Στο επίκεντρο ευρύτερα του δήμου αλλά κυρίως των συνοικιών πρέπει να βρίσκεται ο άνθρωπος. Στόχος πρέπει να είναι η σύσφιξη των σχέσεων μέσα σε μια κοινότητα-συνοικία. Παράλληλα, και για να επιτευχθεί μια τέτοια σχέση, θα πρέπει να γίνουν έργα υποδομής που θα κάνουν τη ζωή στη συνοικία λειτουργική και ευχάριστη, χωρίς προβλήματα.
Έργα υποδομής
Έργα υποδομής θεωρούνται τα αντιπλημμυρικά έργα, τα πεζοδρόμια, το οδικό δίκτυο, ο φωτισμός, η συλλογή σκυβάλων η οποία θα πρέπει να διασυνδέεται και με την οικολογική συνείδηση μέσω κινήτρων ανακύκλωσης, ή καλύτερα, σοφότερης διαχείρισης και οικονομίας αποβλήτων. Οι συνοικίες θα μπορούσαν να έχουν αυτάρκεια σε υπηρεσίες, συμβάλλοντας έτσι στην αποκέντρωση της πόλης, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει συνδέονται με το κέντρο μέσω ενός σχεδιασμού ποδηλατοδρόμων, πεζοδρόμων και έξυπνου κυκλοφοριακού δικτύου.
Παροχές σε αποστάσεις 15 λεπτών
Η σύγχρονη τάση στις πόλεις της Ευρώπης, «οι πόλεις των 15 λεπτών», έχουν αποδείξει, πως έχουν αναβαθμίσει την ποιότητα της ζωής των κατοίκων στις συνοικίες, παρέχοντας τους αυτάρκεια.
Ψηλή δεντροφύτευση
Για να μπορεί ο Λεμεσιανός να καλύπτει τις ανάγκες του και να βρίσκει ολοκληρωμένες παροχές των αναγκών του σε αποστάσεις των 15 λεπτών πεζών, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ψηλή δεντροφύτευση στους δρόμους των συνοικιών, λόγω των ψηλών θερμοκρασιών που έχουμε στην Κύπρο και τη δυσκολία που δημιουργεί να περπατά κανείς. Αυτό θα συμβάλει επιπρόσθετα και ουσιαστικά στην καλύτερη ποιότητα του αέρα και στη φυσική άσκηση. Αυτό, ας μην αγνοούμε ότι θα δημιουργήσει δεσμούς συνοχής και κοινωνικότητας, ανάμεσα στους κατοίκους που θα συναντιούνται στις διαδρομές τους.
Πάρκα, πλατείες, πολιτιστικοί χώροι και δημιουργία συνοικιακών θεσμών
Η συνοχή αυτή θα ενισχυθεί περεταίρω αν η κάθε γειτονιά έχει τη δική της πλατεία, ή το δικό της πάρκο, ή τη δική της βιβλιοθήκη, ή ένα μικρό χώρο πολιτισμού, όπου θα μπορούν οι άνθρωποι να συναντιούνται, να ανταλλάσσουν απόψεις, να διοργανώνουν δράσεις και εκδηλώσεις, ενδεχομένως και σε ετήσια βάση, δημιουργώντας μικρούς συνοικιακούς θεσμούς. Τι πιο έξυπνο και όμορφο, κάθε συνοικία να ξέρει ότι κάθε χρόνο θα έχει μια δική της εκδήλωση, φεστιβάλ, ημερίδα, δράση, η οποία θα δημιουργεί και την αίσθηση του ανήκειν, και της συλλογικής δράσης και θα χαρακτηρίζει την ταυτότητα, την ιστορία, ή την “προσωπικότητα” μιας συνοικίας.
Δράσεις κι εκτός του κέντρου πόλης
Αυτό θα έχει επιπρόσθετα ως αποτέλεσμα την αποκέντρωση των εκδηλώσεων από τον πυρήνα της πόλης, δίνοντας ζωντάνια και πολιτιστικά κίνητρα στις συνοικίες και αφοσίωση στους κατοίκους τους. Ένα άλλο όφελος της δημιουργίας μιας πλατείαςπάρκου μέσα σε μια συνοικία θα είναι η πρόληψη κατά της παραβατικότητας μέσα από τη σχέση και τη σύνδεση που θα αναπτυχθεί ανάμεσα στην αίσθηση της συνοικίας του και του πολίτη, καλύπτοντας του ακόμα παραπάνω την ανάγκη του «ανήκειν».
Καντίνες στα πάρκα με διαχείριση από άτομα ευάλωτων ομάδων
Επιπλέον θα μπορούσε στο χώρο αυτό να λειτουργεί ένα μικρό περίπτερο/καντίνα (ετοιμοπαράδοτο από το δήμο) με απώτερο στόχο να εργοδοτούνται άτομα αποκλεισμένα εργασιακά (ΑΜΕΑ, τρίτη ηλικία, αποφυλακισθέντες, ευάλωτες ομάδες, άνεργοι κ.α.) ενώ ταυτόχρονα τα έσοδα της ενοικίασης του περιπτέρου, θα δημιουργούν ταμείο το οποίο θα επενδύεται στην αναβάθμιση της κάθε συνοικίας.
Ανάπτυξη σώματος και πνεύματος
Η κοινωνική συνοχή μπορεί επιπρόσθετα να αναπτυχθεί με τη δημιουργία άλλων ευεργετικών χώρων προς τους πολίτες. Χώροι όπως μικρά υπαίθρια ή μη αμφιθέατρα που θα επιτρέπουν παραστάσεις ή προβολές «σινεμά», μικρές βιβλιοθήκες οι οποίες θα ενισχύουν το πνεύμα και τη δημιουργική απασχόληση των δημοτών αλλά και χώροι άθλησης με υπαίθρια μικρά γυμναστήρια/όργανα γυμναστικής. Είδαμε πόσοι ανταπόκριση είχαν τα τελευταία όπου έχουν δημιουργηθεί στο παραλιακό μέτωπο.
Αξιοποίηση των σχολείων και τα απογεύματα
Για τα τελευταία επίσης, θα μπορούσαν διαζευκτικά να αξιοποιηθούν οι χώροι/αυλές/γήπεδα των σχολείων οι οποίοι παραμένουν κλειστοί μετά το μεσημέρι. Εάν στους χώρους των σχολείων αναπτυχθούν δραστηριότητες, εκείνο που επιτυγχάνει μια κοινότητα είναι την κοινωνικοποίηση αλλά και την αποτροπή των βανδαλισμών, καθώς ο χώρος θα βρίσκεται συνέχεια σε χρήση. Δίνει επίσης χώρο σε παιδιά να παίξουν, να αθληθούν και να ποδηλατήσουν, χωρίς τους κινδύνους του δρόμου και των αυτοκινήτων. Είναι αδιανόητο να επενδύονται τόσα λεφτά στις υποδομές των σχολείων, που ανήκουν κατ’΄εξοχήν στη δημόσια σφαίρα, στη δημόσια κοινοκτημοσήνη, στο δημόσιο χώρο, και αυτά να είναι κλειστά και σε απόλυτη αχρηστία από το μεσημέρι και έπειτα.
Καθαριότητα, φωταγώγηση, ασφάλεια
Οι συνοικίες πρέπει να αναβαθμιστούν με υποδομές και έργα κοινής ωφέλειας τα οποία θα συμβάλουν παράλληλα και στην ασφάλεια των πολιτών αλλά και στην απογκετοποίηση παραβατών ή χρηστών ουσιών. Για παράδειγμα, η καλύτερη φωταγώγηση της κάθε συνοικίας αλλά και η συντήρηση και αναβάθμιση των δημόσιων χώρων, δεν θα αφήσει χώρους που δεν θα επισκέπτονται από δημότες και θα μένουν εκτεθειμένοι και διαθέσιμοι για επικίνδυνες και παράνομες συνδιαλλαγές. Παράλληλα, σωστά φωταγωγημένες συνοικίες, πάρκα, καθαρά χωράφια, χώροι στάθμευσης, δημιουργούν κι ένα αίσθημα ασφάλειας σε γυναίκες αλλά και όσους περπατούν βράδυ με τη ψυχή στο στόμα και τον φόβο παρενοχλήσεων, επιθέσεων, βιασμών. Ειδικά στο θέμα της συνεπούς καθαριότητας και των διαυγών δρόμων και χώρων των συνοικιών, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση από τη δημοτική αρχή.
Ο θεσμός του αστυνομικού της γειτονιάς πρέπει να αναβαθμιστεί αφού ο αστυνομικός της γειτονιάς θα μπορούσε να λειτουργεί ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στο δημότη και την αστυνομία ενισχύοντας τη σχέση εμπιστοσύνης.
Συνοικιακοί εκπροσώποι
Παράλληλα με το θεσμό του αστυνομικού της γειτονιάς, ίσως να πρέπει να δημιουργηθεί ο θεσμός «επίκουρος της γειτονιάς» του οποίου ρόλος θα είναι να εντοπίζει προβλήματα π.χ. ηλικιωμένων ατόμων, ευάλωτων οικογενειών, ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας (κατάθλιψη/μοναξιά) κι ο οποίος θα πρέπει να μεσολαβεί για την αναζήτηση λύσεων. Ένας τέτοιος διαμεσολαβητής, μπορεί να ενταχθεί σε προγράμματα ευρωπαϊκά που ενισχύουν τη σύνδεση του δημότη με το κεντρικό κράτος, ως εκ τούτου η εργοδότηση του δεν θα επιβαρύνει τον δημοτικό προϋπολογισμό.
Συμβούλια δήμων με συμμετοχή κατοίκων των συνοικιών
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να δοθεί έμφαση και ενίσχυση του ρόλου των συνοικιακών συμβουλίων του δήμου. Τα συμβούλια αυτά θα πρέπει να αρχίσουν μια πιο τακτική και εις βάθους επικοινωνία με τους κατοίκους των συνοικιών, κατά την οποία θα καταγράφουν τα προβλήματα, τις παρατηρήσεις και τις εισηγήσεις τους και ακολούθως να επιλαμβάνονται αυτών. Ειδικά όσο αφορά ομάδες μειονοτήτων, αυτές όχι μόνο πρέπει να ακούγονται αλλά και να εκπροσωπούνται. Για να εντάσσονται κοινωνικά, ως δημότες αλλά και να αναπτύσσονται, σε παιδεία, κατάρτιση, αγορά εργασίας, κοινωνικές συλλογικότητες και συμμετοχή. Η κάθε κοινότητα μπορεί να εκπροσωπείται στον ευρύτερο δήμο από κάποιον αντιπρόσωπο που σε τακτή του επικοινωνία με τα συνοικιακά συμβούλια, ακόμα και ενδεχομένως με συμμετοχή του σε κάποιες συνεδριάσεις των δημοτικών συμβουλίων, θα μεταφέρει τα όσα αφορούν τη συνοικία του. Αυτό θα δημιουργήσει ουσιαστική σχέση των δημοτικών αρχών με τα πραγματικά βιώματα των συνοικιών.
Οι συνοικίες είναι το ψαχνό και η φαία ουσία ενός δήμου. Και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζονται.
*Θα θέλαμε τις προτάσεις σας, τις ιδέες σας για την βελτίωση της ποιότητας ζωής στις συνοικίες, τα χαρακτηριστικά που πρέπει να αναδειχθούν, τις προκλήσεις, τις προοπτικές και τα προβλήματα που πρέπει να εντοπιστούν.
