Γράφει ο Χρήστος Χαραλάμπους
«Τζαί πκοια μάνα, Χριστόδουλε, στο μνήμαν σοονά κλάψει;
Πκοια μάνα την καντήλαν σου εννά ‘ρτει να την άψει;
Αχ! Σώζο, επολέμησες μιάλην να δης Ελλάδαν
η δάφνη έσσει μυρωδκιάν αμμά ‘σσει τζαι πικράδαν.
Συγχώρα μου που άρκησα τραούδιν να σου γράψω
εν ηξέρω το μνήμα σου, να ‘ρτω τζαι τζει να κλάψω».
Μέσα από το ποίημα του «Στον ηρωικώς πεσόντα Χριστόδουλο Σώζο», ο Βασίλης Μιχαηλίδης εξέφρασε την οδύνη του για τον άγνωστο τόπο ταφής του Δήμαρχου της Λεμεσού που έπεσε σε μάχη στο Μπιζάνι της Ηπείρου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Ένα και πλέον αιώνα από τον θάνατο του εθνικού μας ποιητή, στο πτωχοκομείο της Λεμεσού, η πατρίδα του διακατέχεται από τα ίδια συναισθήματα καθώς αγνοείται ακόμα ο ακριβής χώρος του δικού του τάφου.
Με τη ίδρυση το 2003 της Εταιρείας Λογοτεχνών Λεμεσού «Βασίλης Μιχαηλίδης», ένας από τους κύριους στόχους που είχαν τεθεί, ήταν να εντοπισθεί ο τάφος του ποιητή και να τιμηθεί δεόντως.
Μετά από κάποιες μαρτυρίες που είχαν εξασφαλιστεί και έλεγαν ότι ο ποιητής τάφηκε στη νότια πλευρά του κοιμητηρίου Αγίου Νικολάου και συγκεκριμένα σε σημείο ανάμεσα στους οικογενειακούς τάφους του Γεώργιου Φραγκούδη (εκ των ιδρυτών του Πάντειου Πανεπιστημίου), και του δημάρχου Λεμεσού Ηρακλή Μιχαηλίδη, ο Δήμος Λεμεσού κατασκεύασε κενοτάφιο στον συγκεκριμένο χώρο.
Πριν από δύο χρόνια, η Εταιρεία Λογοτεχνών Λεμεσού και δισέγγονα του αδελφού του Βασίλη Μιχαηλίδη, προσέφυγαν στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού ζητώντας εκταφή των λειψάνων που βρίσκονται στον συγκεκριμένο τάφο και με την μέθοδο DNA να γίνει ταυτοποίηση δείγματα γενετικού υλικού έχουν ήδη δοθεί από συγγενείς του ποιητή.
Το Δικαστήριο έδωσε την έγκριση του τον Δεκέμβριο του 2023 στην βάση του όρου που έθεσε η Μητρόπολη Λεμεσού, ότι η διαδικασία δεν θα επιτραπεί να προχωρήσει αν στον συγκεκριμένο ανώνυμο τάφο εντοπίζονταν κατά την διάρκεια της εκταφής περισσότεροι σκελετοί.
Τρεις σκελετούς αποκάλυψε η εκταφή
Το Σάββατο το πρωί, στην παρουσία συγγενών του Βασίλη Μιχαηλίδη, του Προέδρου της Εταιρεία Λογοτεχνών Λεμεσού και του Διευθυντή του Εργαστηρίου Δικανικής Γενετικής στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου Δρ. Μάριου Καριόλου, έγινε εκταφή η οποία όμως οδήγησε σε αδιέξοδο.
Κι αυτό, επειδή κατά την διάρκεια της εκταφής εντοπίστηκαν τα οστά δυο σκελετών, που φαίνεται να ανήκουν σε γυναίκα και παιδί καθώς και οστά από τρίτο σκελετό, οπότε σταμάτησε η διαδικασία.
Πάντως οι εμπλεκόμενοι εμφανίζονται αποφασισμένοι να προσφύγουν και πάλι στην Δικαιοσύνη σε μια προσπάθεια να εξασφαλιστεί νέο δικαστικού διατάγματος, που θα επιτρέπει την συνέχιση της διαδικασίας εκταφής.
Βαριά κατηγορία για τη Λεμεσό η απώλεια του τάφου
Ο εντοπισμός των οστών του εθνικού μας ποιητή συνεχίζει να αποτελεί στόχο της Εταιρείας Λογοτεχνών Λεμεσού «Βασίλης Μιχαηλίδης», γιατί, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πρόεδρος της Γιώργος Πετούσης, «μας κατηγορούν στην Λεμεσό ότι τον αφήσαμε να πεθάνει στο πτωχοκομείο της πόλης και ότι χάσαμε τον τάφο του».
Αυτό όπως τόνισε, αποτελεί «βαριά κατηγορία εναντίον της Λεμεσού, η οποία τον αγάπησε και στην οποίαν έζησε τα χρόνια της μεγάλης δημιουργίας του».
Όπως εξήγησε ο κ. Πετούσης, όταν πέθανε ο Βασίλης Μιχαηλίδης, το 1917, κηδεύτηκε με τιμές και με δαπάνη του Δήμου Λεμεσού, ωστόσο φαίνεται ότι δεν υπήρχε καμία επιγραφή με το όνομα του, με αποτέλεσμα το ακριβές σημείο ταφής του να χαθεί στο πέρασμα των χρόνων.
Όπως εξήγησε, σύμφωνα με την μαρτυρία του ιστοριοδίφη Αριστείδη Κουδουνάρη, ο τάφος του Βασίλη Μιχαηλίδη βρισκόταν περίπου 15 μέτρα από την νότια είσοδο του κοιμητηρίου Αγίου Νικολαου, με πελεκητές πέτρες και μεταλλικό σταυρό, ενώ παρόμοια περιγραφή είχε δώσει και ο Χρήστος Ροτσίδης, ο οποίος μικρός έπαιζε στο χώρο του κοιμητηρίου.
