Γράφει ο Χρήστος Χαραλάμπους*
Σημαίνουσες προσωπικότητες της Λεμεσού, όπως ο Γεώργιος Φραγκούδης αλλά και η Δομνίτσα Λανίτου Καβουνίδου, που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους με την δράση και την προσφορά τους στην διάρκεια του 20ου αιώνα, κυριάρχησαν τις τελευταίες μέρες στην καρδιά της Αθήνας, δίνοντας την ευκαιρία σε χιλιάδες, νέους κυρίως ανθρώπους, να ακούσουν και να μάθουν για την Λεμεσό και γενικότερα την Κύπρο.
Η ευκαιρία αυτή δόθηκε από την ιστορική «Πάντειο Σχολή» και σήμερα «Πάντειο Πανεπιστήμιο» εκεί στη λεωφόρο Συγγρού, μέσα από μια εξαιρετική έκθεση με το χαρακτηριστικό τίτλο «Παρακαλώ να ονομασθή Πάντειος-Φοιτητικές Μέρες του ΄30», παραπέμποντας στην ίδρυση του σπουδαίου εκπαιδευτικού ιδρύματος της Ελλάδας που, στην μακρά πορεία της λειτουργίας του, φοίτησαν σε αυτό και εκατοντάδες Κύπριοι.
Την έκθεση σχεδίασαν και υλοποίησαν οι τελειόφοιτες φοιτήτριες και φοιτητές της κατεύθυνσης «Πολιτισμός και Πολιτιστική Διαχείριση» του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, θέλοντας με το τον τρόπο να απαντήσουν στο ερώτημα «Τι σήμαινε να είσαι φοιτητής / φοιτήτρια την δεκαετία του ‘30 στην Πάντειο Σχολή;».
Στόχος της έκθεσης, όπως ανέφερε στο Limassol today η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Ανδρομάχη Γκαζή, η οποία είχε και την γενική επίβλεψη, ήταν «να φωτίσει πλευρές της φοιτητικής ζωής στην Πάντειο Σχολή κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας της μέσα από την ιστορία οκτώ χαρακτήρων φοιτητών και φοιτητριών της εποχής».
Δύο από τους χαρακτήρες, ο Γεράσιμος Μοντεσάντος -ο πρώτος εγγεγραμμένος φοιτητής της Σχολής- και η Δομνίτσα Λανίτου -η πρώτη ελληνίδα αθλήτρια που πήρε μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες (Βερολίνο 1936) ήταν υπαρκτά πρόσωπα, επισημαίνει ενώ οι υπόλοιποι ήταν προϊόν τεκμηριωμένης μυθοπλασίας βασισμένης σε έρευνα στο Αρχείο του Παντείου.
Οι χαρακτήρες «μιλούσαν» για τα μαθήματα που παρακολουθούσαν, τα σκονάκια, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, τις μουσικές που άκουγαν, τα στέκια τους εκτός Σχολής και πολλά άλλα. Παράλληλα, μέσα από τις ιστορίες των χαρακτήρων φωτίζονταν πλευρές της πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής στην Αθήνα κατά τη δεκαετία του 30.
Νοερά, όπως επισημαίνει η κ. Γκαζή, «τους παρακολουθούσαν οι δύο ιδρυτές της Παντείου, ο Γεώργιος Φραγκούδης και ο Αλέξανδρος Πάντος, δύο άνθρωποι με κοινό όραμα τη δημιουργία και ίδρυση μιας σχολής κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, που όμως δεν συναντήθηκαν ποτέ!»
Στην έκθεση αξιοποιήθηκαν με διαδραστικό τρόπο αρχειακά τεκμήρια (όπως προγράμματα μαθημάτων της Παντείου, πανεπιστημιακά νέα και ανακοινώσεις), αντικείμενα, φωτογραφίες, εφημερίδες, διαφημίσεις, ηχητικό υλικό και αποσπάσματα ταινιών εποχής.
Ο εκ Λεμεσού ορμώμενος ιδρυτής της Παντείου
Για τον πολύ κόσμο της Κύπρου, ίσως το όνομα Γεώργιος Φραγκούδης και η καταλυτική σχέση του με την «Πάντειο Σχολή», ίσως να μην λέει και πολλά πράγματα, ωστόσο πρόκειται για ένα τέκνο της Λεμεσού που με την πολυποίκιλη δράση του τίμησε την πόλη μας και την Κύπρο γενικότερα.
Γεννημένος το 1869, σπούδασε σε Αθήνα, Παρίσι και Λονδίνο και δραστηριοποιήθηκε ως δημοσιογράφος, νομικός, λόγιος και βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων. Το 1924 ίδρυσε το σωματείο «Εκπαιδευτική Αναγέννησις» με στόχο την ίδρυση «Ελευθέρας Σχολής Πολιτικών, Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών».
Με χρήματα που συγκέντρωσε στην Ελλάδα και το εξωτερικό αγόρασε τρία οικόπεδα στην ερημική τότε λεωφόρο Συγγρού στην Αθήνα και στις 2 Ιανουαρίου 1927 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος για την Σχολή η οποία εγκαινιάζεται στις 18 Νοεμβρίου του 1930. Όταν όμως παρουσιάστηκαν οικονομικά προβλήματα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ως εκτελεστής τα διαθήκης του εθνικού ευεργέτη Αλέξανδρου Πάντου, διέθεσε το κληροδότημα του για την Πάντειο Σχολή.
«Παρακαλώ να ονομασθή Πάντειος», ήταν η μοναδική επιθυμία που εξέφραζε στην διαθήκη του ο Αλέξανδρος Πάντος.
Η Λεμεσιανή πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια σε Ολυμπιακούς
Η Δομνίτσα Λανίτου γεννήθηκε στην Λεμεσό και ήταν κόρη του Κύπριου αγωνιστή Νικολάου Λανίτη και της Σαπφώς Κολακίδη. Ασχολήθηκε με τον αθλητισμό από πολύ μικρή και τo 1931 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γράφτηκε στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος. Μετά το κολλέγιο φοίτησε στην Πάντειο Σχολή (1935-1939) ενώ το 1941 παντρεύτηκε τον Κώστα Καβουνίδη.
Ήταν για πολλά χρόνια πρωταθλήτρια Ελλάδας στα 60μ., 100μ., 80μ. με εμπόδια, στο μήκος και στο ύψος με φορά και άνευ φοράς, κατέχοντας μάλιστα 7 πανελλήνια ρεκόρ. Το 1932 ισοφάρισε το παγκόσμιο ρεκόρ στο μήκος χωρίς φόρα.
Το 1936, και ενώ ήταν ακόμα φοιτήτρια στην Πάντειο, ήταν η πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια που πήρε μέρος στο στίβο σε Ολυμπιακούς Αγώνες (Βερολίνο). Αγωνίστηκε στα 80 μ. με εμπόδια και κατάφερε να φθάσει ως τον ημιτελικό. Αγωνίστηκε επίσης στα 100 μ. Τερμάτισε την αθλητική της καριέρα το 1950.
