Γράφει ο Αλέξανδρος Ραπακούσιος
Με καταμετρημένο το σύνολο των ψήφων ανά την χώρα, τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών παράγουν συγκεκριμένα πολιτικά συμπεράσματα, χρήσιμα για την επόμενη ημέρα.
Πρώτον, η συμμετοχή κινήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα και μάλιστα υψηλότερα από αυτήν του 2018. Αυτό καταδεικνύει, αφενός την επιστροφή στις κάλπες για μία μερίδα του κυπριακού λαού που επέλεξε να εκφραστεί και να μην απέχει και αφετέρου το -τελικά- υψηλό ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση. Σε παρόμοιο ποσοστό αναμένεται να κινηθεί και η συμμετοχή στον δεύτερο γύρο.
Δεύτερον, η εθνικιστική ακροδεξιά παραμένει τέταρτος πυλώνας του πολιτικού συστήματος με πολύ συγκεκριμένο εκλογικό ακροατήριο, όπως φάνηκε τόσο στις προηγούμενες βουλευτικές, όσο και στις φετινές προεδρικές: 24.000 ψηφοφόροι. Πολιτικά, ο ΔΗΣΥ πλήττεται από τις διαρροές εκ δεξιών του, κάτι που μάλλον δεν θα αντιστραφεί στις εκλογικές αναμετρήσεις που θα ακολουθήσουν. Πολιτειακά, τόσο το πολιτικό σύστημα, όσο και τα μέσα ενημέρωσης, οφείλουν να αφουγκραστούν, δίχως να εθελοτυφλούν. Μονάχα έτσι θα θωρακιστεί το δημοκρατικό πολίτευμα και θα αποκανονικοποιηθούν οι ακραίες φωνές, που δυστυχώς έχουν γίνει αποδεκτές ως «φυσιολογικά» μέρη του δημόσιου διαλόγου.
Τρίτον, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πολύ δρόμο για την πολιτική της ωρίμανση, κάτι που αντανακλάται στα ποσοστά των μη κομματικά υποστηριζόμενων υποψηφίων. Η κατάρρευση των ποσοστών που λάμβαναν στις δημοσκοπήσεις, επιβεβαιώνει πως η μάχη εξακολουθεί να δίνεται υπό την πίεση ενός ισχυρότατου συστήματος κομματικής εξουσίας. Αυτό, δεν αποτελεί κριτική ούτε του πολιτεύματος, ούτε φυσικά και του σημαντικού ρόλου των πολιτικών δυνάμεων στο πλαίσιο της δημοκρατίας. Αλλά είναι φανερό, πως οι κομματικοί μηχανισμοί καθοδηγούν σε τέτοιο βαθμό τους ψηφοφόρους τους, που οι εκλογές καταλήγουν μια προδιαγεγραμμένη υπόθεση εκείνων που στηρίζουν τα τρία μεγάλα κόμματα. Οι υπόλοιποι, ανεξαρτήτως αξιοπιστίας, εντιμότητας και ικανότητας, είναι προς το παρόν καταδικασμένοι να δίνουν έναν άνισο πολιτικό αγώνα, που στο τέλος της ημέρας, δεν έχει αντίκρισμα. Κάτι, που υποβαθμίζει τον δημόσιο διάλογο, το πολίτευμα, την υγιή πολιτική σκέψη αλλά και την ίδια τη χώρα.
Είναι πρόδηλο εξάλλου, πως εάν δεν υφίστατο η μοναδική διαφοροποίηση αυτών των εκλογών, δηλαδή η υποψηφιότητα ενός κορυφαίου στελέχους του ΔΗΣΥ υπό την υποστηρικτική ομπρέλα του ενδιάμεσου, τα ποσοστά θα ήταν ακριβώς τα ίδια με το 2018 και παλαιότερα: ο κ. Νεοφύτου θα τερμάτιζε πρώτος με το ποσοστό που πήρε ο κ. Χριστοδουλίδης και ο τέως ΥΠΕΞ θα ερχόταν τρίτος με το ποσοστό που έλαβε το 2018 ο κ. Παπαδόπουλος. Άλλωστε, ο κ. Μαυρογιάννης, που δεν επηρεάστηκε από τη διαφοροποίηση αυτών των εκλογών, έλαβε το ίδιο ποσοστό με τον κ. Μαλά, πέντε χρόνια πριν.
Τέταρτον, οι εταιρίες δημοσκοπήσεων οφείλουν να διορθώσουν το διαχρονικό προβληματικό τους σημείο στις προεδρικές εκλογές, δηλαδή την υποεκπροσώπηση των υποψηφίων της Αριστεράς. Παρότι τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων έπεσαν μέσα, τόσο στην περίπτωση του κ. Χριστοδουλίδη, όσο και σ’ έναν μεγάλο βαθμό του κ. Νεοφύτου, όπως και παλαιότερα με τον κ. Μαλά έτσι και τώρα, η δειγματοληπτική μέθοδος των εταιριών εξακολουθεί να «χάνει» τον κόσμο της ευρύτερης αριστεράς. Ακόμη και στα exit polls, ο μόνος υποψήφιος του οποίου τα ποσοστά επιβεβαιώθηκαν «μετά βίας» και όχι απόλυτα, ήταν του κ. Μαυρογιάννη. Η απόκλιση αυτή, κυρίως στη διάρκεια της προεκλογικής, δημιούργησε συνθήκες θρίλερ για τη δεύτερη θέση, ενώ τελικά η κάλπη έδειξε πως αν κάτι ήταν θρίλερ, ήταν η πρωτιά, αφού η διαφορά πρώτου και δεύτερου ήταν τελικά μικρότερη συγκριτικά μ’ εκείνη του δεύτερου με τον τρίτο.
Πέμπτο, διαψεύστηκε ο εύκολος «περίπατος» του κ. Χριστοδουλίδη, αλλά και η «σιγουριά» του κ. Νεοφύτου για είσοδο στον δεύτερο γύρο. Σε αντίθεση, η μέχρι πρότινος συγκρατημένη αισιοδοξία του κ. Μαυρογιάννη, από σήμερα μεταμορφώνεται σε δυναμικότατο πολιτικό ρεύμα, εφόσον οι μόλις 2,5 μονάδες διαφορά έχουν πια αμελητέα σημασία. Οι δύο υποψήφιοι του δεύτερου γύρου, ξεκινούν πλέον από το ίδιο σημείο του συν-πλην 30% και πλέον, υπό συγκεκριμένες συναγερμικές παραμέτρους, όλα παίζονται.
