετέχουν επιχειρηματίες, επενδυτές, εργαζόμενοι εταιρειών τεχνολογίας, φοιτητές του κλάδου αλλά και επαγγελματίες από διάφορους άλλους τομείς της οικονομίας. Σε ότι αφορά τις συμμετοχές από το εξωτερικό, οι περισσότεροι σύνεδροι προέρχονται από την Κεντρική Ευρώπη, και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η δεύτερη μεγάλη ομάδα προέρχεται από τη Μέση Ανατολή. Μέσα από το Reflect Festival καταφέραμε να δημιουργήσουμε πολλές καλές συνεργασίες μεταξύ επαγγελματιών από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι η Κύπρος μπορεί να είναι το meeting point όλων αυτών των doers.
Άρα, αναπτύσσεται σταδιακά και εκτός συνόρων η αντίληψη ότι η Λεμεσός και γενικά η Κύπρος μπορεί να εξελιχθεί σε κέντρο τεχνολογίας;
Ναι, και αυτός είναι ένας από τους στόχους του Reflect, η Λεμεσός να γίνει Tech Hub. Η Λεμεσός όμως έχει μια μοναδικότητα, δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλα tech hubs, όπως για παράδειγμα το Silicon Valley, το Λονδίνο ή το Τελ Αβίβ.
Μοναδική πώς;
Η μοναδικότητα πηγάζει καταρχήν από τη γεωγραφική της θέση. Για τους ανθρώπους που έρχονται από τη Μέση Ανατολή η Κύπρος είναι η πιο κοντινή γι’ αυτούς Ευρωπαϊκή χώρα, στοιχείο που αποτελεί μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για μας. Την ίδια στιγμή, είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο για ένα τεχνολογικό ταλέντο από την Ευρώπη να πάρει την απόφαση να μετακομίσει σε χώρα της Μέσης Ανατολής. Αντιθέτως, είναι πολύ πιο εύκολο να πειστούν να μετεγκατασταθούν στην Κύπρο, φέρνοντας μαζί και το ταλέντο τους. Πέραν από τη γεωγραφική θέση, το καλό κλίμα και την ποιότητα ζωής, η Κύπρος προσφέρει επίσης πολλά κίνητρα και διευκολύνσεις για την μετεγκατάσταση εταιρειών τεχνολογίας, γεγονός που την κάνει πολύ ανταγωνιστική και κατά συνέπεια ιδανική επιλογή γι’ αυτή την κοινότητα.
Η Κύπρος όμως, και ειδικά η Λεμεσός, έχει τις υποδομές που χρειάζονται για να μπορέσει να εξελιχθεί σε tech hub;
Αν μιλήσουμε για την τεχνολογία και τις υποδομές διαδικτύου, οι παρεχόμενες υπηρεσίες στη χώρα μας έχουν φτάσει σε πολύ ψηλά επίπεδα, καλύτερα μάλιστα από αρκετές άλλες χώρες. Στο θέμα της στέγασης, είναι αλήθεια ότι στη Λεμεσό οι τιμές έχουν φτάσει στα ύψη. Οι αυξήσεις εν μέρει οφείλονται στην άφιξη στην πόλη μεγάλων αριθμών επαγγελματιών και εργαζομένων από τον τομέα της τεχνολογίας. Οι ίδιες όμως αυτές εταιρείες είναι και οι πιο μεγάλοι επενδυτές στον τομέα των ακινήτων αυτή τη στιγμή, σε μια προσπάθεια διασφάλισης της στέγασης των εργαζομένων τους. Κατά συνέπεια, βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη ανάπτυξη στην πόλη, η οποία θα δημιουργήσει ακόμη περισσότερες θέσεις εργασίας και καλύτερους μισθούς, γιατί είναι γεγονός ότι οι εταιρείες τεχνολογίας είναι οι εταιρείες με τους πιο ψηλά αμειβόμενους εργαζόμενους.
Δημιουργήθηκε πάντως ένα κοινωνικό ζήτημα στην πόλη.
Ναι όντως, το οποίο προσωπικά δεν συμφωνώ ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί με προτάσεις όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές των ενοικίων. Αυτό που η κυβέρνηση πρέπει να κάνει, είναι να δώσει κίνητρα στους επενδυτές για ανάπτυξη περισσότερων στεγαστικών μονάδων, με αντάλλαγμα την προώθηση της προσιτής στέγης. Αρκεί να σας πω ότι πέντε διαφορετικές εταιρείες με τις οποίες είμαι σε επαφή, αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται προς την κατεύθυνση της ανέγερσης διαμερισμάτων για να στεγάσουν τους εργαζόμενους τους.
Πάμε όμως πίσω στο Reflect Festival. Μας ενδιαφέρει να δούμε ποια επίδραση είχε μέχρι τώρα στη Λεμεσό και τι προσδοκίες έχετε από τη φετινή διοργάνωση;
Η σημαντικότερη επιτυχία του Reflect Festival είναι ότι συνέβαλε στη βελτίωση της εικόνας της Κύπρου στο εξωτερικό, η οποία δυστυχώς ήταν πολύ κακή. Φέραμε στην Κύπρο μερικές πολύ σημαντικές προσωπικότητες του τομέα, τοποθετήσαμε τη χώρα μας στον τεχνολογικό χάρτη. Έρχονται εδώ με την αντίληψη ότι είμαστε κέντρο ξεπλύματος χρήματος και δεν πιστεύουν σε αυτό που τελικά βλέπουν. Ως αποτέλεσμα της ανατροπής αυτής της εικόνας, πολλοί έχουν κάνει μετεγκατάσταση των εταιρειών τους στην Κύπρο. Και αυτή είναι η δεύτερη σημαντική συμβολή, η μετεγκατάσταση εταιρειών, επενδυτικών ταμείων και ψηφιακών νομάδων στη χώρα μας.
Η διοργάνωση του φεστιβάλ έχει επίσης πολύ σημαντική επίδραση στην τοπική οικονομία. Από τη διοργάνωση και μόνο, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό καταλήγει στους διάφορους ντόπιους επαγγελματίες και προμηθευτές. Παράλληλα, οι σύνεδροι από το εξωτερικό διαμένουν σε ξενοδοχεία της πόλης, επισκέπτονται εστιατόρια, ψυχαγωγούνται, διακινούνται, ψωνίζουν. Αρκεί να σας πω ότι φέτος θα έρθουν από το εξωτερικό 1500 άτομα. Συνολικά εκτιμώ ότι για την πραγματοποίηση του φεστιβάλ η συμβολή στην οικονομία θα ανέλθει έως και στα δύο εκατομμύρια ευρώ.
Μία εξίσου σημαντική συμβολή είναι η προβολή που κερδίζει η Κύπρος στα διεθνή ΜΜΕ, καθώς αρκετοί δημοσιογράφοι από το εξωτερικό θα συμμετάσχουν και φέτος στο φεστιβάλ.
Βεβαίως δεν πρέπει να παραλείψω να αναφέρω ότι μέσα από το Reflect Festival, και ειδικά κατά τις επαφές που αναπτύξαμε με διακεκριμένους επαγγελματίες του τομέα της τεχνολογίας, γεννήθηκε το Tech Island. Ένας μη κερδοσκοπικός σύνδεσμος, που δημιουργήθηκε μέσα από τη συνεργασία δεκάδων εταιρειών τεχνολογίας που εδρεύουν στην Κύπρο με όραμα να τοποθετήσουν την Κύπρο στον παγκόσμιο τεχνολογικό χάρτη.
Μια διοργάνωση την οποία εσύ και η ομάδα σου αναλάβατε αποκλειστικά και αντλώντας χορηγίες από τον ιδιωτικό τομέα. Από την πολιτεία έχετε στήριξη;
Στην αρχή όχι. Όμως σταδιακά και εξελικτικά η κυβέρνηση αναγνωρίζει την αξία που προσδίδει αυτό το Φεστιβάλ και αυξάνει τη δική της συμβολή στην πραγματοποίηση του. Δυστυχώς, δεν έχουμε ακόμη ανάλογη στήριξη από την πόλη μας. Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι αυτό το Φεστιβάλ δεν διοργανώνεται με στόχο να αποφέρει οποιαδήποτε έσοδα, γι’ αυτό και η πραγματοποίηση του εξαρτάται αποκλειστικά από την εξασφάλιση των αναγκαίων χορηγιών. Αρκεί να σας πω ότι στη Λισσαβόνα, η οποία φιλοξενεί το Web Summit, ένα συνέδριο στο οποίο συμμετέχουν 50,000 άτομα, ο Δήμος της πόλης στηρίζει τη διοργάνωση με το ποσό των 11 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Μάλιστα έχει δεσμεύσει τους διοργανωτές με συμφωνία για διοργάνωση του φεστιβάλ στη Λισσαβόνα για περίοδο 10 χρόνων, γιατί ακριβώς αντιλαμβάνεται τα πολλαπλά οφέλη που αποφέρει μια τέτοια διοργάνωση.
Ποιος είναι ο Στυλιανός Λάμπρου
Ο Στυλιανός γεννήθηκε στη Λεμεσό. Σπούδασε IT στο UCL στο Λονδίνο και ακολούθως Επιχειρηματικότητα στο Πανεπιστήμιο Cambridge. Το ταξίδι του στον κόσμο του επιχειρείν ξεκίνησε από την ηλικία των 19. Το χαρτοφυλάκιο του περιλαμβάνει ήδη πολλά εγχειρήματα. Συγκεκριμένα, υπό την ομπρέλα της Heart Group της οποίας είναι ο ιδρυτής, ο Στυλιανός είναι συνιδρυτής της Heart Cyprus, της μεγαλύτερης πρωτοβουλίας προώθησης προορισμών, η οποία προωθεί την Κύπρο. Στις εταιρείες του ομίλου περιλαμβάνεται μια εταιρεία κυβερνητικής τεχνολογίας, το λογισμικό της οποίας χρησιμοποιείται από 150 δήμους και κοινοτικά συμβούλια. Μάλιστα πρόσφατα έχει επιλεγεί στην κοινοπραξία για την κατασκευή της πλατφόρμας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για όλους τους δήμους της Κύπρου. Ο Στυλιανός δραστηριοποιείται επίσης στον τομέα ακινήτων. Ο όμιλός του κατέχει αυτή τη στιγμή 17 έργα στο χαρτοφυλάκιό του, συμπεριλαμβανομένης της ανακαίνισης και κατασκευής boutique ξενοδοχείων, συνδιαβίωσης και εμπορικών χώρων. Από το 2017 είναι συνιδρυτής του Reflect, του μεγαλύτερου φεστιβάλ τεχνολογίας που διοργανώνεται στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή. Το 2021 ήταν ένας από τους εμπνευστές και ιδρυτές του Techisland, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που έχει ως αποστολή να επιταχύνει την ανάπτυξη του τεχνολογικού οικοσυστήματος στην Κύπρο. Επί του παρόντος είναι venture partner στο ZeroGravity Capital, ένα ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων με έδρα τη Σλοβακία.