Η εκκωφαντική αντίθεση κατά τη διάρκεια της ιστορικής επίσκεψης που πέρασε και δεν ακούμπησε
Στις επίσημες ομιλίες που έγιναν στο Προεδρικό Μέγαρο της Κύπρου, ο Πάπας Φραγκίσκος μίλησε αυτολεξεί για «προστασία των ευάλωτων και των μειονοτήτων» και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης για «προστασία της δημογραφικής μας σύνθεσης»
Δικαίως «ιστορική» τιτλοφορήθηκε η επίσημη επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου τις προάλλες σε Κύπρο και Ελλάδα, αφού εκτός από τη θρησκειολογική διάσταση της υπόθεσης, το Βατικανό είναι ένας πανίσχυρος και παντοδύναμος κρατικός και πολιτειακός θεσμός, με ακτινοβολία παγκόσμια και δυνητική επιρροή τεράστια.
Μία κατάφωρη εντούτοις παραδοξότητα και αντίφαση γύρω από το προσφυγικό ζήτημα που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Πάπα στην Κύπρο πέρασε απαρατήρητη και ασχολίαστη και μάλλον συνδέεται με το αποκαρδιωτικό γεγονός πως το κυρίαρχο και μισανθρωπικό -για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους- αφήγημα για το μεταναστευτικό έχει, δυστυχώς, κανονικοποιηθεί και στη δική μας χώρα.
Αναφέρομαι στις συνεχείς κιόλας αναφορές του Πάπα Φραγκίσκου «στην ανάγκη για διάλογο και για προστασία των ευάλωτων και των μειονοτήτων» καθώς και «για την Κύπρο ως νησί που ανέκαθεν δεν χώριζε τους λαούς αλλά τους ένωνε» οι οποίες έγιναν σε πλήρη αντιδιαστολή με τις αντίστοιχες δηλώσεις του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος ενώπιον του ποντίφικα μίλησε «για παράτυπες ροές μεταναστών που απειλούν τη δημογραφική μας σύνθεση».
Θα μου πείτε, συγκρίνεις τώρα τα λόγια ενός θρησκευτικού ηγέτη με τις δηλώσεις ενός οποιουδήποτε πολιτικού; Τις συγκρίνω, ναι, αφού δεν μιλάμε για έναν οποιοδήποτε θρησκευτικό ηγέτη αλλά ίσως για τον επιδραστικότερο θρησκευτικό ηγέτη παγκοσμίως καθώς και για έναν πολιτικό που ηγείται μιας χώρας που υποτίθεται πως επηρεάζεται πολύ από την ανθρωπιστική κρίση του προσφυγικού και ο οποίος τη μέρα που υποδέχτηκε τον σημαντικό αυτό θρησκευτικό ηγέτη στο σπίτι του, στο Προεδρικό Μέγαρο, έδειξε να μην χαμπαριάζει επί της ουσίας καθόλου για τη σημασία της επίσκεψης και κυρίως να μην αντιλαμβάνεται το εκτόπισμα και τη στόφα από την οποία είναι φτιαγμένος ο ίδιος ο Πάπας Φραγκίσκος.
Ειδικότερα, στον επίσημο χαιρετισμό του Προέδρου Αναστασιάδη, που, σύμφωνα με την επίσημο ανακοινωθέν πραγματοποιήθηκε «ενώπιον εκπροσώπων του Διπλωματικού Σώματος, των Αρχών της Δημοκρατίας και της κοινωνίας των πολιτών» έγινε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αναφορά, αυτολεξεί, στην Κύπρο «ως ένα φιλόξενο νησί που ανέκαθεν υπήρξε σημείο ειρηνικής συνεύρεσης λαών και μέρος ενός ευρύτερου γεωγραφικού χώρου, στον οποίο πολιτισμοί και θρησκείες βρίσκονται σε μια διαρκή διαλεκτική σχέση, συνυφαίνοντας ένα πολύμορφο και πολυπολιτισμικό περιβάλλον».
Αφού στη συνέχεια εξήρε το έργο της Αγίας Έδρας που «προωθεί την ειρηνική συμβίωση των πολιτών ανεξαρτήτως διαφορετικότητας, φυλής, θρησκείας ή φύλου» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απευθυνόμενος στον Πάπα Φραγκίσκο, δήλωσε πως «με βαθιά προσήλωση στον Χριστιανισμό, προωθήσατε και προωθείτε τις αρχές και τις αξίες που αυτός πρεσβεύει, ως απάντηση στον όποιο τυφλό φανατισμό και μισαλλοδοξία. Αρχές και αξίες, οι οποίες υπερβαίνουν το ατομικό και εθνικιστικό συμφέρον και δημιουργούν μια κοινωνία με ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό».
«Ως δαμέ», για να μπούμε και λίγο στο κλίμα της εποχής, μια χαρά όμορφα και πολιτισμένα θα μπορούσε να πει κανείς πως εκφράστηκε ο Πρόεδρος. Δύο, τρεις ωστόσο… προτάσεις μετά που μίλησε σαν γκράντε ουμανιστής και θιασώτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε στον Πάπα Φραγκίσκο τη λύπη και τη δυσαρέσκεια του για το ότι«η Κύπρος δέχεται σήμερα μεγάλες ροές παράτυπων μεταναστών και αντιμετωπίζει υπέρμετρες δυσκολίες ως προς τη διαχείρισή τους και την προστασία της δημογραφικής της σύνθεσης».
Με μία μόνο πρόταση δηλαδή ακύρωσε και αναίρεσε ό,τι, τυποποιημένα προφανώς, είχε ξεστομίσει δευτερόλεπτα πριν.
Να αποστηθίζουμε συνεπώς στυλιζαρισμένες και πολίτικλι κορέκτ φανφάρες για το πολυπολιτισμικό και πολυθρησκευτικό παρελθόν της Κύπρου -και να χασμουριόμαστε καθώς τις ακούμε- είναι ένα θέμα, που πέραν από παγερά αδιάφορο, εκλαμβάνεται από την πλειονότητα των δημοσιογράφων και της κοινωνίας μας ως εντελώς διαφορετικό από την απειλή για αλλοτρίωση της δημογραφικής μας σύνθεσης, που συμβαίνει εδώ και τώρα, σήμερα, και που απαίδευτα και μεροληπτικά ενεργοποιεί όλα τα ρατσιστικά μας αντανακλαστικά.
Ο Πάπας Φραγκίσκος, από την άλλη, την ίδια εκείνη μέρα και στιγμή στο Προεδρικό Μέγαρο, μίλησε ενώπιον του Προέδρου -και όλων μας- για το δικαίωμα στη ζωή και για την Κύπρο ως μια γη η ομορφιά της οποίας«πηγάζει από τους πολιτισμούς που διασταυρώθηκαν και αναμίχθηκαν κατά τη διάρκεια των αιώνων».
Σε αντίθεση ωστόσο με τον Πρόεδρο, ο Πάπας Φραγκίσκος επέδειξε μια αξιοπρόσεκτη συνέπεια και συνοχή σε ουμανιστικές αρχές και πιστεύω, και αυτό δεν το έκανε μόνο στο event που έγινε στον λόφο του Προεδρικού αλλά σε όλες τις επίσημες και δημόσιες τοποθετήσεις που πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Κύπρο.
Αξίζει, πάντως, να σταθούμε λίγο αναλυτικότερα στις επίσημες εκείνες κουβέντες του Πάπα στο Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών που δημοσίευσε αυτούσιο τον επίσημο χαιρετισμό του Πάπα στο Προεδρικό (μπορείς να τον διαβάσεις ολόκληρο εδώ) ο ποντίφικας, ανάμεσα σε άλλα, είπε:
«…Ακόμη και σήμερα, το φως της Κύπρου έχει πολλές όψεις. Υπάρχουν τόσοι πολλοί λαοί και άνθρωποι που, με διαφορετικές αποχρώσεις, συνθέτουν την γκάμα των χρωμάτων σε αυτόν τον πληθυσμό…Συλλογίζομαι την παρουσία πολλών μεταναστών, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί η πολύχρωμη και πολυεδρική ομορφιά του συνόλου. Απαιτεί όμως χρόνο και υπομονή, όπως και στην περίπτωση διαμορφώσεως ενός μαργαριταριού, καθώς και μια ευρεία προοπτική που αγκαλιάζει την πληθώρα των πολιτισμών και ατενίζει το μέλλον με προνοητικότητα.
Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να προστατεύουμε και να προάγουμε κάθε συνιστώσα της κοινωνίας, ιδιαίτερα τις μειονότητες… Προσεύχομαι για τη δική σας ειρήνη, για την ειρήνη ολόκληρου του νησιού, και το εύχομαι με όλη μου την καρδιά. Η οδός προς την ειρήνη, που θεραπεύει τις συγκρούσεις και αναγεννά την ομορφιά της αδελφοσύνης, χαρακτηρίζεται από μία λέξη: τον διάλογο», υπογράμμισε ο Πάπας Φραγκίσκος για να επισημάνει στη συνέχεια πως «εκείνοι οι καιροί που δεν φαίνονται ευνοϊκοί και στους οποίους ο διάλογος εξασθενεί, είναι ακριβώς αυτοί που μπορούν να προετοιμάσουν την ειρήνη… Σε τέτοιες στιγμές, ας μην επιτρέπουμε να κυριαρχήσει το μίσος…».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του στο Προεδρικό και αναφερόμενος στη Μεσόγειο Θάλασσα που έχει ταυτιστεί με το προσφυγικό δράμα, ο ποντίφικας δήλωσε: «Ας είναι για μας σημείο αναφοράς η Μεσόγειος που, στις μέρες μας, έχει δυστυχώς γίνει τόπος συγκρούσεων και ανθρωπιστικών τραγωδιών. Στην ομορφιά της, είναι η mare nostrum «η θάλασσά μας», η θάλασσα όλων των λαών που την αντικρίζουν ελπίζοντας να τους ενώνει αντί να τους χωρίζει… Η Κύπρος είναι ένα γεωγραφικό, ιστορικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό σταυροδρόμι και χάρη σε αυτή τη θέση μπορεί να προωθεί έργα ειρήνης. Ας γίνει ένα ανοιχτό εργοτάξιο οικοδόμησης της ειρήνης στη Μεσόγειο… Ας θυμηθούμε την ιστορία της Κύπρου και θα δούμε πώς η συνάντηση και η υποδοχή των άλλων έχουν αποφέρει ευεργετικούς καρπούς μακροπρόθεσμα. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά στην ιστορία του Χριστιανισμού, για τον οποίο η Κύπρος υπήρξε το «εφαλτήριο» για εξάπλωση στην ήπειρο, αλλά και ως προς την οικοδόμηση μιας κοινωνίας που έχει βρει τον πλούτο της στην ενσωμάτωση», κατέληξε.
Ό,τι δηλαδή δεν ακούμε σχεδόν ποτέ στην Κύπρο απ’ τους ηγέτες μας, πολιτικούς και θρησκευτικούς, τ’ ακούσαμε απ’ τον Πάπα.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί, πως από το 2013 που ανέλαβε ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, όπως είναι το κοσμικό όνομα του πάπα Φραγκίσκου, συζητιέται έντονα ο αέρας θετικής αλλαγής και ανανέωσης που έφερε μαζί του στην Αγία Έδρα.
Προερχόμενος και ο ίδιος από οικογένεια μεταναστών, ο πρώτος πάπας με καταγωγή από τη Λατινική Αμερική έχει επιδείξει τεράστια ευαισθησία στο προσφυγικό ζήτημα (γεγονός που μάλλον δεν διάβασαν ικανοποιητικά οι γραφιάδες επικοινωνιολόγοι του Προέδρου μας) έχει πάρει ξεκάθαρη και ανοιχτή θέση υπέρ των ομόφυλων ζευγαριών και έχει διατυπώσει κατά καιρούς με μεγάλη ένταση τη δυσαρέσκειά του για τα φαινόμενα της μαφίας και της διαφθοράς στην Ιταλία αλλά και σε… ολόκληρο τον κόσμο. Ουπς.
Καταληκτικά, οσο κι αν ομιλίες σαν κι αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό τυπικές και κατά κανόνα συντάσσονται από παρατρεχάμενους κειμενογράφους, πέραν του συμβολισμού, υπάρχει και η ουσία: Και η ουσία στην ιστορία αυτή είναι ότι το καχύποπτο, σνομπ, αδιάφορο και εν τέλει εχθρικό και μισανθρωπικό αφήγημα για το προσφυγικό έχει, δυστυχώς, κανονικοποιηθεί πια και στην Κύπρο.
Kind reminder ωστόσο μιας και πλησιάζουν και οι χριστιανικές «μέρες αγάπης»: Μιλάμε για τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση των ημερών μας.
*Κύρια φωτογραφία: Ο Πάπας Φραγκίσκος και ο ΠτΔ Νίκος Αναστασιάδης κατά την επίσημη τελετή υποδοχής του στο Προεδρικό Μέγαρο στις 2 Δεκεμβρίου 2021 ©️Υβόννη Ζαχαρίου για Limassol Today
