Γράφει ο Ινκόγκνιτος
Στο παρόν σημείωμα δεν θα υπεισέλθω στο ηθικό αν θέλετε ζήτημα ύπαρξης ζωολογικών κήπων και δη του ζωολογικού κήπου Λεμεσού. Αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση. Θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα από χωροταξικής άποψης και από τη σκοπιά της ανάγκης ύπαρξης ενός ζωολογικού κήπου στη Λεμεσό.
Η ιστορία του ΖΚΛ (ζωολογικού κήπου Λεμεσού) αρχίζει το 1954 όταν μια κυρία, η κυρία Γρηγοράσκου αποφασίζει να δωρίσει το πιθηκάκι που είχε σπίτι της -προφανώς ήθελε να το ξεφορτωθεί- στο δημαρχείο της πόλης. Το δημαρχείο μη έχοντας άλλη επιλογή, αποφάσισε να το τοποθετηαεί στον δημοτικό κήπο που τότε είχε κάποια πουλιά σε κλουβιά τα οποια χάριζαν -ξεφορτώνονταν/χάριζαν- κάποιοι Λεμεσιανοί.
Ακολούθως κάποιος αμερικανός ο Τζων Γουίλις, έφερε και χάρισε ένα μικρό θηλυκό ελεφαντάκι από τον ζωολογικό κήπο της Σιγκαπούρης, το οποίο ονομάστηκε Τζούλια. Η γνωστή στους παλαιότερους Τζούλη. Βέβαια αυτό είναι η επίσημη εκδοχή. Η ανεπίσημη εκδοχή είναι ότι ο αμερικανός αγόρασε το ελεφαντάκι από τη Σιγκαπούρη με σκοπό να το μεταπωλήσει σε ζωολογικούς κήπους της κεντρικής Ευρώπης που τότε γνώριζαν μεγάλες δόξες, στην πορεία αυτό δεν κατέστη εφικτό, οποτε μη έχοντας άλλη επιλογή στην ουσία, το ξεφορτώθηκε και αυτός.
Ο δημοτικός κήπος εγκαινιάστηκε ως ΖΚΛ το 1956 από τον τότε δήμαρχο Κώστα Παρτασίδη, και το 2012 έγινε ανακαίνιση επί δημαρχίας Αντρέα Χρήστου. Κατά καιρούς έγιναν σκέψεις, εκπονήθηκαν μελέτες από ξένους εμπειρογνώμονες -εννοείται ότι τις μελέτες πλήρωσε ο δημότης Λεμεσού- για μεταφορά του και κατασκευή ενός μεγαλύτερου στην περιοχή Πολεμιδιών. Η ιδέα για μεταφορά του εγκαταλείφθηκε οριστικά λόγω της έλλειψης κονδυλίων και εξειδικευμένου προσωπικού που θα στελεχωνε τον νέο ΖΚΛ.
Σήμερα εν έτει 2022 ο χώρος του ΖΚΛ παρουσιάζει μια εικόνα εγκατάλειψης. Όχι μόνο ο χώρος του ΖΚΛ αλλά και ο περιβάλλοντας χώρος. Αν η κατάθλιψη είχε μορφή, θα ήταν σίγουρα αυτή. Και εδώ αρχίζουν τα ερωτηματικά, ποια η ανάγκη ύπαρξης και διατήρησης ενός έστω υποτυπώδους ΖΚ; Μήπως οι λόγοι είναι συναισθηματικοί; Περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα… Μήπως για ιστορικούς λόγους; Εδώ δεν καταφέρνουμε να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε πραγματικά ιστορικούς χώρους της ευρύτερης πόλης.
Έχουμε μετατρέψει το παραλιακό μέτωπο της σε ένα τείχος από ουρανοξύστες. Έχουμε πήξει στις κακόγουστες και ακαλαίσθητες διαφημιστικές πινακίδες. Η αισθητική και το μέτρο έχουν χαθεί εδώ και καιρό. Ο ΖΚΛ και ο περιβάλλοντας χώρος θα μπορούσαν μέσα από μια σύγχρονη τοπιοτέχνηση να αναδειχθούν και να μεταμορφωθούν σε ένα σύγχρονο ανοικτό πάρκο. Ένα σύγχρονο πάρκο το οποίο θα αποτελεί συνέχεια ενός άλλου πάρκου. Της περιοχής πίσω από το Φυτίδειο αθλητικό κέντρο. Μια περιοχή εντελώς εγκαταλειμμένη και υποβαθμισμένη που έχει μετατραπεί σε χώρο απόρριψης κάθε λογής αχρήστων αντικειμένων. Θα μπορούσε λοιπόν αυτή η περιοχή να αναμορφωθεί πλήρως. Να δεντροφυτευθεί, να μπει φωτισμός, να γίνουν πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, παιδικές χαρές, κιόσκια, παγκάκια, και ναι, γιατί όχι, να γίνουν μικρά δημοτικά αναψυκτήρια και καφενεία.
Το κληροδότημα του Φυτίδειου να επιστρέψει στον δημότη Λεμεσού και να μετατραπεί σε ένα ανοικτό χώρο άσκησης και μαζί τα δυο αυτά να ενωθούν με το πάρκο στον χώρο του ΖΚ. Να δημιουργηθεί ένας πνεύμονας πρασίνου μέσα στο τσιμέντο που έχει πνίξει την περιοχή. Να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της θάλασσας και του κέντρου της πόλης. Το σχέδιο φαντάζει μεγαλεπήβολο και εξωπραγματικό για τα κυπριακά δεδομένα, όμως αν αρχικά εκμεταλλευτούμε τον χώρο του ΖΚΛ σωστά και ορθολογιστικά, μακρυά από συναισθηματισμούς και κλισέ, θα μας αποκαλυφθεί η προοπτική που δίνουν οι χώροι που ανέφερα πιο πάνω.
Γιατί να επιμένουμε στη διατήρηση ενός χώρου, μιας ιδέας που έχει συμπληρώσει τον κύκλο της και δεν προσφέρει τίποτα πλέον, αντιθέτως; Γιατί η προσέγγιση μας να κινείται πάντα στη λογική της μεγιστοποίησης των δημοτικών εσόδων; Το κερδος από την προστιθέμενη αξία που θα προσδώσει στην περιοχή η μετατροπή σε πρώτη φάση, του ΖΚΛ και του περιβάλλοντα χώρου σε ένα σύγχρονο χώρο πρασίνου, θα είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερο από οτιδήποτε άλλο.
Στο κάτω-κάτω αν επιμένουν κάποιοι τόσο πολύ στη διατήρηση του ΖΚ υπάρχει και η ψηφιακή επιλογή, η δημιουργία ΖΚ με ολογράμματα, κάτι πραγματικά πρωτοποριακό. Είπαμε, όραμα και θέληση να υπάρχει και όλα γίνονται.
