Και ορισμένες ακόμα χρήσιμες πληροφορίες με αφορμή τη μεγάλη διαμαρτυρία που έχει προγραμματιστεί να γίνει στη Λευκωσία το Σάββατο
Γράφει ο Πάρις Δημητριάδης
Μεγάλη διαμαρτυρία για τον Ακάμα έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί για αυτό το Σάββατο, σήμερα, 27 Νοεμβρίου στις 3 το απόγευμα στη Λευκωσία.
Η διαμαρτυρία συνδιοργανώνεται από την κίνηση Save Akamas / Save Cyprus και την Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών και υποστηρίζεται από μεγάλο αριθμό συλλογικοτήτων και οργανώσεων.
Ανάμεσα στα αιτήματα υπογραμμίζεται η ανάγκη για κήρυξη ολόκληρη της Χερσονήσου Ακάμα σε προστατευόμενη περιοχή και η αποτροπή της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης και διάσπαρτης δόμησης.
Ο πληθυσμιακός μαρασμός ως αντεπιχείρημα
Οι δύο ίσως σημαντικότεροι ισχυρισμοί που προβάλλονται στο δημόσιο διάλογο για το υπό εκπόνηση Τοπικό Σχέδιο Ακάμα αφορούν αφενός, τον πληθυσμιακό μαρασμό των τοπικών κοινοτήτων, λόγω της ένταξης μεγάλου τμήματος της Χερσονήσου Ακάμα στο Δίκτυο Natura 2000, και αφετέρου, την ανεπάρκεια των υφιστάμενων ορίων ανάπτυξης, λόγω του μικρού αποθέματος γης που παραμένει ανεκμετάλλευτο και το οποίο δεν επαρκεί για να φιλοξενήσει μελλοντικές αναπτύξεις στην περιοχή.
Οι τελευταίες πέντε Απογραφές Πληθυσμού, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1976 και 2011 (1976, 1982, 1992, 2001, 2011), παρέχουν μία ολοκληρωμένη εικόνα και μακροπρόθεσμη ανάλυση του δημογραφικού προφίλ και των πληθυσμιακών δεδομένων της χερσονήσου του Ακάμα, σε βάθος χρόνου 35 ετών.
Ειδικότερα, μεταξύ 1976-1992, παρατηρείται μία σημαντική μείωση του πληθυσμού σε όλες τις κοινότητες, πλην του Δήμου Πέγειας. Αντιθέτως, μεταξύ 1992-2001 η πληθυσμιακή μείωση άρχισε να σταθεροποιείται, ενώ μεταξύ 2001-2011 άρχισε να παρατηρείται μία σημαντική αύξηση του πληθυσμού στην περιοχή.
Σημειώνεται ότι οι 3 από τις 9 κοινότητες της περιοχής ήταν αμιγώς τουρκοκυπριακές μέχρι το 1974 (Φάσλι, Ανδρολίκου, Κάτω Αρόδες). Επιπλέον, ο πληθυσμός μίας από τις 9 κοινότητες της περιοχής ήταν μικτός μέχρι το 1974 (Πάνω Αρόδες), με αναλογία κατοίκων περίπου 75% ελληνοκύπριοι και 25% τουρκοκύπριοι. Η πλήρης ή έστω τμηματική εγκατάλειψη 3-4 κοινοτήτων της περιοχής από τους τουρκοκύπριους κατοίκους των οικισμών, αδιαμφισβήτητα συνέβαλε στον πληθυσμιακό μαρασμό τους, είτε καθόλη την περίοδο 1976-2011 (π.χ. Φάσλι), είτε κατά τη μεγαλύτερη περίοδο και κυρίως μεταξύ 1976-2001 (π.χ. Ανδρολίκου, Κάτω Αρόδες, Πάνω Αρόδες).
Πέραν της πιο πάνω ιδιαιτερότητας που παρουσιάζουν οι 4 από τις 9 κοινότητες της περιοχής, η πληθυσμιακή εξέλιξη των κοινοτήτων κατά την περίοδο 1976-2011 δεν φαίνεται να αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Χερσονήσου Ακάμα, καθώς την ίδια περίοδο παρατηρούνται παρόμοιες πληθυσμιακές τάσεις σε όλες σχεδόν τις περιοχές της κυπριακής υπαίθρου. Λόγω των αναγκών αναζήτησης εργασίας, εισοδήματος και καλύτερης ζωής, την τελευταία εικοσιπενταετία του 20ου αιώνα ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού μετακόμισε στους συνορεύοντες μεγάλους δήμους (στην περίπτωση της Χερσονήσου Ακάμα, κυρίως στην Πόλη Χρυσοχούς στα βόρεια και την Πέγεια στα νότια), καθώς και στα μεγάλα αστικά κέντρα (στην περίπτωση της Χερσονήσου Ακάμα, κυρίως στην Πάφο και τη Λεμεσό), ενώ ένα κομμάτι του πληθυσμού μετανάστευσε σε χώρες του εξωτερικού.
Επιπλέον, με βάση τις Απογραφές Πληθυσμού μεταξύ 1976-2011, δεν φαίνεται να ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι η θέσπιση ενός πολεοδομικού και χωροταξικού καθεστώτος προστασίας στην Χερσόνησο Ακάμα οδήγησε στον πληθυσμιακό μαρασμό της περιοχής. Αντιθέτως μάλιστα, η σταθεροποίηση της δημογραφικής αλλαγής μεταξύ 1992-2001 συμπίπτει με την εφαρμογή του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου και ακολουθεί την υιοθέτηση του ισχύοντος Σχεδίου Ανάπτυξης, δηλαδή της Δήλωσης Πολιτικής για την Ύπαιθρο, μεταξύ 1989-1990.
Επίσης, κατά τη δεκαετία του 1990, η Χερσόνησος του Ακάμα αναγνωρίστηκε ως μία εξαιρετικά σημαντική περιοχή, με ιδιαίτερη οικολογική αξία και μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά, η οποία χρήζει διατήρησης, διαχείρισης, ανάδειξης και αειφόρου ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η Χερσόνησος του Ακάμα προτάθηκε ως Πάρκο Βιόσφαιρας της UNESCO, μέσω του Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης για την Κύπρο, το οποίο εκπονήθηκε από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών το 1987 και του Διαχειριστικού Σχεδίου Διατήρησης της Χερσονήσου Ακάμα, το οποίο εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Μεσογειακού Προγράμματος Περιβαλλοντικής Τεχνικής Βοήθειας το 1995. Από τότε μέχρι σήμερα, η ιδιαίτερη οικολογική αξία και η μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά της Χερσονήσου Ακάμα συνεχίζει να αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής, όχι μόνο σε περιφερειακό και εθνικό, αλλά ακόμη και σε διεθνές επίπεδο.
Αντίθετα με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται σχετικά με τη συνεχή μείωση του πληθυσμού των κοινοτήτων Ακάμα, οι επίσημες απογραφές πληθυσμού αποδεικνύουν το αντίθετο. Ακόμα και μετά την ένταξη της περιοχής στο Δίκτυο Natura 2000, η αυξητική τάση στον πληθυσμό συνεχίζεται. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός ότι η συμπερίληψη στο Δίκτυο Natura 2000 προκαλεί τον πληθυσμιακό μαρασμό των κοινοτήτων καταρρίπτεται εκ των πραγμάτων.
Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι, οποιαδήποτε επέκταση των καθορισμένων Ορίων Ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων, στο πλαίσιο του υπό εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, πρέπει να στηρίζεται στη χρήση ποσοτικοποιημένων δεικτών αειφορίας.
Η ιδιαίτερη οικολογική αξία της Χερσονήσου Ακάμα
Η Χερσόνησος του Ακάμα καλύπτει περίπου μια έκταση 200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία ισούται μόλις με το 2% της συνολικής έκτασης της Κύπρου. Το 50% περίπου της συνολικής έκτασης της Χερσονήσου Ακάμα (το οποίο αντιστοιχεί περίπου μόλις με το 1% της συνολικής έκτασης της Κύπρου), εμπίπτει στις δύο προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, Τόπος Κοινοτικής Σημασίας / Ειδική Ζώνη Διατήρησης και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα. Επιπρόσθετα, το 37,5% περίπου της συνολικής έκτασης της Χερσονήσου Ακάμα (το οποίο αντιστοιχεί περίπου μόλις με το 0.75% της συνολικής έκτασης της Κύπρου) είναι κρατική δασική γη και εμπίπτει στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα.
Σε μία τόσο μικρή έκταση για τα γεωγραφικά δεδομένα όλης της Κύπρου (1-2%), καταγράφεται περίπου το 50% της βιοποικιλότητας του νησιού.
Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι όσον αφορά στη χλωρίδα, έχουν καταγραφεί περίπου 650 από τα συνολικά 1.628 (δηλαδή 40%) ιθαγενή είδη και υποείδη φυτών της Κύπρου
Σε ό,τι αφορά στην πανίδα στη χερσόνησο του Ακάμα βρίσκονται οι κύριες παραλίες ωοτοκίας των δύο ειδών προτεραιότητας των θαλάσσιων χελώνων, , καθώς και τα σημαντικότερα σπήλαια αναπαραγωγής, γαλουχίας και ξεκούρασης του είδους προτεραιότητας της Μεσογειακής φώκιας (*Monachus monachus)
Η Χερσόνησος Ακάμα αποτελεί επίσης σημαντικό βιότοπο σημαντικών ειδών εντόμων, νυχτερίδων και 17 από τα συνολικά 29 (δηλαδή 58%) είδη άγριων θηλαστικών που απαντώνται στην Κύπρο.
Όσον αφορά την πτηνοπανίδα, έχουν καταγραφεί 197 από τα περίπου 380 (δηλαδή 52%) είδη άγριων πτηνών που απαντώνται στην Κύπρο
Ακολουθεί το κείμενο που δημοσιεύτηκε για τη διαμαρτυρία:
Με αφορμή τις κακόβουλες πυρκαγιές και τους εμπρησμούς που παρατηρούνται τον τελευταίο μήνα στην Χερσόνησο Ακάμα, τον κατακερματισμό και τη συρρίκνωση της προστατευόμενης περιοχής με βάση τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης (π.χ. Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, Τοπικό Σχέδιο Κοινοτήτων Ακάμα, Τοπικό Σχέδιο Δήμου Πέγειας, κ.α.), καθώς και τις ανεξέλεγκτες αναπτύξεις και τη διάσπαρτη δόμηση που προωθεί το Υπουργείο Εσωτερικών, το Πολεοδομικό Συμβούλιο και το Τμήμα Πολεοδομίας, το Σάββατο, 27 Νοεμβρίου 2021, στις 15:00, βγαίνουμε και πάλι στους δρόμους για την σωτηρία του Ακάμα.
Διεκδικούμε:
Προστασία της κοινής μας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσω της κήρυξης ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα σε Εθνικό Πάρκο, Απόθεμα Βιόσφαιρας ή προστατευόμενη περιοχή με αντίστοιχο διεθνές καθεστώς προστασίας.
Άμεση έκδοση των αναγκαίων Διαταγμάτων Προστασίας και Διαχείρισης των περιοχών του Δικτύου Natura 2000, Ειδική Ζώνη Διατήρησης (για τους φυσικούς οικοτόπους και την άγρια χλωρίδα και πανίδα) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (για την πτηνοπανίδα), στην Χερσόνησο Ακάμα.
Άρση αυθαίρετων επεμβάσεων, τερματισμός επιβλαβών δραστηριοτήτων, κατεδάφιση παράνομων κατασκευών και αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημιάς, εντός ή/και πλησίον του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000.
Αποτροπή της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης και διάσπαρτης δόμησης στις περιοχές προστασίας της φύσης, του τοπίου και της υπαίθρου στην Χερσόνησο Ακάμα.
Χωροθέτηση των υποδομών εστίασης, αναψυχής και διανυκτέρευσης εντός και πλησίον των καθορισμένων ορίων ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων, προς όφελος της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
Περιβαλλοντικά σωστές, κοινωνικά δίκαιες και οικονομικά αντικειμενικές ρυθμίσεις του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της περιοχής (απαλλοτριώσεις περίκλειστων ιδιωτικών περιουσιών εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, μεταφορά συντελεστή δόμησης από ιδιωτικές περιουσίες εντός των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 σε ιδιωτικές περιουσίες εντός των καθορισμένων ορίων ανάπτυξης, εφαρμογή αγροπεριβαλλοντικών μέτρων και παροχή ουσιαστικών κινήτρων για διατήρηση της γεωργικής γης υψηλής φυσικής αξίας, κ.α.)
Συγκεντρωνόμαστε στην Πλατεία Ελευθερίας το Σάββατο 27 Νοεμβρίου στις 15:00 και πορευόμαστε προς το Υπουργείο Εσωτερικών, το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τα Κεντρικά Γραφεία του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Παρακαλούμε όσ@ς παρευρεθούν να τηρούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα προστασίας κατά του κορωνοϊού. Φοράμε μάσκες, κρατάμε αποστάσεις. Προστατεύουμε εαυτ@ς και όσ@ς βρίσκονται δίπλα μας!
Διοργάνωση:
Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Στήριξη:
Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ)
Οικολογική Παρέμβαση Φίλοι του Ακάμα
Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου / BirdLife Cyprus
Περιβαλλοντική Κίνηση Κύπρου
Φίλοι της Γης Κύπρου / Friends of the Earth Cyprus
Σύνδεσμος Αρχαιολόγων Κύπρου
Αερικό στα Βουνά του Τροόδους
Αυλή
Ανοικτή Πρωτοβουλία Πάρκου Ακαδημίας
Ενεργοί Πολίτες Λεμεσού για Ψηλά Κτήρια
Ομάδα Προστασίας Ιστορικού και Περιβαλλοντικού Πλούτου Μαθιάτη
Σπιριθκιά
Σποροφύλακες Κύπρου
300k Trees in Nicosia
Save Solea Valley
Urban Gorillas
Ramona Collective
Honest Electronics
ABR – ALTERNATIVE BRAINS RULE
Visual Voices
Visual Artists and Art Theorists Association – Φυτώριο
Θκιο Ππαλιές
