Οι κανόνες ευγένειας της κοινωνίας μας θεωρούν ότι οι βωμολοχίες είναι χυδαίο σημάδι χαμηλής νοημοσύνης και μόρφωσης – και στο κάτω-κάτω της γραφής γιατί κάποιος να βασίζεται σε αγενή γλώσσα όταν έχει ένα πλούσιο λεξιλόγιο;
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, οι βρισιές μπορεί να είναι σημάδι λεκτικής υπεροχής, έχουν δείξει μελέτες, και μπορεί να προσφέρουν και άλλες πιθανές … ανταμοιβές.
«Τα πλεονεκτήματα της βρισιάς είναι πολλά», λέει ο Τίμοθι Τζέι, ομότιμος καθηγητής ψυχολογίας στο Κολλέγιο Φιλελευθέρων Τεχνών της Μασαχουσέτης.
«Τα οφέλη της βρισιάς έχουν μόλις εμφανιστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ως αποτέλεσμα πολλής έρευνας για τον εγκέφαλο και το συναίσθημα, μαζί με (την βοήθεια) καλύτερης τεχνολογίας για τη μελέτη της ανατομίας του εγκεφάλου», λέει ο ίδιος.
Το να βρίζουμε μπορεί να είναι σημάδι ευφυΐας
Τα μορφωμένα άτομα με ευρύ λεξιλόγιο στη διάθεσή τους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015, ήταν ικανότερα στο να βρίσκουν κατάρες από εκείνους που μιλούσαν λιγότερο καλά.
Αυτό είναι ένα σημάδι ευφυΐας «στο βαθμό που η γλώσσα συσχετίζεται με τη νοημοσύνη», λέει ο Τζέι, ο οποίος συνέταξε τη μελέτη. «Οι άνθρωποι που είναι καλοί στη γλώσσα είναι καλοί στο να δημιουργούν ένα λεξιλόγιο με βωμολοχίες».
Οι βρισιές μπορεί επίσης να συσχετιστούν με την κοινωνική νοημοσύνη, προσθέτει ο ίδιος.
«Το να έχουμε τις (σωστές) στρατηγικές για να ξέρουμε πού και πότε είναι κατάλληλο να βρίζουμε και πότε όχι», σύμφωνα με τα όσα λέει ο Τζέι, «είναι μια κοινωνική γνωστική δεξιότητα όπως η επιλογή των σωστών ρούχων για τη σωστή περίσταση. Αυτό είναι ένα πολύ εξελιγμένο κοινωνικό εργαλείο».
Η βωμολοχία μπορεί να είναι σημάδι ειλικρίνειας
Η επιστήμη έχει επίσης βρει μια θετική σχέση μεταξύ της βωμολοχίας και της ειλικρίνειας. Τα άτομα που έβριζαν έλεγαν λιγότερα ψέματα σε διαπροσωπικό επίπεδο και είχαν υψηλότερα επίπεδα ακεραιότητας συνολικά, σύμφωνα με μια σειρά τριών μελετών που δημοσιεύθηκαν το 2017 .
«Όταν εκφράζει κανείς ειλικρινά τα συναισθήματά του με δυνατά λόγια, τότε θα φανεί πιο ειλικρινής», είπε ο Τζέι, ο οποίος δεν συμμετείχε στις μελέτες.
Ενώ ένα υψηλότερο ποσοστό χρήσης βωμολοχιών συσχετίστηκε με περισσότερη ειλικρίνεια, οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποίησαν ότι «τα ευρήματα δεν πρέπει να ερμηνεύονται ώστε να σημαίνει ότι όσο περισσότερο ένα άτομο χρησιμοποιεί βωμολοχίες, τόσο λιγότερες πιθανότητες (έχει) να εμπλέκεται σε ανήθικες συμπεριφορές».
Η βωμολοχία βελτιώνει την ανοχή στον πόνο
Η βωμολοχίες δεν βοηθούν απλώς την αντοχή μας: Αν κλείσουμε το δάχτυλό μας στην πόρτα του αυτοκινήτου, μπορεί να νιώσουμε λιγότερο πόνο αν εκστομίσουμε κάτι ανάρμοστο…
Ερευνα έχει διαπιστώσει ότι τα άτομα που έβριζαν ενώ έσφιγγαν τη μέγγενη του χεριού τους μπορούσαν να σφίγγουν πιο δυνατά και περισσότερο.
Μια άλλη μελέτη βρήκε ότι άτομα που έβριζαν καθώς έβαζαν το χέρι τους σε παγωμένο νερό ένιωθαν λιγότερο πόνο και μπορούσαν να διατηρήσουν το χέρι τους στο νερό περισσότερο από εκείνους που έλεγαν μια «ουδέτερη» λέξη.
«Το βασικό μήνυμα είναι ότι οι βωμολοχίες μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε τον πόνο», δήλωσε ο ψυχολόγος Ρίτσαρντ Στήβενς, κύριος συγγραφέας των μελετών…
Ο Στήβενς αναφέρει ότι το πράγμα λειτουργεί περίπου έτσι: οι βωμολοχίες παράγουν μια αντίδραση στρες που εκκινεί αμυντικό αντανακλαστικό του σώματος. Ένα «αναψοκοκκίνισμα» αδρεναλίνης αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή, προετοιμάζοντας τους μύες για μάχη ή φυγή.
Ταυτόχρονα, υπάρχει μια άλλη φυσιολογική αντίδραση που ονομάζεται αναλγητική απόκριση, η οποία κάνει το σώμα πιο αδιαπέραστο στον πόνο.
«Αυτό θα είχε νόημα γιατί θα είμαστε γενικά καλύτεροι αν δεν μας επιβράδυναν ανησυχίες για τον πόνο», λέει ο Στήβενς.
«Έτσι, φαίνεται ότι με το να βρίζουμε πυροδοτούμε μια συναισθηματική απόκριση στον εαυτό μας, η οποία προκαλεί, με τη σειρά της, μια ήπια απόκριση στρες, που συνεπάγεται μείωση του πόνου ο οποίος προκαλείται από το στρες», προσθέτει.
Προσοχή, όμως, την επόμενη φορά που θα αποφασίσουμε να παρατείνουμε την προπόνησή μας βρίζοντας. Οι βωμολοχίες χάνουν τη δύναμή τους έναντι του πόνου όταν χρησιμοποιούνται υπερβολικά, ανακάλυψε επίσης η έρευνα…
«Η έρευνα διαπίστωσε ακόμα ότι οι άνδρες που ήταν λιγότερο καταστροφικοί φαινόταν να επωφελούνται από τις βωμολοχίες, ενώ αυτό δεν συνέβη σε άνδρες που ήταν πιο καταστροφικοί», σύμφωνα με τον Στήβενς. «Ενώ με τις γυναίκες δεν υπήρχε καμία διαφορά».
Η βωμολοχία είναι ένα σημάδι … δημιουργικότητας
Οι βρισιές φαίνεται να επικεντρώνονται στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, το μέρος που οι άνθρωποι αποκαλούν συχνά «δημιουργικό εγκέφαλο»…
«Γνωρίζουμε ότι οι ασθενείς που παθαίνουν εγκεφαλικό στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου τείνουν να γίνονται λιγότερο συναισθηματικοί, λιγότερο ικανοί να κατανοούν και να λένε αστεία και τείνουν να σταματήσουν να βρίζουν ακόμα κι αν έβριζαν αρκετά πριν», λέει η Εμμα Μπερν, συγγραφέας του « Το να βρίζεις είναι καλό για σένα».
Η έρευνα για τις βρισιές χρονολογείται από τη βικτωριανή εποχή, όταν οι γιατροί ανακάλυψαν ότι οι ασθενείς που έχασαν την ικανότητά τους να μιλούν μπορούσαν ακόμα να βρίζουν.
«Βωμολοχούσαν απίστευτα άπταιστα…», ανέφερε η Μπερν. «Παιδικές επιπλήξεις, βρισιές και όροι αγάπης – λέξεις με έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο που μαθαίνουμε νωρίς τείνουν να διατηρούνται στον εγκέφαλο ακόμα και όταν χάνεται όλη η υπόλοιπη γλώσσα μας».
Ας βρίσουμε αντί να χειροδικήσουμε
Γιατί επιλέγουμε να βρίζουμε; Ίσως επειδή η βωμολοχία παρέχει ένα εξελικτικό πλεονέκτημα που μπορεί να μας προστατεύσει από σωματική βλάβη, είπε ο Τζέι.
«Ένας σκύλος ή μια γάτα θα σε γρατσουνίσει, θα σε δαγκώσει όταν είναι φοβισμένος ή θυμωμένος», λέει. «Οι βρισιές μάς επιτρέπουν να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας συμβολικά χωρίς να το κάνουμε με νύχια και με δόντια…