Γράφει η Μυροφόρα Ιωάννου*
Η ασφάλεια των τροφίμων τα τελευταία χρόνια αποτελεί παγκόσμια πρόκληση για τον πλανήτη. Δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έρχονται σε κίνδυνο από την κατανάλωση μη ασφαλών τροφίμων και κάποιοι καταλήγουν ακόμη και στο θάνατο. Για τη διασφάλιση της παραγωγής ασφαλών τροφίμων είναι απαραίτητη η επιστημονική γνώση και η εφαρμογή της νομοθεσίας που να προάγει την τήρηση της.
H παροχή ασφαλών τροφίμων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση της ανθρωπότητας και της καλής ποιότητας της ανθρώπινης ζωής. Ως ασφάλεια τροφίμου ορίζεται η διασφάλιση ότι το τρόφιμο δεν θα προκαλέσει βλάβη στον καταναλωτή όταν προετοιμαστεί ή και καταναλωθεί σύμφωνα με την προβλεπόμενη του χρήση. Η έννοια της ασφάλειας του τροφίμου εκτείνεται σε όλη την αλυσίδα παραγωγής, διακίνησης, μεταποίησης, αποθήκευσης, διάθεσης ακόμα και της προετοιμασίας πριν την κατανάλωση. Κάθε τρόφιμο πρέπει να είναι πρώτα από όλα ασφαλές, δηλαδή απαλλαγμένο από φυσικούς, χημικούς και μικροβιολογικούς κινδύνους που να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), οι ασθένειες που οφείλονται στα τρόφιμα και στο νερό επιφέρουν το θάνατο σε 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους, εκ των οποίων 1,9 εκατομμύρια είναι παιδιά. Η καθιέρωση μια πολιτικής υγιεινής και ασφαλείας στους χώρους επεξεργασίας και παραγωγής των τροφίμων αποτελεί δύσκολο έργο και η πρώτη προσπάθεια θα πρέπει να αποβλέπει στη δημιουργία κουλτούρας γύρω από την ασφάλεια των τροφίμων.
Η κουλτούρα σε έναν οργανισμό διαδραματίζει βασικό ρόλο και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. Για την ασφάλεια των τροφίμων, η κουλτούρα ξεκινά από την κορυφή και ρέει προς τα κάτω. Από την μια, η ηγεσία λειτουργεί για να δημιουργήσει ένα όραμα για την ασφάλεια των τροφίμων, να ορίσει προσδοκίες και να εμπνεύσει τους άλλους να ακολουθήσουν. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι είναι το κρίσιμο συστατικό κάθε κουλτούρας για την ασφάλεια των τροφίμων. Είναι η δημιουργία μιας αίσθησης προσωπικής ευθύνης και κατανόησης του ουσιαστικού ρόλου του καθενός στη διατήρηση των προτύπων ασφάλειας τροφίμων στον οργανισμό.
Η υιοθέτηση της κουλτούρας αυτής τόσο από πλευράς εργαζομένων όσο και από πλευράς της διοίκησης είναι ζωτικής σημασίας και επωφελής για τη βιομηχανία των τροφίμων. Μια εταιρεία που αφιερώνει τακτικά χρόνο στην εκπαίδευση και την υπευθυνότητα του προσωπικού για την ασφάλεια των τροφίμων, βοηθάει στη διατήρηση μιας κουλτούρας. Με βλέμμα πλέον στραμμένο στην κουλτούρα της ασφάλειας των τροφίμων, οι κοινές αξίες, πεποιθήσεις και κανόνες σε ένα οργανισμό μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίμων που θα βασίζεται στη συμπεριφορά, στην οργανωτική νοοτροπία και στην παραγωγή ασφαλών τροφίμων.