Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Εγγραφή στο Newsletter

Limassol Today - Asset 10
ΑΡΧΙΚΗSCI-TECHΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΠλωτές πόλεις: Βιώσιμη λύση ή καπρίτσιο των ελίτ;

Πλωτές πόλεις: Βιώσιμη λύση ή καπρίτσιο των ελίτ;

Οι πλωτές πόλεις για την δυτική κουλτούρα είναι από τις εμβληματικότερες πολεοδομικές ουτοπίες, μαζί με τις διαστημικές και υποθαλάσσιες βάσεις και τις πόλεις σε τροχιά. Για ένα πολύ μεγάλο μέρος του σημερινού κόσμου, όμως, είναι πραγματικότητα, η οποία, φυσικά, ουδεμία σχέση έχει με την επιστημονική φαντασία: Εκατομμύρια άνθρωποι ζουν πάνω σε «λαβυρίνθους» από βάρκες δεμένες μεταξύ τους, σε μέρη όπως το Λάγος της Νιγηρίας και το χωριό Κόμπονγκ Λουόνγκ στην λίμνη Τόνλε Σαπ της Καμπότζης.

Η κλιματική αλλαγή, οι αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις, η ασταμάτητη αστικοποίηση, η προσφυγιά, η βίαιη ταξική υποβάθμιση μεγάλων πληθυσμών, η διατροφική κρίση, η έλλειψη πόσιμου νερού, τα απειλούμενα οικοσυστήματα, πιέζουν ασφυκτικά της ήδη διογκωμένες μεγαλουπόλεις, οι οποίες βλέπουν τα όρια της διεύρυνσής τους να γίνονται όλο και πιο περιορισμένα. Έτσι, οι πόλεις χρειάζονται νέες επιλογές και κατευθύνσεις για την ανάπτυξή τους, συμπεριλαμβανομένης ακόμη και της σοβαρής συζήτησης πάνω σε ένα μέχρι πρότινος φανταστικό θέμα: Την πλωτή εκδοχή τους

Η κατάσταση μάλλον είναι πιο ανησυχητική από όσο φανταζόμαστε, αφού οι πλωτές πόλεις έφτασαν να γίνουν το αντικείμενο συνεδριών στο πλαίσιο του ΟΗΕ, όπως συνέβη στις αρχές Απρίλη με αφορμή την Διεθνή Ημέρα Αθλητισμού, Ανάπτυξης και Ειρήνης.

Υπό τον τίτλο «Βιώσιμες πλωτές πόλεις», ένα από τα στρογγυλά τραπέζια τράβηξε ιδιαίτερα τα φώτα της δημοσιότητας, αφού μαζεύτηκαν γύρω του δεκάδες εμπειρογνώμονες, επενδυτές, επιστήμονες και αξιωματούχοι – μαζί με μια ομάδα μαθητών σε βιντεο-σύνδεση από το Ναϊρόμπι – σε μια προσπάθεια διερεύνησης νέων προσεγγίσεων για την οικοδόμηση υπεράκτιων κόμβων κατοίκησης, εμπορίου, εκπαίδευσης και αναψυχής.

Η συνάντηση φιλοξενήθηκε από το πρόγραμμα Habitat, των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο δρομολογήθηκε το 1978 με στόχο τον προσανατολισμό σε κοινωνικά ισότιμες και περιβαλλοντικά ορθές κοινότητες και τώρα επικεντρώνεται στην επίτευξη του στόχου για βιώσιμη ανάπτυξη, καθιστώντας τις πόλεις ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες έως το 2030.

Η βασική πρόταση για την πλωτή πόλη παρουσιάστηκε με ένα σχέδιο της εταιρείας Oceanix και των επιστημόνων που συσπειρώνει, όμως ο Δανός αρχιτέκτονας, Μπγιάρκε Ινγκελς. Αυτό που θεωρούν ως απόλυτα εφικτή ιδέα, είναι ένα σύμπλεγμα ανθεκτικών κατασκευών, ακόμα και σε τυφώνες κατηγορίας 5, με ταχύτητες ανέμων που ξεπερνούν τα 250 χιλιόμετρα την ώρα και ύψη κυμάτων 5,5 μέτρων. Ακόμη και τα τσουνάμι δεν θα αποτελούσαν απειλή, διότι τέτοια κύματα φτάνουν σε καταστροφικά ύψη μόνο στα ρηχά νερά.

Η πλωτή πόλη θα αποτελείται από εξαγωνικές  πλατφόρμες. ‘Εξι εξάγωνα θα σχηματίζουν ένα «χωριό» και έξι χωριά μία πόλη, με υποδομές κατάλληλες για να ζήσουν 10.000 άνθρωποι.

Οι πλωτές κοινότητες θα ρυμουλκούνται και θα αγκυροβολούν στο κατάλληλο σημείο και θα φέρουν κατοικίες, χώρους εργασίας, ψυχαγωγικές και θρησκευτικές εγκαταστάσεις κλπ. Θα χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανακύκλωση όμβριου και πόσιμου νερού και θα παράγουν την τροφή τους.

Το σχέδιο είναι το πνευματικό τέκνο του Μαρκ Κόλινς, ενός επιχειρηματία που γεννήθηκε στη Χαβάη. Ο ίδιος θεωρεί ότι οι πλωτές κοινότητες μπορούν πραγματικά να πετύχουν μόνο με κυβερνητική υποστήριξη και θα λειτουργήσουν καλύτερα στα παράκτια ύδατα μιας χώρας. Η πρόταση αυτή στοχεύει στην προσέλκυση επενδυτών κυρίως από την Ασία, όπου οι πόλεις είναι εξαιρετικά πυκνές και η αξία της γης και γενικά των ακινήτων εξωφρενικά ακριβή και όπου, κατά τη γνώμη του, υπάρχει «ουσιαστική» κυβερνητική εξουσία για την ενοποίηση της υπεράκτιας και της χερσαίας ανάπτυξης. Αλλά ο Κόλινς υπογραμμίζει και κάτι άλλο: ‘Οτι είναι ζωτικής σημασίας τα έργα αυτά να ωφελούν τον καθένα σε μια πόλη, όχι μόνο τους έχοντες. «Αυτό δεν μπορεί να μετατραπεί σε κάτι όπου ένα σωρό πλούσιοι βλέπουν τους φτωχούς ανθρώπους να πνίγονται στην παραλία», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Το κόστος του θαλάσσιου «οικοπέδου» είναι μακράν πιο ρεαλιστικό, αφού υπεράκτια «κομμάτια» μπορούν να μισθωθούν έναντι μερικών δολαρίων το στρέμμα,  ενώ οι τιμές των ακινήτων σε πόλεις όπως το Χονγκ Κονγκ ή το Λάγος είναι αστρονομικές.

Η κλίμακα είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση. Υπάρχουν ήδη πολλές πλωτές κατασκευές σε όλο τον κόσμο αυτή τη στιγμή. Οι Κάτω Χώρες, που βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο από τη θάλασσα, έχουν κατασκευάσει ένα πρωτότυπο πλωτό αγρόκτημα στο Ρότερνταμ και φιλοξενούν ένα νέο πλωτό Παγκόσμιο Κέντρο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή.

Αλλά το αγρόκτημα έχει σχεδιαστεί για 40 αγελάδες.

Όμως ο Κόλινς σημειώνει ότι η ιδέα του Oceanix επικεντρώνεται στην μαζική κατασκευή των βασικών πλωτών μονάδων, οι οποίες στη συνέχεια μπορούν να ρυμουλκούνται οπουδήποτε στον κόσμο, προσφέροντας τις ίδιες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιλογές.

Ο ίδιος επιμένει, ότι η κατασκευή τέτοιων κοινοτήτων μπορεί να είναι δαπανηρή, αλλά και πάλι, μια πόλη του Oceanix θα είναι «λαϊκή» σε σύγκριση με το κόστος της στέγασης στην ξηρά. Και η κοινωνική αξία της μπορεί να είναι τεράστια στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πόλεις του κόσμου, όπου η έλλειψη και το κόστος στέγασης επιβαρύνουν ιδιαίτερα τους φτωχούς.

Ατόλες νεανικής δημιουργικότητας… ή πλωτά «ΚΑΠΗ»;

Η συνάντηση εντόπισε επίσης πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις. Για παράδειγμα, πώς θα επιλέγονταν οι κάτοικοι αυτών των κοινοτήτων; Οι σπουδαστές  από το Ναϊρόμπι ήταν λιγότερο επικεντρωμένοι στην τεχνολογία της πλωτής πόλης και περισσότερο στην έκφραση των προβληματισμών τους, σχετικά με το πώς τέτοια έργα θα μπορούσαν να μειώσουν την «ψαλίδα» μεταξύ πλούτου και φτώχειας στον κόσμο.

Τέθηκε επίσης και το αν οι νέοι θα αισθάνονταν απομονωμένοι σε ένα τέτοιο τεχνητό νησί, ακόμη και αν συνδεόταν με την ακτή. Διότι, όπως αναφέρθηκε, από την Πολυνησία μέχρι τη Βόρεια Αφρική, η γοητεία των πόλεων παγκοσμίως μεγεθύνεται στα μάτια των νέων, όχι μόνο για δουλειές αλλά και για τέχνες, δημιουργικότητα, σχέσεις.

Αντίθετα, μια παρέμβαση θεωρούσε, ότι οι πλωτές πόλεις θα ήταν ιδανικές για τους ηλικιωμένους και τους συνταξιούχους, προσφέροντας μια «σημαντική επιλογή για τη στέγασή τους», καθώς το ποσοστό των ηλικιωμένων θα διογκώνεται στις επόμενες δεκαετίες.

Τα πράγματα τα έβαλε στη θέση τους η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ Αμίνα Μοχάμεντ η οποία ξέρει τη νοσηρή πραγματικότητα της ανθρώπινης απελπισίας που καταφεύγει σε μια ζωή στις βάρκες, από τη θητεία της ως υπουργός περιβάλλοντος της Νιγηρίας. Είπε ότι θα χρειαστούν χρόνια, αλλά ίσως αυτό το μοντέλο πλωτής κοινότητας θα μπορούσε να βοηθήσει σε τέτοια μέρη όπως το Μακόκο των ακτών του Λάγος. «Έχουμε πραγματικά την ευκαιρία να κάνουμε κάτι σε μέρη όπως αυτό», είπε η αξιωματούχος του ΟΗΕ. «Θα μπορούσαμε να πάρουμε από τα πανεπιστήμια τους νέους, τους εταίρους μας από το εξωτερικό και να το μετατρέψουμε σε ένα λαμπρό παράδειγμα της δυνατότητας εκατομμυρίων ανθρώπων να ζουν σε μια ακτή και να μην χρειάζεται να κινηθούν στην ενδοχώρα».

Οι πόλεις αποτελούν το κύριο πεδίο δοκιμών για νέες ιδέες μπροστά στον επείγοντα χαρακτήρα της κλιματικής απειλής, είπε η Μοχάμεντ.

Αλλά ο φόβος του Κόλινς για το ότι όλα αυτά μπορεί στο τέλος να διολισθήσουν απλώς σε μερικές τεχνητές ατόλες για την ελίτ, παραμονεύει…

ΠΗΓΗ: tvxs.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Oceanix City

Μην το χάσεις

Journal

Δείτε επίσης