Να με συγχωρέσουν οι Ουκρανοί, αλλά αυτό που βλέπουμε δεν αφορά μόνο τη χώρα τους. Μπορεί εκεί να είναι ο τόπος του δράματος σήμερα και οι μαρτυρίες που φτάνουν κοντά μας να μας συγκλονίζουν, αλλά θα ήταν ψευδαίσθηση να νομίζουμε πως το θέμα τελειώνει στο Κίεβο, ή ακόμη χειρότερα, πως ξεκίνησε ή ότι κορυφώθηκε με αυτά που βλέπουμε. Θα πρέπει να είμαστε σε θέση να δούμε τη μεγάλη εικόνα για να κατανοήσουμε που πάνε τα πράγματα και να κάνουμε τους δικούς μας οικονομικούς και γεωπολιτικούς υπολογισμούς.
Το σοκ της Ουκρανίας, δεν πρέπει να μας κρύβει τη μεγάλη εικόνα και να αναγνωρίσουμε την «αλυσίδα» των γεγονότων που μας οδηγούν στο Κίεβο. Ότι δηλαδή πριν μερικές εβδομάδες ήταν το Καζακστάν, η Λευκορωσία και το Μάλι. Πως περάσαμε ένα «θερμό» καλοκαίρι στη Ταϊβάν και στη θάλασσα της Κίνας. Πως παρακολουθήσαμε δοκιμές νέων οπλικών συστημάτων και πως πυρηνικές απειλές έχουμε και από τη Βόρεια Κορέα. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο πόλεμος ακόμη συνεχίζεται σε Συρία, Λιβύη και Υεμένη και πως σε αυτές προστέθηκε και ο εμφύλιος στην Αιθιοπία.
Πως είναι ακόμη νωπές οι αλληλοκατηγορίες για εμπλοκή στα εσωτερικά της Μόσχας με κόμματα της αντιπολίτευσης όπως και για χρηματισμό πολιτικών προσωπικοτήτων σε Ευρώπη και Αμερική.
Πως εδώ και μια δεκαετία παρακολουθούμε οργανωμένη διασπορά ψευδών ειδήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και υποκίνηση εσωτερικών ταραχών. Πως μιλάμε για διασάλευση συμμαχιών με κράτη εντός του ΝΑΤΟ όπως η Τουρκία που βρέθηκε να εξοπλίζεται από τη Ρωσία, όπως και τα αραβικά κράτη που αναζητούν συνεργασίες και προστασία από Πεκίνο και Μόσχα. Συνηθίσαμε επίσης, να διαβάζουμε για κυβερνοεπιθέσεις «αγνώστου προέλευσης», δολοφονίες αντιφρονούντων και κατασκόπων στο εξωτερικό αλλά και τρομοκρατικά χτυπήματα με μια σκιά πως πίσω από αυτές ίσως να κρύβεται κράτος και όχι απλά μια ομάδα εξτρεμιστών. Όλα αυτά είναι που συνθέτουν το μεγάλο σκηνικό και αυτά είναι που πρέπει να ξεκαθαρίσουν μαζί «ουκρανικό».
Είναι για αυτά που θεωρώ πως η Ευρώπη συμφώνησε σε κυρώσεις και όχι μόνο για αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία. Είναι για αυτά που Γερμανία και Ιαπωνία εγκαταλείπουν την άνεση της μη στρατικοποίησης και προχωρούν σε κούρσα εξοπλισμών και είναι για αυτά που η Ευρώπη επιταχύνει την ενεργειακή της απεξάρτηση από τη Ρωσία. Μέχρις ότου ξεκαθαρίσει η γκρίζα ζώνη του ποιος έχει τον πρώτο λόγο και σε τι, πολύ φοβάμαι πως θα δούμε μια αλυσίδα να μεγαλώνει. Τα οικονομικά αναχώματα (παλιά το λέγαμε δόγμα της ανάσχεσης) που έστησαν οι Δυτικοί για την Ουκρανία, οι αποφάσεις για ενεργειακή αυτάρκεια και ο εξοπλισμός και η αποκοπή των σχέσεων με τα αυταρχικά καθεστώτα, πολύ φοβάμαι πως δεν πρόκειται να τελειώσει στην Ουκρανία. Μια νίκη των ρωσικών δυνάμεων, που είναι και το πιθανότερο από τα σενάρια απλά θα παγιώσει το ρήγμα που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία δέκα με δεκαπέντε χρόνια στις σχέσεις Δύσης και Ανατολής.
Ένα τέτοιο σενάριο θα ήταν εν δυνάμει καταστροφικό για τον πλανήτη καθώς δεν μπορεί να αποκλείσει τη μεμονωμένη ή μαζική χρήση των πυρηνικών όπλων. Αλλά ακόμη και χωρίς «Αρμαγεδών», θα πρέπει να ξεχάσουμε σύντομη επιστροφή στο μεταψυχροπολεμικό κόσμο που ξέραμε. Πολύ φοβάμαι πως μπαίνουμε σε μια περίοδο που θα δούμε τοπικούς ανταγωνισμούς και προβλήματα που παραμένουν «παγωμένα» να αναζητούν βίαιες λύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να κάνουμε τις οικονομικές και γεωπολιτικές αναλύσεις μας τους επόμενους μήνες και η λογική υπαγορεύει πως θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, προσεκτικοί αλλά και ευέλικτοι σε προσαρμογές.
Προπαντός να κατανοήσουμε
πως ο κόσμος μας άλλαξε για πάντα
και πως πρέπει να αλλάξουμε
για ακόμη μια φορά και εμείς.