Γράφει η Ανθή Ερμογένους*
Ήρθα καφετέρια να γράψω. Ύστερα ήρθε αυτή. Έμοιαζε μιας που που ξέρω που όταν τηλεφωνούσε, έλεγε «Έλα, η γυναίκα του γιατρού είμαι» και κουβαλούσε στην υπεραγορά την οικιακή βοηθό σαν αξεσουάρ. Την είπα κάποτε «κυράτσα», δεν με ξανακάλεσε πουθενά. Έμοιαζαν. Και στο “αξεσουάρ”. Έκατσε με μια άλλη κυράτσα στην καφετέρια. «Έφερες τη Βιετναμέζα; Καλά έκανες, να βγει λίγο, είναι κι αυτή άνθρωπος». Τι περιττή διαπίστωση.
Δεν πρόλαβε να κάτσει η Βιετναμέζα, της δίνει €10 για δυο λάττε μεγάλα. Μεγάλα εδώ ίσον €4.10. Δεν περίσευαν να πάρει καφέ και η Βιετναμέζα-αξεσουάρ. Δεν είναι μόνο οικιακές τους δούλες, είναι δούλες τους παντού. Τους το φέρνει. Χύνεται. «Έτσι την έχω, όλο ζημιά», «Ε κόρη, στη χώρα τους έχουν cafe, ή νομίζεις έχουν σκεύη όπως εμάς;». Όχι, κυράτσα ήρθε απ΄την έρημο. Δεν το είπα. Σηκώνω τα ρουθούνια μου. Η Βιετναμέζα καταλαβαίνει Ελληνικά. Γιατί θεωρούν ότι φιλτράρονται επιλεκτικά όσα ακούει, δεν ξέρω. Την σήκωσαν δέκα φορές. Φέρε χαρτομάντιλα, στέβια, τασάκι. Το χειρότερο, ν’αλλάξει θέση, γιατί κάτι μυρίζει και τι άρωμα φοράει. Η Βιετναμέζα είπε ότι φοράει την κρέμα που της έδωσε η κυράτσα της. Λέει η κυράτσα στην άλλη, τα πουλούσε ένας στο πάρκιγκ του Jumbo, την αγόρασε, δεν της άρεσε, την έδωσε στη Βιετναμέσα τα Χριστούγεννα να κάνει λίγη χαρά.
Οι κυράτσες δεν είναι κοινωνικά άγνωστες. Ανήκουν στους σταθερούς νόμους της κουλτούρας της δουλείας που διάβαζα στον Μπάρμπα Θωμά, στο Όσα παίρνει ο άνεμος. Ότι άνθρωποι αγόραζαν ανθρώπους δεν το συλλάμβανα. Είπα, αλλάξαμε εποχές. Δεν αλλάξαμε. Βρήκαμε νεόκοπο μοντέλο δουλείας. Η διαφορά στις εποχές είναι πως οι κοπέλες έρχονται αυτόβουλα να δουλέψουν στην οικιακή εργασία. Από χώρες που δεν μπορούν να τις θρέψουν. Φεύγουν να χτίσουν μέλλον. Αγνοούν τον ενεστώτα που θα εξευτελίζονται.
Οι κυράτσες είναι συνήθως νεόπλουτες. Πόθησαν λίγο χρήμα, εκσκαφίζοντας σεβασμό. Περιχαρίζουν «σεβασμό», χάνουν σχέσεις οικειότητας. Οι κυράτσες αυτολιβανίζονται για τη γραφειοκρατική ευαισθησία σε Βιετναμέζες. Τι αστή επανάσταση. «Κόρη, άλλες πετάνε τη σκούφια τους να’χαν έτσι μαστόρισα» λέει η φίλη της κυράτσας στη Βιετναμέζα. Τι ελεεινό closing. Λες και κάναν ορθοπεταλιές φιλανθρωπίας στην υποτακτική. Νομίζονται σούπερ-ντούπερ «κυρίες». Νομίζουν, μ΄αυτά τα θρύψαλλα οι Βιετναμέζες ‘ποσώζουν αξιοπρέπεια.
Αποζητούν να τις θαυμάζουν σαν γκουρού. Ψάχνουν στην παρουσία τους το βλέμμα της γκρούπι. Γι’αυτό τη σούρνουν όπου πάνε. Ζητούν Βιετναμέζικο θαυμασμό, σαν κόρη την κατάνυξη που δεν είχε απ’τον πατέρα. Οι κυράτσες δεν είναι και μεγάλο κουίζ. Η συμπεριφορά της κυράτσας περιγράφει τη διαδρομή της. Κι αυτές, τις κοιτούν βλοσυρά με Ιώβεια υπομονή σαν φτωχοδιαβόλοι.
Η διαδρομή της Βιετναμέζας, άρτια άμυνα, τα αλεξικέραυνα στην αστή ηλιθιότητα. Ζει τη μέρα ταπεινωμένη, έχει λίγη ζωή όταν κοιμηθεί η «μάνταμ», μιλά on-camera με την οικογένεια, λέει μαζεύει πολλά λεφτα, και αυτό, είναι η πιο περήφανη στιγμή της.
«Είναι καλή ρε αγάπη η Βιετναμέζα σου; Η δική μου έληξε». Παίζει με την υπομονή μου. Θέλω να την κόψω μπούτι, στήθος να την βάλω στην κατσαρόλα να τη βράσω στο ζουμί της. Σιωπώ. Είμαι το κοινωνικό πρόβλημα. Εγώ, η ιστορία, η κοινωνία, έχουμε αντιδράσεις αργόσυρτες.
Γλωσσική ιδιοκτησία: Βιετναμέζα Σου, δική Μου.
Βιετναμέζα. Η προέλευση που φέρει ιδιότητα, κόλλησε πάνω απ’το όνομα της. Μια κοινωνική απόρριψη, την αποσχίζει απ΄τη χώρα και τους ντόπιους. Εδώ Βιετναμέζα θα είσαι πάντα στα μάτια μας οικιακή δούλα. Λήγεις. Το «η Βιετναμέζα σου» είναι γλωσσικα μισή Κύπρος. Κύπρος ανόητη που συντηρεί εργαστήρια σκλάβων, που δεν μπορώ να αθωώσω. Ούτ’εμένα μπορώ να με αθωώσω που δεν είπα τίποτα της κυράτσας. Είχα το φινάλε, την άφησα να φύγει χωρίς να την κόψω να την ψήσω μπούτι-στήθος αφού πρώτα την ανάγκαζα να με κοίταγε σαν γκρούπι και να με φωνάζε Μάνταμ.
