Γράφει ο Ιγκόκνιτος*
Τον Ιούνιο του ’19 μπήκε σε εφαρμογή η πρώτη φάση του Γενικού Σχεδίου Υγείας (Γε.Σ.Υ.) στην Κύπρο. Οι πρώτες σκέψεις και συζητήσεις για δημιουργία του ΓεΣΥ είχαν αρχίσει κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 φτάσαμε στις 19 Απριλίου του 2001 όταν η Βουλή της Κυπριακής Δημοκρατίας ενέκρινε νομοσχέδιο με το οποίο εισαγόταν το ΓεΣΥ (προσοχή ,άλλο η εισαγωγή και άλλο η εφαρμογή).
Λίγο αργότερα συστάθηκε ο ΟΑΥ (Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας) για σκοπούς ετοιμασίας του εδάφους και εφαρμογής του ΓεΣΥ. Το 2008 είχε ολοκληρωθεί η πρώτη αναλογιστική μελέτη από τον οικο αναλογιστών Mercer. Η μελέτη είχε καταδείξει ότι σε βάθος δέκα χρόνων από την εφαρμογή του ΓεΣΥ θα προέκυπταν εξοικονομήσεις της τάξης των 625 εκατομυρίων ευρώ για την κυπριακή οικονομία.
Μια άλλη μελέτη της τότε εποχής η οποία έγινε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, υποστήριζε πως, ο Κύπριος πολίτης που κατά μέσο όρο καταβάλλει 5% – 7% του οικογενειακού προϋπολογισμού σε ιδιωτικές δαπάνες υγείας, με το ΓεΣΥ θα έχει χαμηλότερη οικονομική επιβάρυνση με πολλαπλάσια ποιοτικά οφέλη από τη λειτουργία του νέου σχεδίου.
Ενώ όλες οι μελέτες και τα οικονομικά στοιχεία έδειχναν ξεκάθαρα ότι η εφαρμογή του ΓεΣΥ θα ωφελούσε το κράτος και τον λαό, οι κυβερνήσεις Τάσσου Παπαδόπουλου, Δημήτρη Χριστόφια, αλλά και η πρώτη διακυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη, άφησαν τον χρόνο να περνά, επιδεικνύοντας αδικαιολόγητη αδιαφορία, τη στιγμή που το δημόσιο σύστημα υγείας τότε ήταν σε ημιθανή κατάσταση, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα ζωής του απλού πολίτη. Την κατάσταση είχε επισημάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2006, όταν σε έκθεση της για την Κύπρο έγραφε «η πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις για το σύστημα υγείας δεν είναι ικανοποιητική. Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στην Κύπρο γίνεται κατά κανόνα από τον ιδιωτικό τομέα. Σε καμιά άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχει τόσο μεγάλο ποσοστό πολιτών που πληρώνουν οι ίδιοι για την υγεία τους. Στην Κύπρο οι ασθενείς περιμένουν για περίθαλψη περισσότερες από 90 μέρες, γεγονός που θεωρείται απαράδεκτο για χώρα με τόσο μικρό πληθυσμό».
Και αργότερα η εφαρμογή του ΓεΣΥ αποτέλεσε μνημονιακή υποχρέωση της Κύπρου. Οπότε δεν είμαι σίγουρος ότι η εφαρμογή του ΓεΣΥ από το Νίκο Αναστασιάδη ήταν αυτόβουλη ενέργεια και όχι υποχρέωση. Για αυτό και μόνο οφείλουμε πολλά, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στην Τρόικα.
Με αυτά και μ’αυτα μετά από 20 σχεδόν χρόνια, τον Ιούνιο του ’19 φτάσαμε στην εφαρμογή της πρώτης φάσης του ΓεΣΥ και ένα χρόνο αργότερα στην εφαρμογή και της δεύτερης φάσης. Η πλήρης εφαρμογή του ΓεΣΥ ίσως να αποτελεί και το σημαντικότερο επίτευγμα από καταβολής της κυπριακής δημοκρατίας. Ένα επίτευγμα που πρέπει να διαφυλαχθεί πάση θυσία. Το ιδανικότερο θα ήταν της εφαρμογής του ΓεΣΥ να προηγηθεί η αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων, δεν έγινε,ελπιζω ότι θα γίνει, από εκεί και πέρα.
Προφανώς και προέκυψαν προβλήματα, προφανώς και γίνονται σπατάλες, προφανώς και χρήζει βελτιώσεων και αλλαγών, η απάντηση σε αυτό είναι να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση και όχι να το σκοτώσουμε εν τη γενέσει του. Η φιλοσοφία του σχεδίου είναι να προσφέρει αξιοπρεπείς συνθήκες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στον απλό πολίτη που δεν αντέχει να πληρώνει ιδιωτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Μια ιδιωτική ιατροφαρμακευτική εξωνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή περίθαλψη σήμερα στοιχίζει το λιγότερο 150-200 ευρώ μηνιαίως, έχουμε αναρωτηθεί πόσοι μπορούν να αντεπεξέλθουν; Το ΓεΣΥ απευθύνεται στους χρόνιους ασθενείς που αρνείται να τους ασφαλίσει οποιαδήποτε ασφαλιστική εταιρεία. Απευθύνεται στους χαμηλοσυνταξιούχους, στους νέους που παλεύουν να τα βγάλουν πέρα με γελοίους μισθούς σε σχέση με το κόστος διαβίωσης στην Κύπρο του σήμερα. Απευθύνεται στους ανέργους, απευθύνεται σε ‘μας που από τη μια μέρα στην άλλη μπορεί να βρεθούμε σε δυσμενή οικονομική κατάσταση, ναι για αυτούς οφείλουμε να πληρώνουμε όλοι μας, είτε έχουμε τη δυνατότητα ιδιωτικής ασφάλισης, είτε όχι.
Το ΓεΣΥ είναι η πεμπτουσία του κοινωνικού κράτους, του κράτους πρόνοιας. Δεν ειναι χάρη του οποιουδήποτε πολιτικού, του οποιουδήποτε Αναστασιαδη προς τον λαό. Είναι υποχρέωση του και δικαίωμα μας. Αντί αυτού, γινόμαστε μάρτυρες μιας πολιτικής αλητείας. Το ΓεΣΥ να αποτελεί αντικείμενο κομματικής συναλλαγής στη βάση πολιτικών και όχι μόνο, σκοπιμοτήτων και φιλοδοξιών με φόντο τις εκλογές του ’23. Γινόμαστε μάρτυρες κατατρομοκράτησης του λαού από διάφορα λόμπυ, ότι δήθεν το σχέδιο οδηγείται σε κατάρρευση και οσονούπω πλησιάζει η ημέρα που θα κληθούμε να βάλουμε το χέρι βαθύτερα στην τσέπη για να στηριχθεί, διότι βλέπουν να «χάνουν και τη κουτάλα και τα ζουμιά».
Ακούμε διάφορους να σερβίρουν ότι αυτό που γίνεται σήμερα είναι μαζική ιατρική περίθαλψη και πόρρω απέχει από την ποιοτική. Ε, δεν είναι μαζική περίθαλψη. Δημόσια υγεία ονομάζεται. Γινόμαστε μάρτυρες κοροϊδίας από πολιτικούς που από τη μια κόπτονται για τον απλό πολίτη και από την άλλη προωθούν το πολυασφαλιστικό από την πίσω πόρτα. Γινόμαστε μάρτυρες, πολιτικοί να προωθούν νομοσχέδια που δυναμιτίζουν τη φιλοσοφία του ΓεΣΥ για χάρη προσωπικών, ή άλλων συμφερόντων τους.
Ακούω διάφορους να λένε, γιατί να μην μπορεί ο γιατρός ή, ο ειδικός γιατρός που επέλεξε για τον οποιοδήποτε λόγο να μείνει εκτός σχεδίου να συνταγογραφεί εντός σχεδίου για τους δικαιούχους; Διότι πολύ απλά ο γιατρός που δεν είναι συμβεβλημένος, θα μπορεί να συνταγογραφεί αβέρτα,ε ίτε αυτό αφορά φάρμακα, είτε εργαστηριακές ή, κλινικές εξετάσεις, χωρίς να υπόκειται σε κανένα έλεγχο. Και στο τέλος γιατί αυτοί που έχουν συμβληθεί με το σχέδιο να εξακολουθούν να βρίσκονται εντός όταν θα έχουν πρόσβαση έτσι και αλλιώς στην τεράστια δεξαμενή του ΓεΣΥ. Ε, δεν γίνεται λίγο έξω και λίγο μέσα.
Το Ακελ προς τιμή του, όταν έπεσαν οι διάφοροι να κατασπαράξουν το ΓεΣΥ πριν ακόμη εφαρμοστεί, έβαλε πλάτη και στήριξε τον τότε Υπουργό Υγείας Γιώργο Παμπορίδη παρ’όλες τις πολιτικές διάφορες με την κυβέρνηση που εκπροσωπούσε. Τώρα που βλέπει να βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία που οδηγεί στην εκφύλιση του σχεδίου, γιατί σιώπα; Με το να στηρίξει το ΓεΣΥ, τα «αντισταθμιστικά οφέλη» θα είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα πιθανόν θα του προσδώσει μια ευκαιριακή πολιτική συμμαχία.
Το ΓεΣΥ ήρθε για να μείνει ΜΟΝΟΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ και ας το βάλουν όλοι καλά στο μυαλό τους. Κάτω τα κουλά σας από το ΓεΣΥ. Κουτσιά καθαρισμένα, που θα έλεγε και ο φίλος μου ο Γιώργος ο Παμπορίδης.
*Θυμωμένος παρατηρητής
