Γράφει ο Κυριάκος Κωνσταντά
Ενδιαφέροντα τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε για την Κυπριακή δημοσιογραφία και τα Κυπριακά ΜΜΕ από την Ένωση Συντακτών. Τι κρατώ όμως είναι η προτίμηση των πολιτών για κατανάλωση ειδήσεων από τα Social Media, ενώ, ταυτόχρονα δεν τα αξιολογούν ιδιαίτερα θετικά.
Τα Social Media είναι με 28% η 2η πηγή (με μεγάλη διαφορά από την 3η που είναι τα Online Portals με 14%) από την οποία οι πολίτες ενημερώνονται για θέματα που τους ενδιαφέρουν. Αν δούμε και τις τάσεις στις ηλικίες (όσο πιο νεαρός είναι κάποιος, τόσο πιο πιθανόν είναι να χρησιμοποιεί τα Social Media ως πηγές ενημέρωσης), μπορούμε να πούμε ότι είναι ζήτημα χρόνου να γίνει η 1η επιλογή.
Ταυτόχρονα, το κοινό δεν αξιολογεί θετικά τα Social Media σε γενικά πλαίσια (54%) ως πηγές ενημέρωσης. Δεν αξιολογούν θετικά την αντικειμενικότητα τους (53%), την ποιότητα τους (61%), και την αξιοπιστία τους (70%). Επίσης, αναγνωρίζουν ότι είναι η κύρια πηγή fake news (49%).
Είναι ενδιαφέρον να μάθουμε γιατί οι πολίτες καταναλώνουν κάτι το οποίο αμφισβητούν και δεν αξιολογούν θετικά. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι, τα Social Media είναι μια εναλλακτική σε μια προσπάθεια τον πολιτών να απαξιώσουν τα παραδοσιακά ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους.
Υπάρχει γενικά μια καχυποψία έναντι των δημοσιογράφων και των Κυπριακών ΜΜΕ. Ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες (18-24), που είναι οι κύριοι καταναλωτές ενημέρωσης μέσω των Social Media, ο τρόπος με τον οποίο αξιολογούνται τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι είναι ιδιαίτερα αρνητικός.
Εκτιμώ ότι, η κάλυψη της πανδημίας είχε ως αποτέλεσμα το κοινό να αμφισβητήσει ακόμα περισσότερο τις παραδοσιακές πηγές ενημέρωσης. Η πανδημία επηρέασε άμεσα/έμμεσα τις ζωές μας, οδηγώντας μας στην αναζήτηση πληροφοριών εν μέσω μιας πρωτόγνωρης και δυσνόητης κατάστασης.
Δεδομένης της κόπωσης που προκάλεσαν τα περιοριστικά μέτρα, ήταν λογικό, να αμφισβητηθεί το κυρίαρχο αφήγημα το οποίο σχεδόν “τυφλά” προωθούσαν τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Αντιθέτως, τα Social Media ήταν αυτά που “φιλοξένησαν” τις αντιδραστικές φωνές (δίνοντας βήμα για fake news).
Εννοείται ότι, για πιο “σοβαρά” συμπεράσματα χρειάζεται εξειδικευμένη ανάλυση των ευρημάτων, σε συνδυασμό με εξέταση άλλων παραμέτρων (όπως για παράδειγμα ο αντίκτυπος της κάλυψης της πανδημίας από τα ΜΜΕ). Όλα τα πιο πάνω είναι η δική μου προσωπική εκτίμηση.
Θέλοντας και μη, οι σύγχρονοι ρυθμοί, οι τεράστιοι όγκοι πληροφορίας που έχει να επεξεργαστεί ο μέσος πολίτης, και η συντηρητική προσέγγιση των θεμάτων από τα ΜΜΕ, θα συμβάλλουν σε μια συνεχώς αυξανόμενη επιρροή των Social Media στην Δημ. Σφαίρα & Κοινή Γνώμη.
Τούτο, καθιστά αναγκαία την εξεύρεση μηχανισμών επαρκούς αξιολόγησης της πληροφορίας που διακινείται εντός των Social Media, αλλά και τον έλεγχο σε περιπτώσεις που η πληροφορία είναι επικίνδυνη για την κοινωνία (fake news, mis/disinformation, hate speech, sexism, etc.).
