Το περιστατικό που συνέβηκε το απόγευμα της περασμένης Κυριακής με την πτώση εξωτερικού τμήματος της οροφής καταστήματος στην συμβολή των οδών Ανεξαρτησίας και Θέμιδος, με τους όγκους μπάζων να καταλήγουν στο πεζοδρόμιο και στον δρόμο, φέρνει ακόμα πιο επιτακτικά στον προσκήνιο το πολύ σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Λεμεσός από τα ακατάλληλα και επικίνδυνα για κατοίκηση ή εμπορική χρήση κτήρια.
Πριν από μια περίπου εβδομάδα, είχαμε την κατάρρευση τσιμεντένιου μπαλκονιού στον 5ο όροφο παλιάς πολυκατοικίας σε πάροδο τη λεωφόρου Νίκου Παττίχη όπου τα μπάζα κατέληξαν στην βεράντα του σπιτιού του κάτω ορόφου ενώ παρόμοια περιστατικά είχαμε αρκετά τα τελευταία χρόνια. Το ότι δεν υπήρξαν ανθρώπινα θύματα, μόνο σε καθαρή τύχη μπορεί να αποδοθεί.
Όλοι αντιλαμβάνονται την σοβαρότητα του προβλήματος, όμως δεν βλέπουμε να αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες και δράσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους ή των Τοπικών Αρχών, παρά το γεγονός ότι κατά καιρούς έχουν γίνει μελέτες και κατατέθηκαν συγκεκριμένες προστάσεις για αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σχετικές νομοθεσίες οι οποίες όμως δεν εφαρμόζονται. Αποδεικνύεται ότι το κράτος δεν έχει πολιτική για την διαχείριση αυτών των επικίνδυνων οικοδομών, στηριζόμενο, προφανώς, και στην ανοχή των αρμόδιων Τοπικών Αρχών που δεν ασκούν την απαραίτητη πίεση και διεκδίκηση.
Το θέμα των επικίνδυνων κτηρίων, αναδείχθηκε από το ΕΤΕΚ εδώ και πολλά χρόνια όταν στην Λεμεσό έπεφταν το ένα μπαλκόνι μετά το άλλο, σε κεντρικές περιοχές της πόλης. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις καταπλακώθηκαν αυτοκίνητα και προκλήθηκαν αρκετές άλλες ζημιές αλλά, ευτυχώς, όχι ανυποψίαστους πολίτες. Όλα αυτά τα χρόνια, όμως, δεν έχει γίνει το παραμικρό για αντιμετώπιση του προβλήματος.
Είχε δημιουργηθεί μια επιτροπή με την συμμετοχή και των Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία μελέτησε το όλο θέμα και ετοίμασε μεθοδολογία για το πώς θα πρέπει να γίνεται έλεγχος των κτηρίων για να μπορεί να εκδίδεται πιστοποιητικό επιθεώρησης , κάτι σαν το ΜΟΤ που γίνεται με τα αυτοκίνητα, όπως αναφέρει στο Limassoltoday, το μέλος του Γενικού Συμβουλίου του ΕΤΕΚ, Ντίνος Νικολαΐδης, τονίζοντας:
«πρέπει επιτελούς να αποφασιστεί από την πολιτεία ότι επιβάλλεται να γίνεται επιθεώρηση των κτηρίων και να εκδίδεται πιστοποιητικό καταλληλόλητας σε τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με τη κατηγορία των κτηρίων… πολυκατοικίες, πολύπλοκα κτήρια, βιομηχανικά, διατηρητέα κλπ».
Τελικά έμειναν όλα στο συρτάρι αφού, όπως σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης.
«το όλο ζήτημα προσέκρουσε σε κάποιους ενδοιασμούς για το αν θα γίνονται οι επιθεωρήσεις σε όλα τα κτήρια ή επιλεκτικά και κάθε πόσο καιρό θα γίνονται».
Το ΕΤΕΚ είχε συνάντηση και με την Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής η οποία ενημερώθηκε σχετικά και εκφράστηκε η επιθυμία να προχωρήσει το θέμα αλλά και πάλι δεν έγινε τίποτε.
«Πρόσφατα έγινε και μια μελέτη από την οποία διαφάνηκε ότι υπάρχουν πάρα πολλά επικίνδυνα κτήρια, όχι μόνο στην Λεμεσό αλλά παγκύπρια, και ότι επιβάλλεται άμεσα να προωθηθεί το ζήτημα της επιθεώρησης και του πιστοποιητικού καταλληλόλητας , οπότε το μπαλάκι βρίσκεται στα χέρια της πολιτείας η οποία δεν έχει άλλα περιθώρια κωλυσιεργίας».
Μελέτες και νομοθεσίες που δεν αξιοποιούνται
Αναφερόμενος στις Τοπικές Αρχές και Υπηρεσίες, ο εκπρόσωπος του ΕΤΕΚ επισημαίνει ότι παλαιότερα που είχε συζητηθεί το θέμα «μας είχαν πει ότι δεν υπάρχει νομοθεσία που να μπορεί να βοηθήσει αλλά τους υπέδειξα προσωπικά ότι υπάρχουν τέσσερις νομοθεσίες που μπορούν να αξιοποιηθούν».
Είναι ο περί ασφάλειας και υγείας νόμος, πολύ συγκεκριμένος και αυστηρός, «οπότε με μια εκτίμηση κινδύνου, ο Δήμος μπορεί να περιφράξει το κτήριο και να καλέσει τον ιδιοκτήτη να πάρει τα μέτρα του σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κι αν δεν συμμορφωθεί να τον οδηγήσει στο δικαστήριο», είναι ο περί κοινόκτητων οικοδομών νόμος «με τον οποίο όμως το Κτηματολόγιο δεν θέλει να ασχολείται επικαλούμενο χρονοβόρες διαδικασίες» αλλά είναι και ο περί οδών και οικοδομών νόμος «που περιλαμβάνει πρόνοιες με τις οποίες υποδεικνύονται τρόποι αντιμετώπισης και χειρισμού των επικίνδυνων οικοδομών».
Όλα αυτά, όπως υποδεικνύεται, είναι θέματα που μπορούν να αξιοποιηθούν από την Τοπική Αρχή.
«Εμείς ως ΕΤΕΚ έχουμε δώσει όλα τα όπλα και εργαλεία για να κινηθούν όπως επιβάλλεται πριν να θρηνήσουμε θύματα, δεδομένου ότι υπάρχουν δεκάδες επικίνδυνα κτήρια».
Ο κ. Νικολαΐδης επισημαίνει παράλληλα και το εξίσου σοβαρό πρόβλημα με τα παλιά κτήρια στο κέντρο της Λεμεσού που είναι εγκαταλειμμένα . Και γι’ αυτό το θέμα έγινε μελέτη από το ΕΤΕΚ αλλά, όπως επισημαίνει, «υπάρχει ένα σύστημα για χορηγίες επιδιόρθωσης και αποκατάστασης το οποίο όμως δεν δουλεύει».
«οι διαδικασίες για να μπορέσει κάποιος να προχωρήσει, είναι περίπλοκες και χρονοβόρες από την μια κι από την άλλη, τα ποσά που δίνονται είναι πολύ λίγα, οπότε αποθαρρύνονται οι ιδιοκτήτες και αφήνουν τα κτήρια στο έλεος της φθοράς του χρόνου, με όλα τα αρνητικά αποτελέσματα που βλέπουμε κατά καιρούς».
Με προβληματικά υλικά αρκετά κτήρια στην Λεμεσό
Που μπορεί όμως να βρίσκεται η βασική αιτία του συχνού φαινομένου της κατάρρευσης τμημάτων από κτήρια στην Λεμεσό, στα οποία κατοικούν άνθρωποι ή χρησιμοποιούνται ως εμπορικά και γενικότερα επαγγελματικά υποστατικά;
Η άποψη που εκφράζει ο πολιτικός μηχανικός Σωτήρης Σωτήριου είναι ότι «πάρα πολλά κτήρια που κατασκευάστηκαν κυρίως στη δεκαετία του ‘80 είναι προβληματικά κι αυτό επειδή τα αμμοχάλικα που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονταν από την θάλασσα οπότε προκύπτουν τα προβλήματα που βλέπουμε σήμερα».
«με την αποσάθρωση που γίνεται και με την κόπωση σε συνδυασμό και με την υγρασία που υπάρχει αφού βρισκόμαστε πολύ κοντά στη θάλασσα, είναι επόμενο ότι οι οπλισμοί αυτών των κτηρίων θα αστοχήσουν».
Επισημαίνοντας το γεγονός ότι «υπάρχουν πολλές πολυκατοικίες σε όλες τις περιοχές της Λεμεσού που κατοικούνται από κόσμο αλλά είναι ετοιμόρροπες με πολλές ζημιές και δεν χρειάζεται να γίνει ένας σεισμός για να καταρρεύσουν αλλά είναι θέμα χρόνου να γίνει αυτό», ο κ. Σωτηρίου τονίζει ότι αν δεν ληφθούν έγκαιρα προληπτικά μέτρα θα έχουμε πολύ πιο σοβαρά προβλήματα γι’ αυτό πρέπει να γίνει κάτι, να είναι υποχρεωτική η επιδιόρθωση, να θεσμοθετηθεί ο έλεγχος και η επιθεώρηση των κτηρίων μετά από κάποια χρόνια από την κατασκευή τους και να εξασφαλίζεται πιστοποιητικό καταλληλόλητας… πρέπει να δοθούν κίνητρα και στήριξη οικονομική από τη πολιτεία στους ιδιοκτήτες ώστε να γίνουν οι απαραίτητες επιδιορθώσεις και συντηρήσεις για να προλάβουμε τα χειρότερα».
Το πρόβλημα θα γίνεται κάθε χρόνο όλο και πιο συχνό
Την σοβαρότητα του προβλήματος με τα επικίνδυνα κτήρια, επισημαίνει και ο πολιτικός μηχανικός Κύπρος Ιορδάνους, υποδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, ότι αυτό οφείλεται και στην κακή ή και την πλήρη έλλειψη συντήρησης.
«Το θέμα δεν είναι μόνο τεχνικό αλλά και κοινωνικό και οικονομικό και νομοθετικό αλλά δυστυχώς υπάρχει μια αδράνεια από όλους», όπως αναφέρει. Υπάρχει η τεχνογνωσία αλλά «για ένα κτήριο στο οποίο υπάρχει σοβαρό θέμα, δεν μπορείς να κάνεις και πολλά πράγματα».
«ή θα κάνεις καθαίρεση ή θα κάνεις αποκατάσταση κι αυτή πάλι είναι περιορισμένης έκτασης… και συνήθως γίνονται πατσιαρίσματα…».
Αναφερόμενος ειδικότερα στο τελευταίο περιστατικό, εκφράζει την εκτίμηση ότι η ανακαίνιση που έγινε δεν ήταν αρκετή αφού «ανακαίνιση δεν σημαίνει να γίνει αλλαγή μόνο στους σοβάδες, όταν τα κόκκαλα, ο στατικός φορέας του κτηρίου έχει ξεπεράσει τα χρονικά του όρια». Η επέμβαση στον στατικό φορέα, όπως διευκρινίζει απαιτεί τεράστιο κόστος, στο οποίο ο κόσμος, ο ιδιόκτητης ενός επικίνδυνου κτηρίου, δεν μπορεί να ανταποκριθεί με δεδομένη και την οικονομική κρίση.
Υποδεικνύοντας ότι χρειάζεται πλέον να μελετηθεί το όλο ζήτημα με σοβαρότητα από όλες τις εμπλεκόμενες Αρχές, ο κ. Ιορδάνους εκφράζει την εκτίμηση ότι το πρόβλημα θα γίνεται κάθε χρόνο όλο και πιο συχνό.
«Πάρα πολλά κτήρια έχουν αποσαθρωμένα μπετόν και εκτεθειμένους οπλισμούς, έχουν ξεπεράσει τον χρόνο ζωής τους» επισημαίνει, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «συνήθως λέμε ότι το μπετόν έχει φιλότιμο και προειδοποιεί… όμως εμείς έχουμε ξεπεράσει αυτό το φιλότιμο οπότε σε κάποια φάση το κτήριο θα σου πει φτάνει…».
