2022. Oι Μεγάλες Προκλήσεις για την Κοινωνία των Πολιτών
Η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, η μεταρρύθμιση των Δήμων, η μεταρρύθμιση στη δημόσια Υπηρεσία, η μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, η πάταξη της διαφθοράς, η ισότητα των φύλων, η βία μέσα στην κοινωνία και μέσα στην οικογένεια, η σεξουαλική παρενόχληση και οι βιασμοί, είναι μερικά από τα προβλήματα που συζητήθηκαν έντονα και παρέμειναν άλυτα το 2021. Όμως αυτά δεν είναι τα μόνα που έχουν εντοπιστεί.
Για να προχωρήσει η κοινωνία ένα βήμα πιο μπροστά χρειάζεται να γίνουν μεταρρυθμίσεις στους θεσμούς, στα Κόμματα και στη Βουλή. Χρειάζεται να γίνει μια γενική μεταρρύθμιση στη Δημόσια Υπηρεσία, με στόχο τη χρηστή διοίκηση και την προώθηση αποτελεσματικών και πρακτικών μέτρων για διευκόλυνση των πολιτών στην καθημερινή τους εργασία. Χρειάζεται, επίσης στενή συνεργασία με τους εταίρους, τις συντεχνίες και την κοινωνία των πολιτών.
Το 2022 είναι ένας χρόνος μεγάλων προκλήσεων και δυσκολιών, λόγω της προεκλογικής εκστρατείας για την ανάδειξη του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας το 2023 και την προσπάθεια των κομμάτων να κερδίσουν την υποστήριξη των πολιτών.
Μέσα από αυτό το άρθρο θα παρουσιάσουμε τα σοβαρά προβλήματα που αναμένουν λύση και θα αξιολογήσουμε την κατάσταση με στόχο την ενημέρωση των αναγνωστριών και των αναγνωστών μας, ώστε να διευκολύνουμε το έργο και τις δράσεις, όλων όσων εργάζονται για την επίλυσή τους.
Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης
Το θέμα της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης έχει απασχολήσει επανειλημμένα το Δικαστικό και το δικηγορικό κόσμο. Τα πολλαπλά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, από την καθυστέρηση στην εκδίκαση υποθέσεων ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν το 2021. Η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, ανέφερε σε συνέντευξη της ότι το πρόβλημα σχετικά με τις υποθέσεις που αναμένουν να εκδικαστούν, αν και τεράστιο θα τροχοδρομηθεί με τα νέα μέτρα που προωθούνται και την ηλεκτρονική διαχείρισή τους, και έτσι θα επισπευσθεί η επίλυση του.
Η Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε δικής της συνέντευξη, προειδοποίησε ότι η καθυστέρηση οδηγεί στην κατάρρευση της Δικαιοσύνης. Επίσης σε γραπτή δήλωσή της, μετά τη σύσκεψη στο Προεδρικό, για τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης και για τα εκκρεμούντα νομοσχέδια για την πάταξη της διαφθοράς, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και των αρχηγών και εκπροσώπων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, η κ. Παναγή ανέφερε πως τα υπό αναφορά Μεταρρυθμιστικά Νομοσχέδια της Δικαιοσύνης «έλαβαν τη σημερινή μορφή τους, μετά από μακροχρόνιες συζητήσεις όλων των εμπλεκομένων μερών» και πρόσθεσε ότι «καίριο ζήτημα διαβούλευσης, ήταν η σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, ζήτημα για το οποίο το Ανώτατο Δικαστήριο είχε προβάλει έντονες επιφυλάξεις, υπό το φως των διαλαμβανομένων στο θεμελιώδες Άρθρο 157 του Συντάγματος». Σχετικά με το θέμα αυτό ανάφερε επίσης ότι «σε προηγούμενη ανακοίνωση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η διαφοροποίηση των θέσεων του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου ως προς το κρίσιμο αυτό θέμα ήταν εξέλιξη προς την ορθή κατεύθυνση … και επιτρέπει την άμεση προώθηση της καθυστερημένης ήδη Μεταρρύθμισης’».
Εκφράζει, τέλος, την έντονη αγωνία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τη σημερινή κατάσταση, υπογραμμίζει ότι τυχόν περαιτέρω καθυστέρηση θα οδηγήσει στην κατάρρευση της δικαιοσύνης, με ολέθριες, κατά προέκταση, συνέπειες στο κράτος δικαίου, σημειώνοντας ακόμα μια φορά, ότι «η τελική ολοκλήρωση του μεταρρυθμιστικού έργου εμπίπτει πλέον στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Βουλής των Αντιπροσώπων».
Η κοινωνία των πολιτών θέτει προς συζήτηση και το θέμα της εκπαίδευσης των δικαστών, ιδιαίτερα όταν έχει να αντιμετωπίσει προβλήματα όπως, η διαφθορά, η βία στην οικογένεια, η σεξουαλική παρενόχληση και οι βιασμοί, όπως γίνεται και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Αναμφίβολα η εκπαίδευση των δικαστών σε αυτά τα θέματα θα συμβάλει ώστε να διαφυλαχθεί η εμπιστοσύνη του κοινού προς το δικαστικό Σώμα.
Σε ό,τι αφορά τις ποινές για αδικήματα εμπρησμού και καταστροφής περιουσιών, θα πρέπει να προωθηθούν, εκτός από τη φυλάκιση και άλλα μέτρα για επαναφορά της ζημιάς που προκλήθηκε, ιδιαίτερα σε καταστροφές, για την αποκατάσταση των οποίων το κράτος και κατ’ επέκταση οι φορολογούμενοι, υποχρεώνονται να επωμισθούν το οικονομικό κόστος.
Το θέμα της εκπαίδευσης των Δικαστών και το θέμα των εναλλακτικών ποινών προωθεί και το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ, που πιστεύει ότι τα άτομα που κλέβουν και τα άτομα που καταστρέφουν περιουσία τους κράτους, ή ιδιωτική περιουσία πρέπει εκτός από τη φυλακή, να πληρώνουν για τη ζημιά που προκαλούν, μέσω κάποιας εργασίας τους.
Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Το θέμα της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, απασχόλησε σοβαρά τα Κόμματα και τους εκπροσώπους τους, που κλήθηκαν να ψηφίσουν τα τρία νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα νομοσχέδια αυτά συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2021 και η συζήτηση ακόμα συνεχίζεται. Το θέμα του αριθμού των δήμων παρεμποδίζει την μεταρρύθμιση και πρέπει τα κόμματα να εξηγήσουν τους πραγματικούς λόγους που δεν καταλήγουν σε μια συμφωνία σε ό,τι αφορά τον αριθμό των δήμων. Οι πολίτες διερωτώνται αν ο λόγος είναι για το κοινό καλό ή αν είναι προς όφελος των κομμάτων, που θέλουν να εξυπηρετήσουν κομματικά και προσωπικά συμφέροντα των οπαδών τους. Το ερώτημα αυτό πρέπει να απαντηθεί.
Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που καλείται να διαχειριστεί το Υπουργείο Εσωτερικό είναι το μεταναστευτικό, με το Υπουργείο να εστιάζεται στην Πράσινη Γραμμή, αλλά και στο θέμα των επιστροφών μεταναστών, τη στεγαστική πολιτική, τη πολεοδομική αδειοδότηση, τη διαχείριση των Τουρκοκυπριακών περιουσιών και την προσφυγική πολιτική. Επίσης πρέπει να ασχοληθεί με τη στεγαστική πολιτική με εστίαση στις ορεινές περιοχές, την κατεδάφιση, αναβάθμιση και διαφοροποίηση πεπαλαιωμένων πολυκατοικιών και κίνητρα για τον εκμοντερνισμό της παλιάς Λευκωσίας με στόχο τη μη-γκετοποίηση.
Η Μεταρρύθμιση στη Δημόσια Υπηρεσία
Το θέμα της μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας συζητείται εδώ και 30χρόνια. Μέσα από τις εμπειρίες των πολιτών φαίνεται καθαρά ότι η Κυβερνητική υπηρεσία δεν λειτουργεί κανονικά και καθημερινά παρουσιάζονται προβλήματα. Η μεταρρύθμιση και η ηλεκτρονική μεταρρύθμιση είναι απαραίτητη διότι θα συμβάλει στη διαφάνεια και στη χρηστή διοίκηση, που είναι απαραίτητες για την πάταξη της διαφθοράς. Σε συνάντηση που είχε το ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ με το Γενικό Γραμματέα της ΠΑΣΥΔΥ το 2019 αναφέρθηκε ότι η Οργάνωση επιθυμεί να γίνει αυτή η μεταρρύθμιση και ότι το θέμα βρίσκεται στα χέρια της Κυβέρνησης. Το θέμα αυτό βρίσκεται σήμερα στα χέρια του Υφυπουργού Καινοτομίας που ετοιμάζει το πρόγραμμα για ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Εμείς θα συνεχίσουμε να το παρακολουθούμε και θα πιέζουμε, διότι οι καθυστερήσεις λόγω πεπαλαιωμένων διαδικασιών πρέπει να αλλάξουν για να προχωρήσουμε μπροστά.
Η Mεταρρύθμιση στην Eκπαίδευση
Το θέμα της μεταρρύθμισης στην εκπαίδευση και στην μεταρρύθμιση του αναλυτικού προγράμματος είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα που θα απασχολήσουν την κοινωνία των πολιτών το 2022. Η κοινωνία των πολιτών και ακαδημαϊκοί, επανειλημμένα εντόπισαν προβλήματα στο σύστημα που υπάρχει σήμερα.
Το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ, μέσα από ειδικά σεμινάρια που διοργάνωσε εντόπισε και συζήτησε κατά καιρούς με τον Υπουργό, με το Υπουργείο αλλά και τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, μερικά από αυτά. Μεταξύ των εισηγήσεων του ήταν και συγκεκριμένα μέτρα για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη δημιουργία ενδυναμωμένων ανθρώπων και τη δημιουργία ανθρώπων με ήθος και ακεραιότητα και την καλλιέργεια αλληλοσεβασμού, διότι όλα αυτά είναι σημαντικά για την επίτευξη της ισότητας των φύλων, την πρόληψη της βίας και την πάταξη της διαφθοράς.
Η πάταξη της διαφθοράς
Το θέμα της πάταξης της διαφθοράς είναι ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα που βρίσκεται στην επικαιρότητα τα τελευταία τέσσερα χρόνια και ιδιαίτερα μετά το 2019. Το 2017, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, είχε ετοιμάσει ένα σχέδιο δράσης το οποίο μεταξύ άλλων απαιτούσε την ετοιμασία και ψήφιση συγκεκριμένων νόμων. Σήμερα, έχει ψηφιστεί ο νόμος για την προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος, αλλά εκκρεμούν στη Βουλή άλλα δύο νομοσχέδια για νομική ρύθμιση του θέματος της διαφθοράς. Για την πάταξη της διαφθοράς έχουν γίνει επίσης κάποια εκπαιδευτικά σεμινάρια και τον Ιανουάριο του 2021 συστάθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μια Συμβουλευτική Επιτροπή που δυστυχώς δεν έχει ακόμα λειτουργήσει. Πίεση για την επίλυση των προβλημάτων αυτών ασκούν οι μη-κυβερνητικές οργανώσεις.
H Iσότητα των Φύλων
Το θέμα της ισότητας των φύλων, αν και έχει προχωρήσει, αντιμετωπίζει ακόμα αρκετά προβλήματα. Οι γυναικείες μη-κυβερνητικές οργανώσεις έχουν ένα σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν και σε αυτόν τον τομέα, γι’ αυτό πρέπει να ενεργοποιηθούν ακόμα περισσότερο για να ωθήσουν το θέμα ακόμα πιο μπροστά.
Η Βία Μέσα στην Κοινωνία και Μέσα στην Οικογένεια
Το θέμα της βίας στην οικογένεια, με τις ακούραστες προσπάθειες των εθελοντριών και των εθελοντών προχωρεί κανονικά σε ότι αφορά την αντιμετώπιση του. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο ΣΠΑΒΟ, που καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να αντιμετωπίσει τις καθημερινές προκλήσεις, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές που λόγω αποστάσεως και άλλων εμποδίων και δυσκολιών δεν υποβοηθούνται με τον τρόπο που υποβοηθούνται τα θύματα των πόλεων.
Το δε θέμα της πρόληψης βρίσκεται ακόμα σε εμβρυική κατάσταση. Ο ΣΠΑΒΟ συνεχίζει να προσφέρει σημαντική βοήθεια στα θύματα. Τα δε σεμινάρια για τον αυτοέλεγχο των δραστών, ένα θέμα που απασχόλησε το Σύνδεσμο από το 1989, εγκαινιάστηκε τελικά το 2021 και είναι ένα από τα μέτρα που θα συμβάλουν στον περιορισμό της ενδοοικογενειακής βίας.
Παρόλα αυτά ο μεγάλος αριθμός καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα, ιδιαίτερα στην πρόληψη. Το θέμα της βίας στην οικογένεια αλλά κυρίως το θέμα της βίας κατά των γυναικών θα συζητηθεί εκτενέστερα και στις επόμενες εκδόσεις της εφημερίδας για να ενημερώνουμε τις αναγνώστριες και τους αναγνώστες μας για τα μέτρα που προωθούνται.
Θέματα Υγείας
Το 2020 και 2021 η πανδημία συγκεντρώνει την προσοχή των Μέσων επικοινωνίας. Μετά από μια προσπάθεια πολλών ετών επιτεύχθηκε η εφαρμογή του συστήματος υγείας, που ακόμα αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της πανδημίας αλλά και λόγω της εκμετάλλευσης του συστήματος από κάποιους γιατρούς και φαρμακοποιούς. Μέσα από την εφημερίδα μας θα προσπαθήσουμε να ενημερώνουμε τις αναγνώστριες και αναγνώστες για τις εξελίξεις και κυρίως για τα μέτρα που προωθούνται για αντιμετώπιση των παρατυπιών.
Οικονομικά Προβλήματα
Λόγω της πανδημίας έχουν δημιουργηθεί αρκετά οικονομικά προβλήματα που χρειάζεται να αντιμετωπισθούν. Τα θέματα αυτά θα τα συζητήσουμε σε επόμενες εκδόσεις της εφημερίδας μας και αναμένουμε να ακούσουμε και τις δικές σας απόψεις.
Τα πιο πάνω προβλήματα, καθώς και το Κυπριακό πρόβλημα που κυριαρχεί των ειδήσεων για χρόνια και επισκιάζει σειρά κοινωνικών και άλλων προβλημάτων, όπως θέματα δημιουργίας δομών που να εξασφαλίζουν την ασφάλεια των πολίτιδων και των πολιτών, το ρόλο της ΑΗΚ μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, τα σχέδια έλευσης του φυσικού αερίου αλλά είναι μερικά από τα προβλήματα που ταλανίζουν την Κυπριακή κοινωνία τα τελευταία χρόνια και αναζητούν λύση.
Τη λύση των προβλημάτων αυτών, το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας τα αναθέτει στον Πρόεδρο, τους Υπουργούς και τους Βουλευτές. Όμως αν και η κοινωνία των πολίτιδων και των πολιτών πιέζει συνέχεια και προτείνει και συγκεκριμένες λύσεις, πολλά από αυτά παραμένουν άλυτα για χρόνια. Αυτό οφείλεται κυρίως στον τρόπο που λειτουργούν οι θεσμοί, στον τρόπο που παίρνονται ή δεν παίρνονται οι αποφάσεις, αλλά και σε πολλούς άλλους λόγους, που θα εξετάσουμε.
Αυτά είναι μερικά από τα θέματα που θα απασχολήσουν την επικαιρότητα το 2022 και αυτά είναι και τα θέματα που θα συζητούμε με τη βοήθεια των απόψεων όχι μόνο των ανδρών αλλά και των γυναικών, η άποψη των οποίων δεν λήφθηκε υπ’ όψη για εκατοντάδες χρόνια.