Αναπτύχθηκαν θέματα όπως η πράσινη μετάβαση, η βιωσιμότητα και αειφορία στον τουρισμό, οι νέες τάσεις και προκλήσεις του τομέα της φιλοξενίας
Σημαντικά συμπεράσματα και εισηγήσεις εξήχθησαν κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου του ΣΤΕΚ, το οποίο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024, παρουσία του υφυπουργού Τουρισμού, Κώστα Κουμή, πρεσβευτών, κρατικών αξιωματούχων, επιχειρηματιών και επαγγελματιών από το χώρο της Ξενοδοχειακής και ευρύτερης Τουριστικής Βιομηχανίας της Κύπρου και της Ελλάδας.
Μέσα από τις ενότητες του συνεδρίου, με τίτλο «Τα νέα δεδομένα απαιτούν ένα πιο ανταγωνιστικό μοντέλο», αναπτύχθηκαν θέματα όπως η πράσινη μετάβαση, η βιωσιμότητα και αειφορία στον τουρισμό, οι νέες τάσεις και προκλήσεις του τομέα της φιλοξενίας και ο ρόλος του κυπριακού και ελλαδικού τουρισμού στις οικονομίες των δύο χωρών.
Στο Συνέδριο συμμετείχαν πέραν των 250 ατόμων, ενώ ανάμεσα στους ομιλητές ήταν καθηγητές Πανεπιστημίων και εκπρόσωποι από μεγάλους οργανισμούς, επιχειρήσεις και ιδρύματα.
Χαιρετίζοντας το συνέδριο ο Υφυπουργός Τουρισμού, κ. Κώστας Κουμής δήλωσε: «Στο Υφυπουργείο Τουρισμού εργαζόμαστε μεθοδικά και με πλάνο με βασική προτεραιότητά μας την οικοδόμηση του ανθεκτικού τουρισμού», επισημαίνοντας πως «πίσω από την έννοια βιώσιμος τουρισμός βρίσκεται πρωτίστως ο σεβασμός, προς τους ανθρώπινους αλλά και τους φυσικούς μας πόρους». Ο κ. Κουμής αναφέρθηκε και στις προκλήσεις και τα προβλήματα στον τομέα του τουρισμού εστιάζοντας στην εποχικότητα την οποία χαρακτήρισε ως ένα δύσκολο θέμα που συνδέεται με πολλές παραμέτρους, για το οποίο όμως υπάρχουν σχεδιασμοί. «Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μαζί με τους Ευρωπαίους ομολόγους μου έχουμε θέσει το ζήτημα επιμένοντας ότι πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία και έχουμε καταθέσει ξεκάθαρη πρόταση. Ως Υφυπουργείο σας διαβεβαιώ ότι θα είμαστε δίπλα σας σε κάθε σας προσπάθεια προκειμένου να αντιμετωπίσουμε συλλογικά τα προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο».
Στη δική του παρέμβαση ο πρόεδρος του ΣΤΕΚ, Άκης Βαβλίτης σχολίασε ότι «ένα εκ των βασικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κυπριακός τουρισμός είναι η εποχικότητα η οποία στέλνει χιλιάδες κόσμο στην ανεργία. Είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να επιλύσουμε όλοι οι αρμόδιοι φορείς συλλογικά, μέσα από ένα αποτελεσματικό στρατηγικό σχεδιασμό».
Από την πλευρά του, ο ΓΓ Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, του Υπουργείου Τουρισμού Ελλάδας, Μύρων Φλουρής, επικεντρώθηκε στον παράγοντα της ανθρώπινης φιλοξενίας τονίζοντας ότι αυτή είναι που κάνει τη μεγάλη διαφορά στον τομέα του τουρισμού. «Ο εναλλακτικός τουρισμός είναι οι άνθρωποι. Το ζητούμενο είναι να δουλέψουμε ομαδικά, κινητοποιώντας τις τοπικές κοινότητες να αγαπήσουν τον τόπο τους, και να δράσουν με ευαισθησία, έτσι ώστε να τον αναδείξουν σωστά, προς όφελος όλων».
Στην παρέμβασή του ο Εντεταλμένος Σύμβουλος ΣΕΤΕ, Αλέξανδρος Θάνος συνεχάρη τον ΣΤΕΚ για το πλήρως εμπεριστατωμένο και επιτυχημένο Συνέδριο που διοργάνωσε, και αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας μεταξύ ΣΕΤΕ και ΣΤΕΚ, η οποία όπως είπε θα δημιουργήσει ένα πεδίο προστιθέμενης αξίας μεταξύ των δύο χωρών, συμβάλλοντας παράλληλα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των προορισμών. «Η συνεργασία των Συνδέσμων βοηθά τις κυβερνήσεις των δύο χωρών να αναπτύσσουν κοινές στρατηγικές και ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Η από κοινού διαχείριση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Κύπρος ως τουριστικοί προορισμοί αποτελεί στρατηγική και των δύο συνδέσμων».
Η Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ε.Ο.Τ. Άντζελα Γκερέκου, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «ο τουρισμός είναι η ατμομηχανή της οικονομίας μας. Δεν υπάρχει ποιοτικός τουρισμός αν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, συνεπώς η αναβάθμισή τους απαιτεί την επείγουσα προσοχή μας. Κυρίαρχος στόχος μας είναι ο ποιοτικός τουρισμός σε όλα τα επίπεδα, ο οποίος όμως χρειάζεται συνεχή ανατροφοδότηση», δήλωσε η κ. Γκερέκου προσθέτοντας ότι «ο επισκέπτης είναι ο καλύτερος πρεσβευτής μας και αυτό που πρέπει να του προσφέρουμε είναι αυθεντικές, εξατομικευμένες εμπειρίες».
Στο πλαίσιο της τοποθέτησής της στις εργασίες του συνεδρίου, η Destination Manager Cyprus & Malta της TUI, Tracey Steele, αναφέρθηκε στις μελλοντικές τάσεις στον τομέα του τουρισμού τονίζοντας ότι η αγορά μεγαλώνει και η βιωσιμότητα είναι ένα πολύ μεγάλο και σημαντικό στοίχημα το οποίο θα πρέπει να κερδίσουμε. «Είναι πολύ σημαντικό να επικεντρωθούμε στην εξειδίκευση και εξατομίκευση εμπειριών, εστιάζοντας στα βασικά μας πλεονεκτήματα», σημείωσε.
Χαιρετίζοντας το Συνέδριο, ο Γραμματέας του ΣΤΕΚ, Σωκράτης Σολομίδης, τόνισε ότι ως προορισμός έχουμε να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα μια πλειάδα προκλήσεων. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας, στα αυξημένα επιτόκια που επιβαρύνουν αισθητά το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού, στα τεχνικά προβλήματα με συγκεκριμένους τύπους αεροσκαφών που προέκυψαν τους τελευταίους μήνες και μπορεί να οδηγήσουν σε ακυρώσεις πτήσεων ή ακόμα και ολόκληρων δρομολογίων και στην έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού η οποία οξύνεται χρόνο με τον χρόνο.
Παράλληλα με το συνέδριο, στο χώρο λειτουργούσε έκθεση προϊόντων και υπηρεσιών που απευθύνονταν στην τουριστική βιομηχανία για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις του κλάδου, την οποία εγκαινίασε ο Υφυπουργός Τουρισμού, Κώστας Κουμής.
Διοργανωτές του Συνεδρίου, το οποίο ήταν υπό την αιγίδα του υφυπουργείου Τουρισμού, ήταν ο ΣΤΕΚ και η Top Kinisis ενώ μέγας χορηγός ήταν και φέτος η Ελληνική Τράπεζα. Χορηγοί και υποστηρικτές του συνεδρίου ήταν οι KPMG, Isotech, Sml, Υφυπουργείο Τουρισμού, Hermes Airports, Living Contract, Dimco-Level, Ergo Energy, JCC, Hilton, Coneq, Trapalides, Book Your WeddingDay.com, HRD, Κυπριακή Εταιρεία Πιστοποίησης, Bakali ενώ επίσημος αερομεταφορέας ήταν η Aegean Airlines.
Ο κύριος Σολομωνίδης, ανέφερε:
Τα όσα ακούσαμε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, επιβεβαίωσαν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι όντως τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται σε διεθνές επίπεδο απαιτούν τη δημιουργία ενός πιο ανταγωνιστικού μοντέλου για τον κυπριακό τουρισμό. Η ειδοποιός διαφορά με τις άλλες κατά καιρούς κρίσεις που αντιμετωπίσαμε, και αντιμετωπίζουμε, μέχρι την επάνοδο σε συνθήκες ομαλότητας, είναι ότι αυτή τη φορά η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση συνιστούν ουσιαστική ρήξη με το παρελθόν και απαιτούν ένα νέο modus operandi για τη ξενοδοχειακή βιομηχανία.
Το κόστος προσαρμογής μέσα στα επόμενα χρόνια είναι δύσκολο να προβλεφθεί όμως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα είναι σημαντικό. Και δυστυχώς η τουριστική βιομηχανία δεν βρίσκεται στα καλύτερα της. Μπορεί το 2023 να παρουσιάστηκε ως μια καλή χρονιά για τον τουρισμό, με βάση μια επιφανειακή ανάγνωση των στοιχείων για αφίξεις και έσοδα.
Όμως ως προορισμός έχουμε να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα μια πλειάδα προκλήσεων
Ενδεικτικά αναφέρω :
- Τα 2 τελευταία χρόνια το κόστος λειτουργίας λόγω αύξησης των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας έχει εκτοξευθεί. Ως ξενοδόχοι αναγκαστήκαμε να απορροφήσουμε μεγάλο μέρος της αύξησης του κόστους ώστε να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί με σοβαρό αντίκτυπο στην οικονομική ευρωστία της βιομηχανίας. Η οποία ήδη υπέφερε μετά τις μεγάλες ζημιές που επισώρευσε η διετία της πανδημίας και η εν μια νυκτί απώλεια της Ρωσικής αγοράς το 2022.
- Ειδικά όσον αφορά το κόστος ενέργειας, υπάρχουν ξενοδοχεία που κατά την περσινή καλοκαιρινή περίοδο είδαν τον λογαριασμό του ηλεκτρισμού να αυξάνεται κατά 70%-80% σε σύγκριση με το 2019. Ωστόσο, στις συνεχείς εκκλήσεις μας για να επεκταθεί και να λειτουργήσει αποτελεσματικά και στα ξενοδοχεία το Virtual Net Billing (εικονικός συμψηφισμός) και για να επιτραπεί κάλυψη στο 80% της κατανάλωσης της κάθε ξενοδοχειακής μονάδας χωρίς οποιοδήποτε πλαφόν στις κιλοβατόρες, δυστυχώς δεν βρήκαμε ικανοποιητική ανταπόκριση.
- Η συγκράτηση του πληθωρισμού είναι σίγουρα θετική εξέλιξη. Οι τιμές όμως παραμένουν σε ψηλά επίπεδα όπως και τα επιτόκια που επιβαρύνουν αισθητά το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού. Όπως είναι γνωστό στην ξενοδοχειακή βιομηχανία ο δανεισμός είναι κατά κανόνα ψηλός λόγω των μεγάλων επενδύσεων που απαιτούνται.
- Η συνδεσιμότητα της χώρας βελτιώνεται σταδιακά όμως μας προβληματίζει το ότι τον τελευταίο καιρό εντοπίστηκαν τεχνικά προβλήματα με συγκεκριμένους τύπους αεροσκαφών, γεγονός που δημιουργεί αβεβαιότητα για την επερχόμενη τουριστική περίοδο εφόσον μπορεί να προκύψουν ακυρώσεις πτήσεων ή ακόμα και ολόκληρων δρομολογίων.
-Έντονη αβεβαιότητα υπάρχει και για τη δεύτερη πιο σημαντική αγορά σε αφίξεις, αυτή του Ισραήλ, με τον πόλεμο στη Γάζα να εξακολουθεί να μαίνεται,και με πιθανό αντίκτυπο που μπορεί να έχει η σύγκρουση στις επιλογές των Ευρωπαίων τουριστών λόγω της γειτνιάζουσας θέσης της Κύπρου.
- Η έλλειψη ανθρωπινού δυναμικού που φαίνεται να οξύνεται χρόνο με χρόνο, προκαλεί σοβαρά λειτουργικά προβλήματα και υπονομεύει την όλη προσπάθεια για παροχή ποιοτικών υπηρεσιών. Στο προβλεπτό μέλλον δεν προσφέρεται άλλη διέξοδος από την εισαγωγή εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες που θα πρέπει να γίνει με οργανωμένο και αποτελεσματικό τρόπο με διακρατικές συμφωνίες και ταχύρρυθμη εκπαίδευση.
- Τέλος είναι εντελώς οξύμωρο να μιλούμε για μετάβαση στην πράσινη οικονομία ενώ προβλήματα όπως η ηχορύπανση , η οπτική ρύπανση, η ανεπαρκής καθαριότητα διαιωνίζονται. Κάποιες προσπάθειες που καταβάλλονται είναι αναποτελεσματικές και οι τοπικές αρχές για διάφορους λόγους ανήμπορες να αντεπεξέλθουν.
Αγαπητοί φίλοι,
Τα όσα ανέφερα ενδεχομένως να δημιουργούν μία αρνητική εικόνα για τις προοπτικές του κυπριακού τουρισμού. Ο ΣΤΕΚ ποτέ δεν επιδίωξε να αποτελέσει μάντη κακών, όμως πιστεύουμε ακράδαντα ότι μια ρεαλιστική και χωρίς ωραιοποιήσεις εκτίμηση των προβλημάτων και των προκλήσεων είναι εκ των ων ουκ άνευ για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην αποτελεσματική τους αντιμετώπιση. Η μετάβαση σε ένα βιώσιμο, ανταγωνιστικό και ποιοτικό τουριστικό μοντέλο, σε μια περίοδο που κάθε άλλο παρά ευνοική μπορεί να χαρακτηριστεί, μπορεί, και πρέπει, να κερδηθεί. Προυποθέτει όμως μια πολύπλευρη προσπάθεια, σοβαρό προγραμματισμό και τη συμβολή και τη συνεργασία όλων, επιχειρήσεων, πολιτείας, εργαζομένων και συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Ελπίζουμε μέσα από το σημερινό συνέδριο , να ενημερώσαμε, να προβληματίσαμε και να δώσαμε την κατεύθυνση μερικές ιδέες για το τι μέλλει γενέσθαι.
