γράφει η Ανθή Ερμογένους*
Προσπάθησε να κάνει τα παιδιά του «αντιφά», με κριτική σκέψη μου έλεγε ένας φίλος. Συμφωνήσαμε πως οι αντιλήψεις των παιδιών είναι επίκτητες. Συμφωνήσαμε πόσο βαρύ είναι να τα απαλλάξεις από άριες υπεροψίες.
Όταν η Βερόνικα, η κόρη της αδερφής μου ήταν έξι, την πήραμε Παρίσι. Στο πολυπολιτισμικό Παρίσι. Με τους μαύρους, τους άσπρους, τους περίεργους καλλιτέχνες, τις γυναίκες που ξυρίζουν κεφάλι. Ένα παιδί που μεγαλώναμε σχολαστικά με κάμποσες μανιέρες για να μας βγει άνθρωπος. Τέμνοντας και κόπτοντας από το μυαλό της την ιεράρχηση των ανθρώπων, ξεκοκαλίζαμε καθημερινά ό,τι ρατσιστικές προσλαμβάνουσες απορροφούσε από αλλού.
Στο Παρίσι λοιπόν, στο μετρό, στεκόταν ένας μαύρος κύριος. Με ρώτησε η μικρή αν καταλαβαίνει Ελληνικά και της είπα όχι. Ξεδιπλώθηκε και είπε δειλά «Τον φοβάμαι λίγο». Ένιωσα λες και έφτυσε μέσα στο ποτήρι μου.
Τα παιδιά είναι άγραφα. Ένα παιδί που τρέχει με τη γυμνάστρια μάνα της σε Παραολυμπιακούς, διαλέγει μαύρες κούκλες, βλέπει βίντεο αθλητών με κομμένα μέλη να βάζουν συνθετικό πόδι, πού στο καλό βρήκε φόβο από ένα άλλο χρώμα δέρματος; Την ρώτησα, και μου είίπε για κάποιον μπαμπά μιας φίλης της που της έλεγε όταν πήγαινε σπίτι τους, πως οι μαύροι βρομάνε και σκοτώνουν.
Την προσεγγίζω παιδικά. Πως και αυτήν την βλέπουν παράξενα επειδή είναι άσπρη και αναρωτιούνται αν ξέβαψε. Και πως τη διάπλασή μας την επηρεάζουν οι γεωγραφικές συνθήκες. Μετά έπρεπε να μιλήσουμε με όρους ανθρώπινους. Χρειάστηκε να πούμε τα αυτονόητα. Πως σκοτώνουν, εγκληματούν και γίνονται αγρίμια όσοι δεν αφομοιώθηκαν, κι όσοι ζουν σε ανομία.
Την ώρα που βγαίναμε ο μαύρος κύριος τής χαμογέλασε και τη ρώτησε, στα Αγγλικά, πώς την λένε. Η μικρή γύρισε πάνω μου να πάρει νεύμα αν είναι εντάξει να του απαντήσει. Του είπε «Βερόνικα» κάνοντας μάλιστα προφορά και χαριτωμενιές. Μετά τον ρώτησε, «You?».
Άνοιξε έπειτα το σχολείο. Τρέχει να μου πει, σαν να έψαχνε να δει την περηφάνια μου, πως στο σχολείο ήρθε ένα κορίτσι, λίγο μαυρούλα και είναι Ινδή. Δεν ξέρει λέξη Ελληνικά και στο διάλειμμα δεν παίζουν μαζί της τα παιδιά γιατί δεν συνεννοούνται. Και επειδή λένε οι γονείς πως οι μαύροι βρομάνε και σκοτώνουν. «Αλλά εγώ παίζω, δεν πάω να παίζω με τους άλλους, δεν γίνεται να κάθεται μόνη της στο παγκάκι, δεν θα μάθει ποτέ Ελληνικά έτσι και θα γίνει αγρίμι». «Και πώς μιλάτε;» «Με νοήματα, εμείς συνεννοούμαστε». Αργότερα, αυτή η μικρή ήταν η καλύτερη της τάξης. Αργότερα, εξηγούσε στη Βερόνικα τη γενική πτώση.
Τα παιδιά τα φορμάρεις. Τα παιδιά δεν έχουν αρνητική επίπτωση σε παιδιά επειδή είναι μελαχρινά. Πώς μπορεί να σου ξινίζουν παιδιά επειδή είναι πρόσφυγες, ορφανοί, ασυνόδευτοι; Πώς μπορείς να φλομώνεις με βαρύγδουπες φοβολογίες πως παιδιά μπορεί να κάνουν κοινωνικό κακό σε παιδιά; Δεν έχουν εθνικά ψεγάδια τα παιδιά. Ψεγάδια έχουν οι ενήλικες. Τέτοια ερώτηση είναι απαντημένη. Μια ορθά δομημένη και νομικά λειτουργική κοινωνία φορμάρει και τους ενήλικες. Το περιβάλλον επιβάλλεται στους ανθρώπους.
Τα επεισόδια στη Λεμεσό μιλούν πιο δυνατά από τις λέξεις. Το μεταναστευτικό δεν είναι εξ ορισμού πρόβλημα. Σε εμάς έγινε πρόβλημα για λόγους πολλούς. Τα κλειστά σύνορα κι η αδυναμία να διοχετευτούν μετανάστες σε άλλες χώρες, δημιούργησαν έναν εγκλωβισμό σε αριθμούς μεγαλύτερους από όσους μπορέσαμε να διαχειριστούμε. Δημιουργήσαμε γκέτο μεταναστών. Η εγκληματικότητα αυξήθηκε για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με το χρώμα. Το έγκλημα δεν είναι βιολογικό χαρακτηριστικό. Έχει να κάνει με κράτη που με την ευλογία τους δημιουργούν τα γκέτο. Σαφώς υπήρξε σε ένα μεγάλο βαθμό στροφή κάποιων μεταναστών στο έγκλημα. Αυτή τη στιγμή πολλοί στράφηκαν στο εμπόριο ναρκωτικών. Κράτος που δεν εντάσσει, ή δεν λειτουργεί προστατευτικά απέναντι σε όλους αυτά έχει να λουστεί. Κι αυτό δεν συμβαίνει απλά στους μετανάστες. Αντίστοιχες ομάδες υποκόσμου υπάρχουν με τις ευλογίες μας με Κύπριους “νονούς” εν γνώσει αστυνομίας και δικαιοσύνης. Το έγκλημα δεν έχει χρωματόσωμα.
Κάτσε τώρα ενήλικα με την κοινωνική αταλαντοσύνη, να σου πω εγώ για έρευνες που τσαμπουνάς πως όπου υπάρχουν μετανάστες, υπάρχει έγκλημα. Οι άγιοι Κύπριοι παράγουν πολιτισμό, παιδεία, εννομία. Οι μπροσούρες σου της ανισότητας αφορούν μόνο υλικά υποτελείς. Αν ο Ινδός είναι επενδυτής δεν φοβάσαι. Ο κοινωνικός κορβανάς του μυαλού σου είναι μια βλακεία και μισή. Τάχατες φοβίες με φάλτσα μεταγλώττιση. Πες το όνομα κανονικά. Είναι ρατσισμός.
Ναι, ο άνθρωπος διαλέγει ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά. Το in-group bias όμως δεν αποκλείει απ’ το υπόλοιπο περιβάλλον τον διαφορετικό σου. Κι αν εκτεθείς στο άλλο ερέθισμα, γίνεται γνώριμο και ελκυστικό. Άμα θες επιστημοσύνες, googlαρε mere-exposure effect. Παράτα μας με τις φαινομενολογικές ταραχές σου.
Κάνε έρευνα τι ανθρώπους διαμορφώνει ο ρατσιστικός λόγος. Με τι (αγκυλωτές) αγκυλώσεις στρεβλώνεις ανθρώπινα ένστικτα. Τι περιθώρια τους αφήνεις για σχέσεις ελεύθερης σκέψης.
Και αν δεν έχεις να προσφέρεις ρατσιστικά αντίδοτα, μόκο. Γιατί αν είναι κάτι να ερευνηθεί, είναι οι επιπτώσεις από το αλισβερίσι παιδιών και ενηλίκων μαζί σου. Εσένα στα επεισόδια που κρατούσες λοστούς, μολότοφ, έσπαγες καταστήματα μεταναστών και αυτοκίνητα ντόπιων. Είσαι το αλισβερίσι που θα θέλαμε να έχουμε;
Αν οι μετανάστες είναι ο κίνδυνος που θα προκαλέσει ζούγκλα, τότε τα λευκά κτηνά με τις μολότοφ που έσπαγαν περιουσίες κι έδερναν, είναι αυτοί που θα μας διδάξουν τον πολιτισμό που επιθυμούν με πάθος και σθένος να διαμορφώσουν; Αυτοί θα δουλέψουν σε παιδιά και τους υπόλοιπους μας για το είδος της κοινωνίας που επιθυμούμε, και θα μας υποδείξουν το πώς πρέπει να είναι η Κύπρος;
Βρέθηκαν τώρα τα λευκά κτηνά να εργαλειοποιήσουν την ξενοφοβικό λόγο κι εσύ τα καταπίνεις σαν αμόρφωτο κι αδούλευτο κοινωνικά ον. Βλέπεις στα μάτια με ένα “ευτυχώς” τους εθνοκαθαριστές αντί να πεις πως είναι εξίσου επικίνδυνοι με εκείνο που φοβάσαι. Γίνονται πρότυπα πολιτισμού για σένα οι τραμπούκοι. Δεν μιλάς για κράτος που δεν αφήνει τραμπούκους να εκκολάπτονται. Σε όποιο χρώμα.
