Δείτε τις απαντήσεις των τριών επικρατέστερων υποψηφίων σε περιβαλλοντικές ερωτήσεις της Terra Cypria.
Θέμα: Ακάμας
Ερώτηση: Σε περίπτωση εκλογής σας στο αξίωμα του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, προτίθεστε να ζητήσετε την πλήρη εφαρμογή των όρων που έθεσε το Τμήμα Περιβάλλοντος;Ποια η άποψη σας για το μοντέλο ανάπτυξης στη Χερσόνησο του Ακάμα; Τι εισηγείστε για επίλυση του διαχρονικού προβλήματος με τη διαχείριση της ιδιωτικής γης εντός περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών στον Ακάμα;
Θέση Αβέρωφ Νεοφύτου:
ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ
Θέση Νίκου Χριστοδουλίδη:
Όπως είναι γνωστό το Τμήμα Περιβάλλοντος εξέδωσε στο τέλος του Αυγούστου 2022 την τελική περιβαλλοντική γνωμάτευση για το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα. Η εφαρμογή των όρων που έθεσε το Τμήμα Περιβάλλοντος, ιδιαίτερα αυτών που με βάση τη νομοθεσία είναι δεσμευτικοί, αποτελεί μονόδρομο, αφού κάτι τέτοιο επιβάλλεται τόσο από την εθνική νομοθεσία όσο και από το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Δεν είναι δυνατό εν γνώσει μας να μην υιοθετήσουμε αυτά τα οποία είμαστε υπόχρεοι να εφαρμόσουμε και να συρθούμε σε διαδικασίες παράβασης.
Μία από τις προτεραιότητες της διακυβέρνησής μας θα είναι και η πλήρης συμμόρφωση με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Είναι γνωστό ότι η Κύπρος είναι εκτεθειμένη σε σχέση με την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας σε θέματα που αφορούν τη διατήρηση της φύσης. Όποιες εκκρεμότητες υπάρχουν θα πρέπει να τις διαχειριστούμε και σίγουρα δεν πρέπει να δημιουργήσουμε άλλες. Όσον αφορά το μοντέλο ανάπτυξης στη χερσόνησο Ακάμα, αυτή θα πρέπει να επικεντρωθεί στη διατήρηση του μοναδικού τοπίου και φυσικού πλούτου της περιοχής, στην ανάδειξή του, και στη διαμόρφωση ενός μοναδικού τουριστικού προϊόντος με επίκεντρο την προστατευμένη περιοχή. Αυτό θα δώσει στις κοινότητες της περιοχής δυνατότητες αξιοποίησης αυτού του προϊόντος και αειφόρου ανάπτυξης. Υπάρχουν αρκετά ανάλογα παραδείγματα περιοχών με τα χαρακτηριστικά του Ακάμα στο εξωτερικό, η διαχείριση των οποίων πέτυχε τόσο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος όσο και την ευημερία των τοπικών κοινωνιών. Θα πρέπει να μάθουμε από αυτές τις περιπτώσεις. Οι οικιστικές και άλλες αναπτύξεις δεν πρέπει να είναι διάσπαρτες αλλά να έχουν επίκεντρο τις κοινότητες.
Παράλληλα θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις του οδικού δικτύου εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου και γύρω από αυτό και μέσω συγκεκριμένων ρυθμίσεων να διασφαλίζονται οι βασικές ανάγκες των χιλιάδων επισκεπτών που φτάνουν στο Πάρκο, συμπεριλαμβανομένης της οδικής ασφάλειας, χώρων αποχωρητηρίων, σημείων ενημέρωσης κλπ. Πιο συγκεκριμένα όσον αφορά το οδικό δίκτυο η εισήγηση μας αφορά την επιχωμάτωση και η διασφάλιση της μη ασφαλτόστρωσης, ώστε να διατηρηθεί η αυθεντικότητα του Ακάμα. Οι χώροι του αποχωρητήριου και τα σημεία ενημέρωσης μπορούν να γίνουν σε σημεία όπου δεν θα προκληθούν καταστροφές ή να επηρεάζουν το φυσικό τοπίο του. Η λύση στο θέμα «Ακάμας» πρέπει να αφορά και τη διαχείριση των ιδιωτικών περιουσιών.
Έχοντας υπόψη προηγούμενα αναπτυξιακά δικαιώματα ιδιοκτητών που ενδεχομένως να επηρεάζονται, θα πρέπει άμεσα να εξευρεθούν λύσεις αποζημίωσης των συγκεκριμένων ιδιοκτητών. Η αποζημίωση δεν πρέπει πάντα να μεταφράζεται σε χρηματικά ποσά αλλά μπορεί να είναι της μορφής της ανταλλαγής γης, πολεοδομικών κινήτρων, μεταφοράς συντελεστή δόμησης αλλά και άλλων λύσεων που θα διαμορφωθούν με τη μελέτη ανάλογων περιπτώσεων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ιδέα της δημιουργίας Ταμείου ειδικά για τη διαχείριση του Ακάμα μας βρίσκει σύμφωνους. Η οποιαδήποτε διαχείριση θα πρέπει να γίνεται πάντα μετά από διάλογο με τις ίδιες τις κοινότητες.
Θέση Αντρέα Μαυρογιάννη:
Η ξεκάθαρη απάντηση μου είναι ότι ναι, οι όροι που έχει θέσει το Τμήμα Περιβάλλοντος πρέπει να τύχουν πλήρους υιοθέτησης και συμμόρφωσης. Να σας πω περαιτέρω ότι είναι πρόθεση μας στο πρόγραμμα των 100 πρώτων ημερών της διακυβέρνησής μας, να καταστήσουμε σαφές ότι το περιβαλλοντικό δίκαιο πρέπει να τυγχάνει καθολικής συμμόρφωσης από όλα τα τμήματα και υπηρεσίες της κυβέρνησης, και θα ξεκινήσουμε διαδικασίες νομοθετικής αναθεώρησης διαφόρων νομοθεσιών και κανονισμών, ακριβώς για να εξασφαλίσουμε αυτή τη συμμόρφωση και την επαρκή επιθεώρηση και εφαρμογή από τον ιδιωτικό τομέα.
Η ερώτηση για το μοντέλο ανάπτυξης στη Χερσόνησο του Ακάμα δεν απαντήθηκε.
Η ερώτηση “Τι εισηγείστε για επίλυση του διαχρονικού προβλήματος με τη διαχείριση της ιδιωτικής γης εντός περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών στον Ακάμα” δεν απαντήθηκε.
Θέμα: Παράνομη Θανάτωση Αποδημητικών Πουλιών
Ερώτηση: Σε περίπτωση εκλογής σας προτίθεστε να επαναφέρετε τη λειτουργία του Ουλαμού Πάταξής Λαθροθηρίας;
Αβέρωφ Νεοφύτου:
ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ
Νίκος Χριστοδουλίδης:
Έχουμε διατυπώσει με σαφήνεια στο πρόγραμμά μας ότι αν ο λαός μας τιμήσει με τη ψήφο του θα επαναφέρουμε σε λειτουργία τον Ουλαμό Πάταξης Λαθροθηρίας. Μέσω της επαναφοράς του Ουλαμού θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά τις μαζικές θανατώσεις.
Όσον αφορά τη ψήφιση, το Δεκέμβριο του 2020 από την Ολομέλεια της Βουλής, της μείωσης του εξωδίκου προστίμου για συγκεκριμένα είδη πουλιών από 2000 σε 200 Ευρώ, το όλο θέμα θα πρέπει να εξετάσει με βάση την αρχή της αποτρεπτικότητας. Με την εκλογή μας στο αξίωμα θα μελετηθεί σε βάθος κατά πόσο η συγκεκριμένη τροποποίηση μείωσε ή αύξησε τα φαινόμενα θανάτωσης των συγκεκριμένων ειδών. Ανάλογα με τα αποτελέσματα αυτής της διερεύνησης θα γίνει ο ανάλογος χειρισμός.
Ανδρέας Μαυρογιάννης:
Ναι είναι πρόθεση μας να επαναφέρουμε τη λειτουργία του Ουλαμού Πάταξης Λαθροθηρίας και το δηλώνουμε ξεκάθαρα στο πρόγραμμα μας. Και ναι, θα επιδιώξουμε να αυξηθούν πάλι τα πρόστιμα που αφορούν τόσο τη λαθροθηρία όσο και άλλες παραβιάσεις της νομοθεσίας που διέπει το κυνήγι στην Κύπρο. Όσον αφορά το ύψος του ποσού, θα πρέπει να ληφθεί μετά από διαδικασία διαβούλευσης, αλλά είναι πρόθεσή μας να τα επαναφέρουμε τουλάχιστον στο πιο υψηλό ποσό που είχαν μέχρι τώρα.
Θέμα: Πολιτική Μεμονωμένης κατοικίας
Ερώτηση: Σε περίπτωση που εκλεγείτε, πως προτίθεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την πολιτική καθώς και άλλου τύπου πολιτικές και αναπτύξεις που επιτρέπουν τη διάσπαρτη ανάπτυξη μέσα στην ύπαιθρο;
Αβέρωφ Νεοφύτου:
ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ
Νίκος Χριστοδουλίδης:
Η πολιτική της μεμονωμένης κατοικίας φαίνεται ότι ξεκίνησε ως μια κοινωνική πολιτική για άτομα τα οποία δεν διέθεταν οικιστική γη εντός χωριών και πόλεων. Παρόλα αυτά στην πορεία του χρόνου η συγκεκριμένη πολιτική έτυχε στρέβλωσης και ανεπιθύμητης εκμετάλλευσης με αποτέλεσμα η ύπαιθρος σήμερα να έχει αρκετές μεμονωμένες κατοικίες που δεν φαίνεται να εξυπηρετούν τον αρχικό σκοπό της συγκεκριμένης πολιτικής. Παράλληλα οι μεμονωμένες κατοικίες δημιουργούν αρκετά προβλήματα στην ύπαιθρο, αφού αποτελούν πηγές πυρκαγιών, αλλοιώνουν το φυσικό τοπίο και γενικότερα δημιουργούν διάσπαρτη ανάπτυξη με αρνητικές συνέπειες. Παράλληλα σε αρκετές περιπτώσεις φαίνεται να δημιουργούν κόστος για κοινότητες και δήμους, που πρέπει να μεριμνούν για μεταφορά νερού και ρεύματος αλλά και για τη συλλογή των απορριμμάτων.
Για το λόγο αυτό φαίνεται ότι υπάρχει μια ορθή τάση τα τελευταία χρόνια για πιο αυστηρούς όρους έκδοσης αδειών για μεμονωμένες κατοικίες. Η φιλοσοφία της συμπαγούς και ενοποιημένης ανάπτυξης στην ύπαιθρο είναι κάτι που αναμένεται να γίνει πιο έντονη τόσο στην Κύπρο όσο και σε όλη την Ευρώπη μέσω της επικείμενης ψήφισης πρότασης του Ευρωπαϊκού κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης που παρουσίασε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρόθεσή μας είναι να αξιολογήσουμε την κοινωνική διάσταση της πολιτικής της μεμονωμένης κατοικίας, και πως πραγματιστικά μπορούν άτομα που έχουν αποδεδειγμένα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και δεν κατέχουν άλλη οικιστική γη να μπορούν να αποκτούν οικιστικά τεμάχια εντός ορίων ανάπτυξης των πόλεων και χωριών, ώστε ο κάθε πολίτης να μπορεί να έχει στέγη.
Ανδρέας Μαυρογιάννης:
Η κατά παρέκκλιση παραχώρηση άδειας για ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας πρέπει να γίνεται μόνο κατ’ εξαίρεση, με αυστηρές ρήτρες. Η πρόθεση μας είναι να παραχωρείται άδεια μόνο αν αφορά πρώτη κατοικία και υπάρχουν ειδικοί κοινωνικοί λόγοι για ανέγερση της και βρίσκεται στο μέγιστα στα 500 μέτρα από οικιστική ζώνη. Θεωρούμε, όμως, ότι πρέπει να υπάρχει πλήρης απαγόρευση του δικαιώματος σε μεμονωμένη κατοικία στον Ακάμα, σε περιοχές Νατούρα 2000 και σε ειδικές ζώνες προστασίας. Πρόθεσή μας επίσης είναι να καταργήσουμε το πλαίσιο που επιτρέπει την αδειοδότηση ενιαίων αναπτύξεων εκτός πλαισίου τοπικών σχεδίων.
Θέμα: Κλιματική Κρίση
Ερώτηση: Σε περίπτωση που εκλεγείτε, πως προτίθεστε να αντιμετωπίσετε την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της στην Κύπρο; Συμφωνείτε με τις πιο πάνω θέσεις; Ποια μέτρα προτίθεστε να πάρετε επιπλέον για τη μείωση των εκπομπών από τον τομέα των μεταφορών; Ποια μέτρα προτίθεστε να πάρετε επιπλέον, σε περίπτωση που συμφωνείτε με τις θέσεις μας, για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη απεξάρτηση του τομέα παραγωγής ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα;
Αβέρωφ Νεοφύτου:
ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ
Νίκος Χριστοδουλίδης:
Συμφωνούμε με τη θέση σας ότι το κράτος πρέπει να πάρει δραστικά μέτρα για άμεση μείωση των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου.
Είναι ξεκάθαρο εξίσου ότι αυτή η πορεία είναι μονόδρομος αφού και μέσω της συμφωνίας «fit for 55», οι εθνικοί μας στόχοι για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί. Για τον λόγο αυτό, με την ανάληψη της διακυβέρνησης του κράτους θα προχωρήσουμε στη βελτίωση του Εθνικού Σχεδίου και την Ενέργεια και το Κλίμα με τέτοιο τρόπο που να αποφευχθεί η επιβολή του όποιου προστίμου στη χώρα μας. Όσον αφορά τις μεταφορές που κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στις εκπομπές εκτός του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων, στόχος μας είναι η λήψη τέτοιων μέτρων που θα επιφέρουν ουσιαστική μείωση στον τομέα. Συμφωνούμε με την πρόταση σας για υλοποίηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας αλλά παράλληλα θα δημιουργήσουμε ένα σύστημα ποσοτικής και ποιοτικής αξιολόγησης των μέτρων με στόχο τη συνεχή τους αναδιαμόρφωση όπου και αν απαιτείται. Με τον τρόπο αυτό τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας θα αποτελούν ένα ζωντανό και δυναμικό εργαλείο μείωσης των εκπομπών που θα προσαρμόζονται συνεχώς στις συνθήκες της Κύπρου και θα εξυπηρετούν όλο και περισσότερο τον πολίτη. Το πρόβλημα σήμερα είναι συστημικό αλλά για να μπορέσει το κοινό να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά μέσα μαζικής μεταφοράς αυτά θα πρέπει να προσαρμοστούν με το βέλτιστο και πιο πραγματιστικό τρόπο.
Συμφωνούμε επίσης ότι η επιβολή αντικινήτρων για το ιδιωτικό αυτοκίνητο θα πρέπει να γίνουν μετά την δημιουργία των σωστών εναλλακτικών λύσεων. Εξαιρετικά σημαντικό είναι οι δημόσιες μεταφορές να υπάρχουν τόσο εντός των πόλεων όσο και μεταξύ των πόλεων και να συνδέονται πλήρως μεταξύ τους. Θα εκμεταλλευτούμε την τεχνολογία για να δημιουργήσουμε έξυπνες εφαρμογές ώστε ο πολίτης να μπορεί να γνωρίζει επακριβώς που, πώς και με ποια μέσα μπορεί να φτάσει στον προορισμό του. Παράλληλα και μέσω της ενίσχυσης του αστικού πρασίνου θα ενδυναμώσουμε το δίκτυο ποδηλατοδρόμων και θα ενθαρρύνουμε τη χρήση του συγκεκριμένου μέσου, ειδικά στους νέους.
Όσον αφορά τη χρήση λεωφορείων χαμηλών ρύπων που αναφέρετε για μεταφορές μεταξύ των πόλεων ή ακόμα και τη δημιουργία τρένου αυτά θα μελετηθούν στη βάση τεχνο-οικονομικών κριτηρίων και έχοντας υπόψιν ότι η μη επίτευξη των στόχων μας θα επιφέρει επιπλέον κόστος στο κράτος.
Πέραν των μεταφορών πρέπει να λάβουμε υπόψιν και άλλες παραμέτρους όπως πχ την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, κάτι το οποίο θα επιδιώξουμε να μεγιστοποιηθεί στο νησί μας, Παράλληλα θα εργαστούμε για τη μείωση των εκπομπών και από άλλους τομείς όπως η διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων αλλά και η παραγωγή ενέργειας εκτός Συστήματος Εμπορίας Ρύπων που επίσης έχει ένα σημαντικό ποσοστό στις εκπομπές μας.
Όσον αφορά την παραγωγή ενέργειας εντός του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων στόχος μας είναι να εκμεταλλευτούμε τις Αναγνώσιμες Πηγές Ενέργειας για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη και γρηγορότερη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα όπως αναφέρετε και στην ερώτηση σας. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να τονίσουμε ότι οι εγκαταστάσεις έργων ΑΠΕ θα πρέπει να γίνονται σε τέτοιους τόπους που δεν θα προκαλούν ζημιά σε φυσικές περιοχές ή σε γόνιμες γεωργικές γαίες που έχει ανάγκη το νησί μας. Η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών όπως τα αγροφωτοβολταϊκά πάρκα βρίσκεται στο Πρόγραμμά μας. Τα Πάρκα αυτά επιτρέπουν την καλλιέργεια κάτω από τα φωτοβολταικά πλαίσια και δίνουν επιπρόσθετο εισόδημα στους αγρότες. Θα ενισχύσουμε τα κίνητρα τοποθέτησης ΑΠΕ στις οροφές σπιτιών και άλλων κτιρίων ενώ παράλληλα θα προχωρήσουμε στον εκσυγχρονισμό του δικτύου ηλεκτροδότησης ώστε να μπορεί να λειτουργεί με τη συνεισφορά των ΑΠΕ σε διάφορες περιοχές του νησιού μας.
Ανδρέας Μαυρογιάννης:
Η ερώτηση σας είναι σύνθετη και δύσκολα μπορεί να απαντηθεί σε λίγες γραμμές. Θα δείτε, όμως, και μέσα από το πρόγραμμα μας πως βασικός άξονας της περιβαλλοντικής μας πολιτικής είναι η δημιουργία Υφυπουργείου Πράσινης Μετάβασης και Αειφορίας, που θα αναλάβει μεταξύ πολλών άλλων και την οριζόντια εφαρμογή της κρατικής πολιτικής για επιτυχία των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Πράσινης Μετάβασης, το ‘’Fit for 55’’, και την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Θα επανεξετάσουμε την εκπονημένη κυβερνητική στρατηγική του 2017 για την καταπολέμηση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης και θα θέσουμε σε εφαρμογή πολιτικές που θα μεταμορφώσουν το νησί μας σε αειφόρα και πράσινη χώρα.
Η ανάγκη απεξάρτησής μας από τα ορυκτά καύσιμα είναι μονόδρομος και θα επενδύσουμε άμεσα σε πολιτικές που θα φέρουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ΑΠΕ στο ενεργειακό μας ισοζύγιο, όπως την αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος ηλεκτροδότησης, τη στήριξη πρωτοβουλιών για παραγωγή ενέργειας από συμπλέγματα κοινοτήτων και δήμους, τόσο μέσω της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε εγκαταστάσεις και γη τους αλλά και με τη στήριξη πρωτοβουλιών για συλλογή βιοαερίου. Η ανάγκη αναβάθμισης του συστήματος συλλογής οικιακών αποβλήτων αλλά και διαχείρισης των ογκωδών και επικίνδυνων αποβλήτων είναι επίσης μέρος του προγράμματος μας, όπως και η ανάγκη διευθέτησης συστημάτων συλλογής οργανικών αποβλήτων σε όλο το νησί.
Η δε θέση μας για προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και εφαρμογή των ΣΒΑΚ είναι δεδομένη, με πρώτους στόχους την ολοκλήρωση των δικτύων πεζοδρομίων, πεζόδρομων και ποδηλατόδρομων για προώθηση της εναλλακτικής κινητικότητας, την αναβάθμιση του συστήματος Μέσων Μαζικής Συγκοινωνίας μας και την εγκατάσταση έξυπνων στάσεων λεωφορείων για καλύτερη εξυπηρέτηση των χρηστών. Θα προχωρήσουμε και στην διαφοροποίηση των αρχών χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, ώστε να καταστεί σύγχρονος και ικανός να υποστηρίξει τη λειτουργία ενός ευέλικτου και αξιόπιστου συστήματος μέσων μαζικής μεταφοράς. Θα επαναφέρουμε τη χρήση σχολικών λεωφορείων που θα παραλαμβάνουν και παραδίδουν τα παιδιά μπροστά στα σπίτια τους και θα προωθήσουμε την εγκατάσταση στάσεων επαναφόρτισης.
