Γράφει η Ανθή Ερμογένους*
Η διάθεση του σώματος στην Κύπρο έχει ως εξής: Λίμπιντο έχεις μετά τα 19. Ως τα 23, ολοκληρώνεις τη φάση με το «μην το πεις κανενός…». Μεταξύ 23 με 28 θα κάνεις αλλά μην το κάνεις τούμπανο, κυρίως να μην φαίνεται στα ρούχα ότι κάνεις. Θα λες πάντα τρείς. Είσαι ο τρίτος. Οι προηγούμενοι ήταν οι δύο σοβαρές μου σχέσεις, μαζί σου δεν ξέρω τι έπαθα, εγώ δεν τα κάνω αυτά. Τα εικοσιοχτώ, είναι η καλή ηλικία γάμου. Τρία χρονάκια θα έχετε στα «άρπουλα» σας. Λες και μετά απαγορεύεται. Μετά είσαι ορισμένη για τυροπιτάκια και να διαλέγεις κουρτίνες αλέκιαστες. Μετά γίνεσαι σπιτικιά κι οικοκυρική. Μετά ρουτίνα, λες κι εσύ το κλασικό όπως όλους, το πάθος φεύγει, μένει η αγάπη. Για να δικιολογείς που δεν είσαι σεξουαλική γυναίκα πια. Σεξουαλική γυναίκα η κυπριακή κοινωνία σου επιτρέπει ως τα thirty something. Μετά σε κουτσομπολεύει. Από την ηλικία που γράφουμε και μετά, στο οικογενειακό σου κρεβάτι, εκχωρείσαι σωματικά όταν θέλει, αλλιώς πονοκέφαλο, ή προσποιείσαι ροχαλητό, τάχα ήδη κοιμάσαι. Φτάνει να μην είναι άρνηση εκχώρησης καθαρή να τον προσβάλει, να θυμάσαι το σώμα δεν είναι δικό σου, είναι των άλλων. Δεν θα ζητάς όταν θες εσύ, αυτά είναι πρωτοβουλία αντρική, δεν θα χάσουμε και τους ρόλους.
Στα 40 τα σορτσάκια σου τα τζιν πάν στο «Αγκαλιάζω με αγάπη» ή στις έφηβες κόρες των φίλων σου, δεν είναι ρούχα της ηλικίας σου. Έχεις πέντε χρόνια από όλη τη ζωή σου, υγιούς ερωτισμού βάσει της μέσης κυπριακής κουλτούρας. Έχω εικοσιπέντε γραμμές να σου πω πως δικαιούσαι παραπάνω. Δικαιούσαι και ως έφηβη/ος. Να το μάθουν τα παιδιά, πως είναι νόρμαλ αυτό που νιώθουν. Το παλλόμενο σώμα.
Μόνο να μάθουν την προφύλαξη. Είναι ο μόνος μας ρόλος Κύπρος. Και πως το «όχι» είναι όχι και πως το «ναι» δεν είναι μέσο για να μην χάσουν τον μάγκα από μια άλλη που «του τα κάνει όλα».
Πως αν θέλουν να επαναστατήσουν για τη σωματική τους απελευθέρωση θα τους ενθαρρύνουμε αλλά δεν θα τους το επιβάλουμε. Πως μπορούν να αγγίξουν το σώμα τους, να το αποθέσουν, να μην το βγάλουν στην πιάτσα της κοινωνικής κατάνυξης, να του βάλουν κάλτσα στο σουτιέν, να το κάνουν λαχταριστό, αδιάθετο, απόκρυφο, να το επιδείξουν, να μην το διαθέσουν ως εμπορευματικό, να το ντύσουν μυστήριο, emo, πανκ, να το μισήσουν, να το αλλάξουν, μέχρι να το αγαπήσουν.
Αν το αγαπήσουν θα εμπεδώσουν ότι δεν είναι πολιτικό αντικείμενο, ή, διαπραγματεύσιμο σε πορνεία, κοινωνία, ασιτία, βία, θρησκεία, φουστανέλες, μαντίλες, αρβύλες, στολές σχολείου, στολές στρατού, στον μπάτσο που κρύβεται στο ψαχνό της κοινωνίας, δεν είναι εξαργυρώσιμο, δεν είναι προϊόν τελεμάρκετιγκ που εξάγει την ηθική της Κύπρου.
Η Κύπρος στερεί την αυτοδιάθεση με τα ρούχα κι έπειτα πουλά πως κάνει κάτι άλλο.
Όπως δεν θα επιβάλουμε την προσαρμογή στην ενδυματολογική νόρμα, δεν μπορούμε να επιβάλουμε τάχα και την επανάσταση. Μόνο να την μιλήσουμε. Αφού δεν τη μιλάμε. Είναι η κοινή μας ομερτά, και σήμερα θα πείσουμε για φορέας αναγέννησης;
Η στολή έπειτα, ως μέσο «σιγυρίσματος», δεν καταργεί ούτε κρύβει τις ταξικές διαφορές. Αυτό, ως άλλοθι, απέτυχε. Βρήκαμε μια καλή επίφαση να λέμε ότι θέλουμε τη στολή για να μην νιώθουν τα παιδιά χωρίς τα brands, outsiders. Ποτέ δεν ήταν για αυτό. Ποτέ. Το λέμε ως αυτόκλητοι διαφωτιστές συμβουλάτορες, για να μην ομολογήσουμε ότι τη γουστάρουμε τη στολή, γιατί γουστάρουμε τις ηγεμονίες και την κατάργηση της προσωπικότητας. Αν πιέσεις τη συζήτηση θα τους ξεβγάλεις το: «Ε ναι, είναι και θέμα σεβασμού, να μάθουν πειθαρχία». Μας ενοχλεί η επιβολή της μαντίλας την ίδια ώρα που πες-πες προσποιούμαστε πως πιστέψαμε πως η στολή στα σχολεία είναι καλή. Λες και εμείς δεν επιβάλλουμε. Σεβασμό το λένε οι Άλλοι, σεβασμό και εμείς.
Είναι οι ίδιοι που προχθές στο όνομα του σεβασμού σήμερα πουλούν «φεμινισμό». Κάτω η μαντήλα, ζήτω η ελεύθερη βούληση της γυναίκας να φοράει ό,τι θέλει. Παπάρες. Πρέπει να πούμε την αλήθεια. Το κάνουμε από αντι-μουσουλμανισμό και όχι από φεμινισμό.
Ποτέ δεν ήμασταν δικαιωματιστές και δεν θα το παίξουμε σήμερα. Παιδιά δεν έχουν δεύτερο πουκάμισο ή τσάντα – και φαίνεται. Η παιδεία τι έκανε; Τους έβαλε αποβολή γιατί παρέκκλιναν. Βλέπεις διαφορές με τον αστυνομικό στο Ιράν; Παιδιά επέλεξαν τη μαντίλα γιατί δεν θέλουν να εμπορευματοποιούν το σώμα τους. Η παιδεία πως το υπερασπίστηκε; Παιδιά δεν θέλουν τώρα, σήμερα, ακόμα, να πάνε σπίτι χωρίς μαντίλα μήπως καταργήσουν τα χρηστά και την ηρεμία του πατέρα. Η παιδεία πως το κατανόησε; Την επανάσταση την ενθαρρύνουμε αλλά δεν την επιβάλλουμε. Φτάνει στα σχολεία και τα tweets με τσαούσιηδες. Διευθυντάδες-αζάδες με ευλύγιστα νοιαξίματα. Που έγιναν δυνάστες στη θέση του δυνάστη. Που διεγείρονται στο ρόλο του εξουσιαστή. Του ρυθμιστή. Που διαμορφώνουν κοινωνίες ευάλωτων.
Να πω και να πεις, έντιμα και καθαρά, αφήνοντας τα σάπια, ότι ο Σέπος τότε δεν απέβαλε την μαθήτρια με τη μαντίλα για να την απαλλάξει από τη δικτατορία που της επιβλήθηκε. Αποβλήθηκε γιατί του εμφανίστηκε μπροστά του μουσουλμάνα. Της αφαίρεσε τη μαντίλα με βιαιότητα και φασισμό ακριβώς όπως της τη φόρεσαν. Να πω και να πεις καθαρά, ό,τι αυτή η σουρεάλ ασάφεια της ευθιξίας, τάχα να απαλλαγεί από την τυραννία της, έγινε με τυραννία.
Να πεις πως η ίδια τυραννία ασκήθηκε στο σώμα της όταν τη φωτογράφιζαμε την επόμενη μέρα στο Υπουργείο και αφού ξεσηκώθηκε ολόκληρη η μαθητική κοινότητα κι έπρεπε να κάνει τον καλό, με το βρωμόχερο του πάνω της. Ένα χέρι που προσποιήθηκε αγκαλιά. Ότι για ακόμα μια φορά δεν σεβαστήκαμε εμείς οι ίδιοι, ούτε το σώμα, ούτε την κουλτούρα της. Ότι πέντε άντρες την περικύκλωσαν. Για να ορίσουν ότι της επιτρέπουν. Που πέντε στους πέντε πιστεύουν και έχουν ως θέση αρχής ότι αυτοί θα πουν τι θα φοράει η γυναίκα. Περικυκλωμένη από άντρες που πια της επιτρέπουν. Που έκαναν άρση της απαγόρευσης ως ρυθμιστές. Ακριβώς όπως στο Ιραν. Ότι την εξαναγκάσαμε σε αυτή τη νέα υποταγή. Να πούμε ότι είδαμε το ύφος της μη συγκατάθεσης της, το ρούχο που έδειχνε το σώμα της ως μη διαθέσιμο στα χέρια του, τα χέρια της που δεν ήθελαν να τον πλησιάσει. ‘Οτι σε μια φωτογραφία κορνιζαραμε όλες τις τυραννίες της.
Σήμερα που ποστάρεις τις γυναίκες του Ιράν να κόβουν τα μαλλιά τους και γράφεις με έμφαση πως, αυτός ο άγριος λαός δεν επιτρέπει να ανεμίζουν τα μαλλιά τους, να θυμάσαι πως το ίδιο σχήμα σε εμπεριέχει. Είναι το ίδιο σχήμα ακριβώς που δικαιολόγησε τον διευθυντή που δεν έδωσε απολυτήριο στα αγόρια γιατί είχαν κούρεμα που δεν ήταν της αισθητικής κι όσων ορίζει στον στενό του εγκέφαλο ως σεβασμό, είναι το ίδιο σχήμα που προχτές απέβαλε κορίτσι γιατί είχε τις αφρικανικές πλεξούδες. Τα μαλλιά και πως τα θες στη χρηστή σου κοινωνία είναι παρονομαστής κοινός. Που διαφέρεις;
Είναι αδιανόητη η ανελευθερία της γυναίκας σε χώρες μουσουλμανικές να προβάλει τα μαλλιά και το σώμα της; Αδιαπραγμάτευτα είναι αδιανόητη. Είναι υποκριτική η δυτική υπεροψία να το παίζει κουλτούρα και αναγέννηση; Είναι. Όταν της επιβάλλει να την βγάλει τη μαντίλα, είναι το ίδιο ακριβώς. Πρέπει να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο, όχι που θα πεταχτεί η μαντίλα, αλλά που θα φοριέται ή δεν θα φοριέται όποτε θέλει η κάθε μια από μόνη της. Αν κάποια όμως όταν δικαιούται πια να τη βγάλει, επιλέγει να την φοράει, δεν σου επιτρέπεται να της λες «απαγορεύεται» παίζοντας το φεμινιστής. Φεμινισμός δεν είναι η επιβολή ενός σώματος που έκανε αποκαλυπτήρια. Φεμινισμός δεν είναι όταν σχεδόν υποβάλαμε στις γυναίκες να εμπορευματοποιούν το σώμα τους. Φεμινισμός είναι όταν αφαιρέσουμε κάθε κανόνα κι έπειτα τις αφήσουμε να κάνουν ό,τι θέλουν.
Αγαπητέ Κύπριε που σήμερα προσπαθείς να μας πουλήσεις ότι είσαι ο απόλυτος υπερασπιστής του δικαιώματος της ελευθερίας της γυναίκας να φοράει ό,τι θέλει, να πεις ότι είναι μεγάλο θράσος να μιλάμε στα δικά μας σχολεία και στα facebook για σωματική ελευθερία. Στα σχολεία και τα καφενεία που μετρούν με τους χοντρούς τους δάκτυλους από το γόνατο και πάνω την ηθική και το δικαιούται της γυναίκας. Που μετρούν με ρίγα 15cm μαλλιών και άλλων. Έτσι μετριέται το πόσο πρέπει. Όταν δικαιούται να δικαιούται.
