Το άγχος δεν αδειάζει το αύριο από απογοητεύσεις, αλλά αδειάζει το σήμερα από τις δυνατότητες σου έλεγε ο Άγγλος φιλόσοφος- θεολόγος Τσαρλς Σπέρτζεον προτρέποντας τους πιστούς του να δίνουν σημασία στα πράγματα που έχουν νόημα και να μην σκοντάφτουν στις μικρές δυσκολίες της καθημερινότητας.
Πόσο εύκολο όμως είναι για κάποιον να τιθασεύσει το άγχος του όταν βρίσκεται σε μια στρεσογόνα κατάσταση και τελικά.. το άγχος έχει την ίδια «τιμή βάρους» για όλους;
Επιφανειακό ή παθολογικό άγχος;
Μιλήσαμε με τον ψυχολόγο κ. Γιάννη Μαυρομιχάλη, ο οποίος μας εξήγησε ότι το φάσμα του άγχους είναι μεγάλο και διαφορετικό από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Αν θέλουμε να το χωρίσουμε σε δύο γενικές κατηγορίες θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πρώτη κατηγορία αφορά τα άτομα, τα οποία αγχώνονται επιφανειακά για πραγματικές καταστάσεις της καθημερινότητας, για πιεστικά γεγονότα ή για καινούριες συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Η δεύτερη κατηγορία είναι τα άτομα που πάσχουν από παθολογικό άγχος, δηλαδή η δυσφορία που αισθάνονται έχει μεγάλη διάρκεια, προκαλείται συχνά κι έτσι δημιουργείται μια χρόνια κατάσταση. Τα άτομα αυτά θα πρέπει να απευθυνθούν σε έναν ειδικό, ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ώστε να έχουν τη σωστή καθοδήγηση.
Οπως μας εξηγεί ο κ. Μαυρομιχάλης, το στρες δημιουργείται όταν χρειάζεται να ανταποκριθούμε σε κάτι. Συχνά όταν παρουσιάζεται σε μικρό βαθμό μπορεί να είναι ωφέλιμο γιατί μας βοηθάει να ξεκαθαρίσουμε τους στόχους μας. Είναι μια διαδικασία που μας οδηγεί σε έναν αναστοχασμό, δηλαδή το άτομο που αγχώνεται κάτω από μια συνθήκη – κατάσταση θα πρέπει να θέτει το ερώτημα αν αξίζουν αυτά με τα οποία ασχολείται την πίεση που του ασκούν.
Ψυχική ανθεκτικότητα
Σύμφωνα πάντα με τον ειδικό, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια ψυχική ανθεκτικότητα. Τι σημαίνει αυτό; Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα του ανθρώπου να ανταποκρίνεται σε δυσμενείς συνθήκες, να μπορεί να ξεχωρίσει τις προτεραιότητες του, να διατηρεί μια θετική στάση ζωής αντιμετωπίζοντας κάθε τυχόν πρόβλημα με επιμονή, ευελιξία και αυτοπεποίθηση.
Δεν γεννιόμαστε με την ψυχική ανθεκτικότητα, αλλά αυτή αναπτύσσεται από τα βιώματα μας, τον τρόπο που έχουμε μεγαλώσει και τις καταστάσεις που έχουμε αντιμετωπίσει.
Οπως τονίζει ο κ. Μαυρομιχάλης, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια τύχη, να έχουν δυνατά θεμέλια και υψηλότερες αντοχές. Τα καλά νέα όμως είναι ότι τα άτομα που έχουν χαμηλή ψυχική ανθεκτικότητα μπορούν να την ισχυροποιήσουν μέσω της εκπαίδευσης και της πρακτικής.
Απλοί τρόποι αντιμετώπισης για το επιφανειακό άγχος
Αν το άγχος μας είναι επιφανειακό και μας ωθεί στο να είμαστε περισσότερο παραγωγικοί, τότε μπορούμε απλά να επενδύσουμε σε μικρές και εύκολες πρακτικές «αποβολής» του, δίνοντας προτεραιότητα σε αυτά που πραγματικά είναι σημαντικά και αξίζουν στη ζωή μας.
– Δίνουμε έμφαση στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, φιλικές και οικογενειακές. Οι συζητήσεις με τους δικούς μας ανθρώπους μας χαλαρώνουν και μας βοηθούν στο να δούμε πιο καθαρά αυτά που μας προβληματίζουν. Ακόμα κι αν η άποψη των φίλων δεν είναι πάντα σωστή είναι καλό το γεγονός ότι αναπτύσσουμε ανοιχτά το θέμα που μας απασχολεί.
– Δίνουμε σημασία σε πράγματα που έχουν νόημα, που είναι σημαντικά στη ζωή μας και θα είναι και στο μέλλον. Δεν αναλωνόμαστε σε μικρές καθημερινές καταστάσεις που την επόμενη μέρα ή εβδομάδα θα έχουν μηδενική αξία.
– Η καλή σωματική υγεία, η τακτική άσκηση, η ξεκούραση, η υγιεινή διατροφή, η δημιουργικότητα είναι παράγοντες που μας βοηθούν στο να αποβάλλουμε το επιφανειακό άγχος.
Αν τελικά το άγχος μας εξελίσσεται σε μια σταθερή κατάσταση, τότε είναι καλό να ζητήσουμε βοήθεια σε ψυχολογικό επίπεδο από έναν ειδικό.