Γράφει η Ανθή Ερμογένους*
Αν μιλήσουμε “νομικίστικα”
Δεν μπορεί να με βρίσκει στο ίδιο στρατόπεδο, οτιδήποτε ανοίγει κερκόπορτες στοχοποίησης, αλλά και δημιουργεί κριτήρια ομαδοποίησης και διαλογής, με το τσουβάλιασμα των ανθρώπων. Ούτε η κυβέρνηση ούτε ο ΚΟΑ/ΚΟΠ, ούτε οι διοικήσεις προικοδοτήθηκαν με εξουσία χωρίς περιορισμούς. Δεν χρειάζονται άλλα προβλήματα στις σχέσεις πολίτη-εξουσίας. Το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα είναι κατοχυρωμένο. Μην το φτύνετε. Η ελαχιστοποίηση στη συνταγματική ελευθερία που προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πολύ πιο επικίνδυνη για τις κοινωνίες. Δεν αφορά κανένα η διαδρομή που κάνω κάθε μέρα ούτε η σαλαμοποίηση όλων των οπαδών και ούτε αποτελεί ωδή στην επικαλούμενη μας δημοκρατία. Οδηγούμαστε σε πολίτες που δεν θα μπορούν πλέον να νιώθουν ασφαλείς από την αδιακρισία των “μεγάλων καρεκλών”. Ποιος έδωσε αυτή την ασυλία στην απονομιμοποίηση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων;
Πίσω από τον κάθε άνθρωπο που πάει στο γήπεδο –ή οπουδήποτε(!)- δεν πρέπει να υπάρχει κανένα Μυστικό Τμήμα Εγκληματικών Πράξεων. Η ιδιωτική ζωή κάθε προσώπου και το απαραβίαστο της, να τυγχάνουν σεβασμού. Η καταγραφή όσων θα παρανομούν είναι ελλιποβαρές επιχείρημα και εκτρέπει τον ρόλο της όποιας εξουσίας. Η εισχώρηση στις πληροφορίες σε φύση η οποία καθίσταται παντοδύναμη και εισπράττεται ως απειλητική (γιατί κανείς δε μπορεί να υποσχεθεί το αντίθετο) είναι στυγνά, μια ενδεχόμενη βάση πηγής εκβιασμού ως προς την άσκηση δικαιωμάτων που είναι άγνωστο τι εμπεριέχει και συνιστά ένα εν δυνάμει διαρκή κίνδυνο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι ελευθεριων. Με μια οργανωμένης μορφής «έλλογου» έλεγχου, που μας παραβιάζει πρώτα από όλα τους κανόνες της ηθικής και έπειτα του δικαίου.
Δεν διαφέρει με το ότι δεν μπορεί κανείς να εισβάλει στις οικίες και τους χώρους εργασίας μας όποτε αυθαίρετα επιθυμεί, (ούτε καν η αστυνομία) ούτε μπορεί να μας υποκλέψει κάποια υπηρεσία ασφαλείας τα τηλεφωνήματα, τις επιστολές ή τα e-mail μας, ούτε μπορεί να καταγράφει τις σχέσεις μας κ.ο.κ. με την ανάπτυξη μιας άλλης παράλληλης δικαιοσύνης.
Οι συνταγματικές κατοχυρώσεις για την απαγόρευση της παρακολούθησης της ζωής μας είναι σαφείς και μόνο σε ενδεχόμενα τα οποία οι Αρχές κρίνουν πως υπάρχουν σοβαρότατοι λόγοι, σαφείς υπόνοιες ενοχής για να παραβιαστεί η ιδιωτική μας σφαίρα και να καταλυθούν οι στοιχειώδεις μας ελευθερίες από τα εντεταλμένα όργανα γίνεται –και πάλι- πρέπει να υπάρχει και μια σειρά διαδικαστικών και διαχειριστικών εγγυήσεων για την άρση του ιδιωτικού μας απορρήτου.
Αυτά τα πράγματα δεν είναι απλά ντροπή. Είναι δεσποτισμοί, εξίσου απειλητικοί για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου και της δημοκρατίας, αρχές που στέλνουμε περίπατο στο φεουδαρχικό πυρ το ανώτερο. Δεν μπορώ να στηρίξω αυτό τον εξουσιαστικό ορυμαγδό. Δε μπορώ να νιώθω σαν σφραγισμένο σκυλί με μικροτσίπ, ούτε να αποδεκτώ με ελαφρότητα τις επεμβάσεις στην καθημερινότητα μου. Ανεξάρτητα από τα σχήματα αλλά και τα θύματα τα οποία θα προκύψουν, πρέπει οι ρόλοι να ξεχωρίσουν και να ξεκαθαρίζονται ώστε να τραπούν σε απόλυτα διακριτούς. To φακέλωμα που θα κουβαλήσουν οι κάρτες ξεγυμνώματος (μόνο έτσι μπορώ να τις δω) είναι μόνιμο, για να μπορούν οι πολίτες να πουν αργότερα, «Ήταν λάθος που το αφήσαμε, αλλά αλλάξτε το τώρα».
Ο κάθε εμπνευστής πρέπει να επανακάμψει αυτή την ιδέα, σε πλάισια ηθικής και σεβασμού. Όσο την ίδια ώρα πρέπει να συνειδητοποιεί πως και η εμπιστοσύνη του κόσμου στα πρόσωπα των Αρχών είναι και η μοναδική ασφαλής προυπόθεση για την διασφάλιση της νομιμότητας. Οτιδήποτε άλλο, θα ανάψει φωτιά στα κεκτημένα της δημοκρατίας και θα εξευτελίσει τους προστατευτικούς θεσμούς του κράτους, τη συνθήκη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη βαλλόμενη ιδιωτικότητα και τους μηχανισμούς ασφαλείας.
Η νέα τάξη πραγμάτων που ελέγχει τους πάντες και τα πάντα και θυμίζει εποχές αστυνομικών κρατων με εξοργίζει. Η ιδιωτική ζωή δεν είναι διαπραγματεύσιμη με κανένα πρόσωπο η θεσμό και δεν επιτρέπεται να υποκύπτει σε κανένα από τα δύο. Το φαεινό χωρίς διαδικαστικές εγγυήσεις φακέλωμα του ανθρώπου δε μπορεί να καταργεί ό,τι ισχύει σε κάθε νομική πραγματικότητα μιας ευνομούμενης κοινωνίας. Και το βρίσκω νοσηρό να το βαφτίζετε «δημόσιο συμφέρον». Και τοξικό να επισείονται σωτηριολογικὲς συνέπειες γιὰ τοὺς ἀποδέκτες του σφραγίσματος. Ποιος μπορεί να μας εγγυηθεί για το μέχρι που και πόσο εξασφαλίζεται η χρήση των στοιχείων μας; Ποιος δεν βρίσκει αρρωστημένο να αποκλείονται άτομα ή να τίθονται ως σεσημασμένα επειδή κάποιος απόκτησε πρόσβαση στο πονικό τους μητρώο ή σε άλλα στοιχεία τους τα οποία όφειλαν στη βάση της ιδιωτικότητας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να παραμένουν ιδιωτικά;
Το πρόσχημα της εξασφάλισης ενόχων δεν υπηρετεί αρκετά την ηθική αποκατάσταση του “ξερατού” στα ατομικά δικαιωμάτα των υπολοίπων.
Μη βιαστείτε να πείτε: Μα τα στοιχεία μας τα δίνουμε στα μέσα δικτύωσης, διαγωνισμούς, υπεραγορες.
Αν θέλουμε τα δίνουμε!
Συνειδητοποιείτε ότι βάζετε κοριούς στα σωθικά των δημοκρατικών θεσμών; Δεν μπορω να στηρίξω –λυπάμαι- το γενικότερο δίκτυο παρακολούθησης σε μια προληπτική ομηρία των πολιτών. Η σαδιστική αυτή συσσώρευση πληροφοριών αποτελεί και εξυπηρετεί απλά την φασισμογενή μανία του αυταρχισμού που εξουσιάζει ερήμην της βούλησης των ανθρώπων, δημιουργώντας σε όλους μας μιά ταμπέλα, «όλοι δικτυωμένοι, όλοι διωκόμενοι»!
Αν μιλήσουμε ξεκάθαρα ρεαλιστικά και ανθρώπινα
Η κάρτα οπαδού θα προσποιηθούμε ότι θα εξαγνίσει τα γήπεδα; Είμαι φίλαθλος στα γήπεδα από μωρό. Ξέρετε, ξέρουνε, ξέρουμε όλοι και πως μπαίνουν τα αντικείμενα τα επικίνδυνα και πως μπορούσε μια σωστή αστυνομία να το καταστείλει. Η αδυναμία δεν κρύβεται στην ανωνυμία.
Το σίγουρο είναι πως οι οπαδοί ως οπαδοι συνολικά πρέπει να αποσυνδεθούν και να διακριθούν από τον στερεότυπο δημόσιο λόγο της ταύτισης τους με τη βία στο άθλημα. Εάν όντως η βία σε κάποιες περιπτώσεις έρχεται από κάποιους από το σύνολο αυτό, καλό είναι να θυμόμαστε πως κάθε καταπιεσμένο σύνολο το οποίο γίνεται αποδέκτης αδικαιολόγητων εξουσιαστικών συμπεριφορών, διάκρισης και χωρίς επιείκια εχθρότητας και στιγματίζεται ως το μαύρο πρόβατο, πάντα και ανεξαίρετα οδηγείται σε αυτή. Σε περιπτώσεις μάλιστα που αντιμετωπίζεται με βία, αναπόφευκτα με βία και θα ανταπαντήσει.
Και πιο συγκεκριμένα θα μιλήσουμε για την υποτιθέμενη παραδειγματική συμπεριφορά της αστυνομίας ως έπρεπε να είναι, αλλά και των Αρχών που αντί να γεννούν το αίσθημα της ομπρέλας προστασίας στα γήπεδα, είναι βιωματικά αντιληπτό πως τέτοιο κλίμα ποτέ δεν μετέφεραν. Η βία γεννά βία και εκεί είναι που πρέπει να αναζητήσουμε τη λύση. Με λογικές του η κότα κάνει το αυγό, ή αντίστροφα, οδηγούμαστε σε μια αψυχολόγητη έχθρα και ατέρμονη καχυποψία που ανταλλάσεται μεταξύ των μεν και των δε.
Εξουσιαστικές συμπεριφορές όπως ο νέος νόμος της κάρτας φιλάθλου, τοποθετούν αυτόματα τον φίλαθλο και τον οπαδό σε θέση άμυνας σαν αυτός να είναι η κύρια αιτιότητα της βίας. Είναι βασικές αρχές της κοινωνιολογίας. Αγνοούμε δε το ότι, εάν εώς σήμερα, η αστυνομία και οι λοιποί αρμόδιοι έκαναν μια μεθοδική οργανωμένη και σωστή δουλειά, τη δουλειά που ώφειλαν ουσιαστικά να γνωρίζουν και να κάνουν, στα γήπεδα θα επικρατούσε μια σωστή και ασφαλής λειτουργία. Η αδυναμία τους αυτή είναι ο μόνος αυτονόητος δαίμονας που έφερε ή, δεν κατέστειλε την αταξία στα γήπεδα.
Και έρχονται τώρα, τουλάχιστον θρασύτατα, να καταλογίζουν αυτή την αδυναμία και την ανικανότητα χειρισμού τους, στο ίσως πιο αγνό κομμάτι που αιματοδωτεί τις ομάδες. Οικονομικά αλλά και με τη μαγεία της κερκίδας.
Μιλώντας ανθρώπινα. Τι σημαίνει να μην κόψω εισητήριο όποτε θέλω και να κάτσω όπου θέλω ή να μετακινηθώ με τους φίλους μου; Που πήγε το ανθρώπινο και το κοινωνικό κομμάτι των γηπέδων; Γιατί μετατρεπόμαστε σε προελεγχόμενα ρομπότς; Ποτέ δεν έχω κάνει βανδαλισμούς στα γήπεδα και ποτέ δεν έχω σκοπό να κάνω ζημιές, να ασκήσω βία, να θέλω να κάνω κακό στην εξέδρα και την ομαδά μου. Και ακριβώς επειδή είμαι αυτής της πάστας, αρνούμαι και να αντιμετωπιστώ σαν το εγκληματικό μικρόβιο που φέρει την αταξία και τον χουλιγκανισμό.
Όσοι λένε ότι αυτοί που δεν έχουν σκοπό να κάνουν εγκλήματα δεν φέρουν ένσταστη για την κάρτα οπαδού, τότε κοιμούνται αφελώς σε άλλη πραγματικότητα. Δεν υπάρχει πιο άδικη αντιμετώπιση από το να με αντιμετωπίζουν σαν εγκληματία με ένα μέτρο που δεν δικαιολογεί την ως τωρα γηπεδική συμπεριφορά μου.
Αντί να ψάχνουμε λύσεις στην καλύτερη εκπαίδευση της αστυνομίας, στην ασφαλή λειτουργεία των γηπέδων, σε ασφαλή στη διαμόρφωση και αρχιτεκτονική γήπεδα, και σε φιλόξενες εξέδρες, παρακάμπτουμε συνοπτικά αυτή την οδό, με τους εμπνευστές του νόμου να στρέφονται σε λύσεις που γεννούν αίσθημα αδικίας και καταπιεσμένα άτομα (επαναλαμβάνω, βασική αρχή στην κοινωνιολογία και στην κοινωνική ψυχολογία) και κάμπτουν «προοδευτικά» κάθε «λαϊκή» προσέγγιση οδηγώντας τα όλα σε μια εξισωτική φιλοσοφία.
Κυρίως όμως, μιλώντας σωστά και χωρίς συναισθηματισμούς, μια προνοούσα κοινωνία κοιτάζει να κτυπήσει το πρόβλημα στη ρίζα και να δει την ουσία βάζοντας το μαχαίρι στο κόκαλο κι όχι δίνοντας παναντόλ για περιπτώσεις καρκίνου και να προσποιείται ότι κάτι έκανε.
Παιδιά με παραβατικές συμπεριφορές είναι παιδιά άνεργα, με ζωές χωρίς ουσία, με προβληματικά backgrounds, με λάθος παιδεία, απουσία ορθής εκπαίδευσης ή που δεν έχουν που να διοχετεύσουν ενέργεια, παιδιά σε εφηβείες, σε επαναστατηκές φάσεις, με θυμούς, που ανταγωνίζονται στη μαγκιά, που δεν έχουν σωστά ένστικτα κλπ κλπ. Ας τα ψάξουμε. Υπάρχουν δεκάδες μελέτες γι’ αυτά (έχω συμμετέχει σε κάποιες κι εκνευρίζομαι για την ποταπή προσέγγιση και τις υποκριτικές επιφάσεις της δήθεν ασφάλειας στην κάρτα οπαδού).
Η λύση η αληθινή, το μαχαίρι στο κόκαλο, είναι η επένδυση στη παιδεία, τη γνώση, την αξιοποίηση, την αξιολόγηση, τις σωστές προσεγγίσεις, της εύρεσης δουλεάς, χόμπι, διοχέτευσης αυτής της ενέργειας, ενημέρωσης, κοινωνικής συνείδησης, κοινωνικής κουλτούρας, προς αυτα τα ατομα και της εξυγείανσης της ρίζας που δημίουργεί όσα θέλουμε να αποκαταστήσουμε σε αυτά και ως εκ τούτου της αληθινής πηγής δημιουργίας των συμπεριφορών…
Με μια άλλη ματία και με μια γρήγορη μελέτη, θα διαπιστώναμε πως η όξυνση της βίας συμπέφτει με την δεκαετία του ’80, οπόταν και το χρήμα άρχισε να ελέγχει τη «βιομηχανία» οπως μετατρέπεται έκτοτε, του ποδοσφαίρου. Μια χειραφέτηση που αφαίρεσε και την «χρυσόσκονη» του αθλήματος.
Ώφειλε να υπήρχε βούληση να υποστηρίζουν την ομάδα όσο περισσότεροι φίλαθλοι γίνεται, να προωθούμε την ενεργό συμμετοχή των οπαδών, και όχι να περιθωριοποιούμε επιδεικτικά τη μεγάλη και σημαντική αυτή μερίδα με τον ρόλο τους να αμφισβητείται με πλάγιο τρόπο, καυστηριάζοντας και πραναγγέλοντας ουσιαστικά και τον επικήδειο αυτού του ξεχωριστού μοντέλου.
Κι όχι να κοιτάζει η ΚΟΠ πως να βγάλει κι άλλα λεφτά από τη βιομηχανία του ποδοσφαίρου, ή τα καλωδιακά κανάλια από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Φτάνει η νοσηρότητα του αθλήματος όπως την έχουμε στην δημόσια και προσωπική μας αντίληψη. Στημένα, στοιχήματα, ευρύτερη εμπορευματοποίηση κοκ. Το να συγκλίνεις προς το νέο αυτό μόρφωμα και να σιγήσεις τα γήπεδα, να σωπάσεις την εξέδρα, αυτόματα σβήνεις τον παλμό και κατ’ επέκταση σκοτώνεις το ποδόσφαιρο και ότι το κάνει μαγευτικό. Ο ενισχυμένος ρόλος του οπαδού είναι αυτός που διασφαλίζει και την ζωντάνια της ομάδας. Είναι η έξοδος του από το σπίτι, η διαφυγή του από την ρουτίνα, η εβδομαδιαία του ψυχαγωγία.
Δεν κτυπώ κάρτα κάθε φορά που πάω παραλία, σε κατάστημα, σινεμά, θέατρο, βιβλιοθήκη. Θέλω την ελευθερία μου. Τι είναι το επόμενο βήμα; Να κτυπώ κάρτα για κάθε κίνηση της ζωής μου; Νιώθω να πνίγομαι ήδη. Σας παρακαλώ….
Η ασφάλεια είναι σαφώς πιο σημαντικό κριτήριο αλλά τουλάχιστον ας είμαστε πιο ειλικρινείς μεταξύ μας για το πως μπορεί να εξασφαλίζεται… Στο ότι καμιά κάρτα τύπου μικροτσίπ δεν θα φέρει τη λύση όσων μπορούσαν με δεκάδες τρόπους να εξασφαλιστούν. Και να ομολογήσουμε ότι δεν χρειάζεται κάρτα εισόδου για να αποκατασταθεί η βία κ.α.
Και για την γαρνιτούρα
Στο τέλος της μέρας, οι κάμερες είναι εκεί κι εδώ και τόσα χρόνια ουδέποτε τιμωρήσατε οπαδούς για ναζί σύμβολα που τα περιχαρίζουν καμαρωτοί και τα βλέπετε στο πιάτο μπροστά σας. Και πόσα άλλα. Θα τα κάμετε “σhιόνι” με την κάρτα με την οποία θα σφραγίσετε όλους σαν βόδια που τα παίρνουν για σφαγή… Δε μπορώ να κάνω γαργάρα άλλο την υποτίμηση της νοημοσήνης μας.
Τα επεισόδια προχθές στη Λάρνακα έδειξαν περίτρανα πως η βία δεν καταστάλθηκε, απλά μετακινήθηκε εκτός γηπέδων. Ισχύει στη Αγγλία, όπου πλέον η βία μετατέθηκε στις pubs πιο εξαγριωμένη.
