Πλατεία Αγίας Ειρήνης, κέντρο Αθήνας
Πλήρης κόσμου από τις 10 το πρωί. Μεσάνυχτα αδειάζει. Μεταξύ μεσάνυχτα και 10 το πρωί είναι λίγοι. Στο προάυλιο της εκκλησίας. Με υπνόσακκους. Τον χειμώνα ειδικά, ντυμένοι όσο βαριά μπορούν. Κατέβαινα κάθε πρωί στις 9 να πάρω καφέ. Μόλις άκουγαν την πρώτη κίνηση έφευγαν. Ένας καθυστερούσε. Μια καφετέρια του έδινε καφέ. Δεύτερο πρωί που τον έκοψα, δεν δούλευε ο υπάλληλος που του έδινε καφέ. Κοίταξε μέσα. Του λέω «δεν δουλεύει σήμερα». «Θες καφέ;». Χαμογέλασε σχεδόν περιφρονητικά. Έτσι περιφρονητικά χαμογελάνε οι απόκληροι. Παράγγειλα και πλήρωσα και για αυτόν, έκατσα, του είπα να μην τον πίνει μπάστακας από πάνω μου, να κάτσει. Κόμπασε αλλά έκατσε στην άκρη της καρέκλας λες και περίμενε να βαρεθώ την φιλανθρωπία σε δύο λεπτά και να πρέπει να το πιάσει στο ύφος μου και να φύγει. Ξένος ήταν, δεν τον έπαιρναν σε δουλειές, κοιμόταν παλιότερα σε γήπεδα, εκείνος και χρήστες ηρωίνης, το ξεκίνησε και εκείνος. Ζωή ολόκληρη στον ενικό.
Μέχρι την Κυριακή του αγόραζα καφέ. Δευτέρα πριν φύγω πήγα να πάρω τον τελευταίο καφέ. Ήθελα να του πω καλή τύχη, να βρω αέρα να πω «προσπάθησε να κόψεις». Δεν ήταν εκεί. Ήταν η αστυνομία, μάζευε τις κουβέρτες του. Ρώτησα που είναι ο Αμίρ. Τον βρήκαν πεθαμένο. Είχε λάστιχο σφιγμένο στο μπράτσο. «Να καθαρίζουμε σιγά-σιγά», φωνάζει ένας κόπανος. Αμιρ σήμαινε πολύχρονος με ευημερία είπε ο υπάλληλος που του έδινε καφέ. Δεν έζησε ούτε πολύ ούτε καλά. Ήταν Δευτέρα. Που κανονικά πράγματα αρχίζουν.
Αφγανοί στην Πουρνάρα
Θυμήθηκα περιγραφές Αφγανού που μου έλεγε ότι περίμεναν έξω από υπεραγορές και λαϊκές να πετάξουν κάτι που οι άλλοι σκάρταραν αλλά αυτοί θα τρώγανε. Όποτε κόσμος έφερνε κουβέρτες, ρούχα, τρόφιμα, «απεσταλμένες ομάδες» τα έκαιγαν στην παράδοση.
Σερμπετόσπιτο
Ζαχαροπλαστείο. Αριστερά στο ταμείο του, η αυλή των ευχών.
Κρεμμασμένα χαρτάκια με διακαείς πόθους. «Θέλλω να μιλήσω Ελληνηκά πριν στο τέλλος του χρόνου».
«…Ποιος το έγραψε;» ρωτώ τον υπάλληλο. Κοίταξε θυμωμένα. Νόμιζε είμαι ρατσίστρια.
Απαντά απότομα να με κόψει «Δεκαεφτάχρονος Μαροκινός. Ήρθε να βρει ζωή και ελπίζω να βρήκε».
Με πήραν τα ζουμιά. Είδε που με ευαισθητοποίησε, είπε αμέσως: πάρε κάτι να σε κεράσω.
Έψαχνε σχολείο να τον δεχτεί. Είπε, όπου ζήσω θα σεβαστώ. Μάζευε διαφημιστικά ντελιβεράδικων, τους τα έφερνε στο Σερμπετόσπιτι το ζαχαροπλαστείο να του τα διαβάζουν, να μάθει πως διαβάζονται τα γράμματα και οι συνδιασμοί τους. Στις ταμπέλες στους δρόμους σταματούσε να διαβάσει. Κάποτε τον κερνούσαν καρυδόπιττα. Χάθηκε. Φοβούνται μην τον άρπαξαν οι γνωστοί πανίβλακες, τα χερουβείμ των ρατσιστών, αν τον βασάνισαν ή έδιωξαν. Θα προόδευε σ’όποια κοινωνία τον αγκάλιαζε.
Η αποδημία δεν είναι μόλυνση
Ακόμα κι αν δεν έχεις καμιά ιδεολογική σχέση με τους μετανάστες, να νιώσεις πως ο αγώνας τους υπερβαίνει την ιδεολογία. Οι χώρες βάζουν κοινωνικά μποϊκοτάζ, παίζοντας στα ζάρια τη ζωή, την ευημερία τους. Που θα γινόταν παραγωγικότητα. Οι μετανάστες προσπαθούν να προσεγγίσουν την κουλτούρα μας. Στις αποθήκες της ιστορίας θέλω να φυλαχθεί ότι τους φερθήκαμε σωστά. Όσους πεθάναμε, πεθάναμε. Φτάνει με τα μαντρόσκυλα των συνόρων. Τους σερίφηδες που αλυχτούν για την «τάξη». Φτάνει το κυνήγι μαγισσών.
Οι ιστορίες εγκλημάτων που προσπαθούν να πείσουν το φιλοθεάμον κοινό πως αυτοί μπορούν να δουν το κακό στους ξένους της χώρας, είναι ερμαφρόδιτες θεωρίες κόντρα στην εξίσου εγκληματικότητα των ντόπιων. Σ’ένα ψηλό επίπεδο πολιτισμού θα καταλαβαίναμε πως κανένας δεν γίνεται αγρίμι αν τον χαϊδέψεις. Αν φιλιώσει με τις κοινωνίες δεν είναι επιρρεπής στην εκτροπή.
Πρόβλημα είναι οι κοινωνίες που στέρεψαν από αγάπη. Που φέρονται σαν να κρατούν καυτή πατάτα. Ταπεινώνοντας τους. Έχει φασιστική αρχιτεκτονική όλο. Μου γυρνάνε τ΄άντερα που τους αφήνουμε έρμαιο στους μπάστακες της εθνοκαθαριότητας. Βαρώντας παλαμάκια στα ρατσιστικά σουαρέ.
Ο ρατσισμός φτιάχνεται από μίσος και ηλιθιότητα. Είναι το ρέκβιεμ της ανθρωπιάς.
