Γράφει ο Χρήστος Χαραλάμπους
Γυναίκες με αναπηρίες εξαναγκάζονται, σε αρκετά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, σε στείρωση από τους κηδεμόνες τους οι οποίοι έχουν την φροντίδα τους. Αυτό καταγγέλθηκε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την συντονίστρια πολιτικής για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Φόρουμ των Ατόμων με Αναπηρίες, Marine Uldry.
Στην συζήτηση του θέματος, η ευρωβουλευτής της Γαλλικής Αριστεράς, Anne-Sophie Pelletier ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η στείρωση ατόμων με αναπηρία, αν και ασυνήθιστη και εξαιρετικά αμφιλεγόμενη, συμβαίνει σε τουλάχιστον 13 κράτη μέλη της Ε.Ε. και παραμένει νόμιμη στην Πορτογαλία, την Φινλανδία, την Βουλγαρία, την Κροατία, την Μάλτα, την Τσεχία, την Κύπρο, τη Δανία, την Εσθονία, την Ουγγαρία, την Λετονία, την Λιθουανία και την Σλοβακία.
Όπως επισημάνθηκε οι κυβερνήσεις των κρατών όπου νομιμοποιείται αυτή η απαράδεκτη τακτική, «πιστεύουν ότι με τέτοιες πρακτικές προστατεύουν τα άτομα με αναπηρία, λαμβάνοντας τις απάνθρωπες αυτές αποφάσεις για τις γυναίκες με αναπηρίες από μόνες τους».
Μιλώντας στο Limassol today, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων, Χριστάκης Νικολαΐδης, επιβεβαίωσε την εφαρμογή τέτοιων πρακτικών και στην Κύπρο, με βάση την πάγια πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση για υλοποίηση πολιτικών για τα άτομα με αναπηρίες.
«Κηδεμόνες, σύζυγοι και σύντροφοι γυναικών με αναπηρίες αλλά ακόμα και η ίδια η κυβέρνηση εφαρμόζει μέχρι και σήμερα σιωπηλά και ατιμώρητα απάνθρωπες και επιβλαβείς πρακτικές αναγκαστικής στείρωσης, κυρίως σε γυναίκες με νοητική, ψυχοκοινωνική και άλλες αναπηρίες, επικαλούμενη ότι δεν είναι σε θέση να γίνουν μητέρες και να μεγαλώσουν ένα παιδί»
Επισημαίνοντας το γεγονός ότι «υπάρχει, έλλειψη πρόσβασης σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, παράλληλα με ολοκληρωμένα προγράμματα σεξουαλικής αγωγής τα οποία θα μπορούσαν να διευκολύνουν μια πιο λεπτή συζήτηση για την αντισύλληψη, την άμβλωση, τη σεξουαλικότητα και την εγκυμοσύνη», ο Πρόεδρος του ΚΥΣΟΑ αναφέρει ότι «ακόμα και σήμερα στην Κύπρο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η στείρωση γυναικών και ανδρών με αναπηρίες αποτελεί πολλές φορές την προϋπόθεση ώστε να τους επιτραπεί από τις οικογένειες του ζευγαριού να μείνουν μαζί».
Ο κ. Νικολαΐδης κάνοντας αναφορά σε αρκετές περιπτώσεις γυναικών με αναπηρία οι οποίες στην διάρκεια της παραμονής τους σε ιδρύματα «όταν διαπιστώθηκε ότι ήταν έγκυοι, οδηγήθηκαν σε άμβλωση και στην συνέχεια σε στείρωση», εκφράζει την απαρέσκει του οργανωμένου κινήματος των ατόμων με αναπηρίες που «η πλειοψηφία της κοινωνίας, δυστυχώς, είναι υπέρ της στείρωσης».
Απαγόρευση και ποινικοποίηση ζητά η Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετεί το πάγιο αίτημα του κινήματος των ατόμων με αναπηρίες για απαγόρευση και ποινικοποίηση της καταναγκαστική στείρωσης, σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε από τον περασμένο Μάρτιο πρόταση τροποποίησης οδηγίας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία προβλέπει ότι ο εξαναγκασμός γυναίκας ή κοριτσιού με αναπηρία να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση με σκοπό τον τερματισμό της ικανότητας της να αναπαράγεται φυσικά χωρίς προηγούμενη και ενημερωμένη συγκατάθεση ή κατανόηση της διαδικασίας, τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα.
Στην οδηγία προβλέπεται ότι τα κράτη υποχρεούνται να παρέχουν εξειδικευμένη υποστήριξη στα θύματα και τους επιζώντες της αναγκαστικής στείρωσης και δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην υποστήριξη και την προάσπιση των δικαιωμάτων των θυμάτων με αναπηρίες.
Το θέμα στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Να σημειωθεί ότι πριν από δυο χρόνια είχαν συζητηθεί ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θέματα που αφορούσαν την διαδικασία που ακολουθείται σε περιπτώσεις στείρωσης στα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια, καθώς και τα σεξουαλικά και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα της γυναίκας.
Τα μέλη της Επιτροπής είχαν καταλήξει στην διαπίστωση ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη θέσπισης ενός νομοθετικού πλαισίου ή και δημιουργίας πρωτοκόλλου που να επιτρέπει στις γυναίκες να αποφασίζουν μόνες τους εάν θέλουν να προχωρήσουν σε στείρωση δεδομένου ότι δεν θα χρειάζεται η συγκατάθεση του συντρόφου, του συζύγου ή του κηδεμόνα τους.
Με αφορμή την καταγγελία που έγινε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις στειρώσεις ατόμων με αναπηρίες αλλά και την απαίτηση της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων για ποινικοποίηση αυτής της πρακτικής, ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, ενέγραψε το θέμα για εκ νέου συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή.
«Αυτή την στιγμή η νομοθεσία επιτρέπει σε μια οικογένεια ατόμου με οποιασδήποτε μορφής αναπηρία, να το οδηγήσει σε στείρωση, οπότε τίθεται μεγάλο θέμα πρωτοκόλλου και διαδικασιών», μας ανέφερε ο κ. Θεοπέμπτου, σημειώνοντας ότι «είναι αντιληπτό γιατί κάποιοι σκέφτηκαν και καταλήξαμε να υπάρχει αυτή η νομοθεσία όμως εμείς διαφωνούμε».
Εκφράζοντας την κατηγορηματική άποψη ότι πρέπει να υπάρχει πολύ σοβαρός λόγος για να οδηγηθεί κάποιο άτομο στην στείρωση, ο κ. Θεοπέμπτου επισημαίνει ότι το ζητούμενο με την κατάθεση του θέματος προς συζήτηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είναι να κατατεθούν οι απόψεις των άμεσα ενδιαφερόμενων οργανώσεων και κυρίως των ειδικών επί του θέματος αλλά και της κυβέρνησης, για να σχηματιστεί μια σωστή εικόνα.
«Επιβάλλεται να μπορέσουμε να κάνουμε μια μελετημένη αλλαγή της νομοθεσίας και όχι να γίνεται ό,τι κόψει ο νους του καθενός…», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει.